Page 182 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi tarih çevresi

Büyük İskender’in topraklarındaki Yahudi Bütün bu veriler, Helenistik dönemden aldığında kentteki Romalılardan ve öncesinden tarafından MS 313’te, Roma’nın resmi dini

topluluklarına tanıdığı ve Roma’nın önce beri Ankara’da bir Musevi topluluğunun kalan Musevi topluluğu (Romaniyotlar) Türkçe olarak kabul edildikten sonra dinin kurallarını
kısıtladığı ardından kaldırdığı ayrıcalıkların 13 yaşadığını göstermektedir. Oysa tarihçilerimizin biliyordu. Sultan Murad, daha sonra fethettiği belirlemek ve bir fikir birliğine varmak üzere
yeni alınan kentlere de tanınmasını, bu çoğu, Yahudilerin Anadolu’ya, İspanya’daki Edirne ve Selanik’teki Yahudilere Türkçe kurulan ilk kurul olan St. Sinod Meclisi 314’te
ayrıcalıkların tunç sütunlara kazınıp Yahudi engizisyondan kaçarak 1492 büyük göçüyle öğretmek üzere Ankara’dan bu kentlere Ankara’da toplanır (Galanti, 2005, sf. 39); çeşitli
toplulukların bulunduğu kentlerin meydanlarına geldiklerini ileri sürerler. Yahudiler göndermiştir (Bahar, 2003, sf. 36). Hristiyan ülkelerden gelen 18 piskoposun

dikilmesini buyurur (Bahar, 2003, sf. 26). İmparator Caracalla, 212 yılında, Roma Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) katılımıyla toplanan Konsey’de Hristiyanlığın
Ankara’da da böyle bir tunç sütunun Augustus sınırları içerisindeki bütün Yahudilere Dönemi geleceğini belirleyen 25 karar alınmıştır
Anıtı’nın yakınına dikilmiş olduğu bilinmektedir vatandaşlık hakkını vermiştir. İleride Bizans’ın Tarihimizdeyse, İznik’te 325’te toplanan Konsey
(Galanti, 2005, sf. 38). Varlığı bilinen ancak kurucusu olacak İmparator I. Constantine Rumlar ve Hristiyanlık ilk Sinod Konseyi olarak anılır.
zaman içinde yok olan birçok anıt gibi bu sütun (Konstantin, 272-337), kendisinden önce İkinci yüzyıl başlarında, güçlenen Roma imparatoru Konstantin,
da bulunamamıştır. tanınmış bu ayrıcalıklarını görmezden gelerek Hristiyan topluluğu için Ankara’da piskoposluk köhneleşmiş kurumları ve alışkanlıklarıyla

Büyük İskender’in Yahudilerin haklarını çıkardığı yeni yasalarla Yahudileri ikinci sınıf vardır (Aydın ve diğ., 2005, sf 104). Ramsay imparatorluğun artık Roma’dan

tanıması ve saygı göstermesi, bunu izleyen bütün vatandaş konumuna indirmiştir. İspanya’nın (1892, sf. 82), Hristiyanlığın erken dönem yönetilemeyeceğine karar vererek Nova Roma
Helenistik dönem boyunca bu davranışın Elvira kasabasında, 303/304 yılında toplanan kiliselerinden birisinin MS 170’den önce (Yeni Roma) adıyla yeni bir kent kurmak ister.
sürmesi nedeniyle Yahudiler çok etkilenmişler Hristiyan konseyinde alınan kararlarla da iki Ankara’da bulunduğunu yazar. MS 250 Coğrafya koşulları nedeniyle o devirlerde
ve çocuklarına hâlâ Alex adı vermektedirler topluluk arasında düşmanlık tohumları atılmıştır. yıllarında, Roma’nın Hristiyanlara karşı Trakya’dan Anadolu’ya geçiş, sadece, Dardanos
(Bahar, 2003, sf. 17). Bunun sonucu olarak, beş ve altıncı yüzyıllarda, uyguladığı şiddet bu dönemde zirveye ulaşır. (Çanakkale Boğazı) üzerinden yapılmaktadır.
Ankara Yahudileri’nin bir bölümü Hristiyanlığa Ankara piskoposu olan Klementios, olasılıkla
Hiristiyanlığa çağırmak üzere Aziz Paul Konstantin, Yeni Roma’yı önce Troya’nın
geçmişlerdir (Galanti, 2005, sf. 38). Ankara 303 yılında Ankara Kalesi yakınlarında Vali
(Pavlus), MS 55-60 yıllarında Ankara’ya iki kez kalıntısının olduğu, İskender’in Anadolu’ya
kentinin Sasanilerin eline geçmesinden Diocletianus tarafından öldürtülmüştür (Aydın ve
gelmiş ve Yahudi toplumuna vaazlar vermiştir. ayak basınca (MÖ 334) ilk iş olarak ziyaret ettiği
Yahudileri sorumlu tutan İmparator Heracleios diğ., 2005, sf. 104).. Bizans 14 döneminde,
Hristiyanlığın başlangıcında, sadece Yahudiler ve Roma İmparatorluğu’nu kuran Augustus’un
da 620 yılında, hepsinin Hristiyanlaşmasını Ortodoks Kilisesi tarafından “Ankaralı Şehit
İsevi olabiliyordu ve bu nedenle Aziz Paul, da ziyareti (MÖ 29) ihmal etmediği İlium’da
istemiştir (Bahar, 2003, sf. 34). Aziz Klemens” adıyla aziz ilan edilmiş ve Ocak
Hristiyanlık propagandası için yalnızca kurmaya niyetlenir ve çalışmalar başlar (Freely,
Yahudilerin çok ve bu nedenle de büyük Hristiyanlığın İmparator Konstantin ayının 23 üncü günü Aziz Klemens günü olarak 2011, sf. 28-29). Fakat yöreye egemen olan
sinagogların bulundukları yerlere gitmişti tarafından MS 313’te Roma’nın resmi dini resmen kabul edilmiştir. Olasılıkla öldürüldüğü şiddetli rüzgârın gemilerin limana girmesine
(Küçük, 2016, sf. 108). Roma devrinde, Ankara olarak kabul edilmesiyle birlikte Ankara, bu yerde, Çıkrıkçılar Yokuşu ile Anafartalar olanak tanımaması ve o sırada gerçekleşen bir

Yahudileri küçük bir toplum oluştursalardı yüzyılın ortasından başlayarak bir Hristiyan Caddesi köşesinde 5 ila 9 uncu yüzyıllar arasında dizi deprem nedeniyle bu düşüncesinden vaz
kuşkusuz Aziz Paul tarafından bu kadar kenti durumuna gelir. 337’de Doğu Roma’nın Ankara’nın en büyük Ortodoks kilisesi inşa geçer. Megaralı 15 Yunanların, MÖ yedinci
önemsenmez, iki kez bu şehre gelmez ve İncil’de (Bizans) kurulmasından sonra tutucu bir edilmiş, 1438’te camiye çevrilmiştir fakat bugün yüzyılda Boğaz’ın Avrupa yakasında kurmuş
Galatya’dan söz edilmezdi. Aziz Paul’ün, pagan Hristiyan kenti olan Ankara’da Musevilerin izi kalmamıştır. Ortodoks Hristiyanlar için bu oldukları Byzantion adlı koloninin olduğu yeri
ve Yahudi Ankaralıları Hristiyan dinine çağrısı sinagogda dualarını kendi dillerinde yapmaları kadar önemli bir tarihsel kişi görmezden (Herrin, 2016) seçerek 11 Mayıs 330’da Yeni

İncil’de Galatyalılara Mektup başlığıyla yer yasaklanır, Helence dua ederler. gelinerek savsaklanmıştır. Roma’yı burada kurar. Konstantin 337’de
almaktadır. Murad Hüdavendigâr 1362’de Ankara’yı Hristiyanlık, İmparator Konstantin ölünce de Konstantinopolis adıyla Doğu Roma

180 181