Page 49 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

ATATÜRK, CUMHURİYET VE DEMOKRASİ1
Prof. Dr. Kemal ARI

Bugünkü konumuz “Cumhuriyet ve Demokrasi”. Yalnız önce, Mustafa Kemal Atatürk bizim
için ne ifade ediyor? Müsaadenizle önce bu konuyu ele alıp incelemek istiyorum ve bugün hani günde-
lik hayatımıza baktığımızda televizyonlarda yer alan, gazetelerde yazılan çizilen şeylerde hep sorulan
şey şudur ki: Kaç tane Mustafa Kemal vardır? Herkesin kendine göre Mustafa Kemal algısı var.
Böyle olması da belki doğru olabilir. Tarihe bakışımızda nasıl bir takım çeşitlilikler varsa,
Mustafa Kemal’i anlamada da algı düzeyinde farklılıklar olabilir. İnsanın kendi bilgi düzeyi, yetkileri,
sezgileri, tarihi birikimi tabii değişik algılar yaratabilir; ama değişmeyen bir öz var ki, bunun üzerinde
özellikle durmak gerekir. Bir kere Mustafa Kemal antiemperyalisttir. Emperyalizme karşı bütün ez-
ilen, sömürülen uluslar yanında bir ulusal duruşu ve mücadeleyi simgeler.
O açıdan Mustafa Kemal Atatürk çok önemlidir. İkinci önemli yönü, bana göre Mustafa Ke-
mal Atatürk’ün devrimciliğidir. Mustafa Kemal Atatürk’ün devrimciliği onu gerçekten var eden bir
şey. Çünkü bu, sürekli gelişmeyi ve çağın gereklerine uygun bir şekilde toplumun gelişmesine inanan
bir güç olarak tanımlanabilir. Bu yöntemde onun çok önemli olduğunu vurgulayalım. Her şeyden
evvel, Mustafa Kemal Atatürk milli devletten yanadır ve ulus devlet kavramını çok çok önemser. Cum-
huriyetçidir ve Cumhuriyetin demokratik bir şekilde olması gerektiğini savunur.
Birazdan bunların ayrıntılarına gireceğim ama Mustafa Kemali anlama noktasında bazı sorun-
larımız olduğunun tabi ki de biliyorum. O nedenle Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatından bir kesiti
alarak biz onu ne kadar eksik anlamışız ne kadar yanlış anlıyoruz bunun üzerine belki biraz düşün-
meye zorlarsak beyinlerimizi... Konuşmamıza biraz zemin olsun istiyorum.

1 PAÜ. Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Tarafından 21 Ekim 2013 tarihinde PAÜ. Kongre
ve Kültür Merkezi’nde yapılan konferansın metnidir.

48