Page 180 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi tarih çevresi

tarihçi Titius Livius’a dayanarak verdiği bilgiye kullanmak hakkına da sahiptir. Roma’daki sokakta Helence konuşuyor ve yazıyordu. Roma paganizmi benimseyenlerle birlikte

göre, bu devirde Roma’nın bir ana kenti konsüllerden birisi görev süresini doldurunca yönetimi de Latinceyi sadece resmi yaşamışlardır. İkinci yüzyılın başlarından
(metropolis) olan Ankara’da yüz bin kişi birinci sınıf valilik olan Ankara’ya atanır. yazışmalarda kullanıyordu. Galatların, MS II nci itibaren de Hristiyan topluluğu güçlenmeye
yaşamaktadır (Bağlum, 1992, sf. 7). Kent, Roma Bu dönemde Ankara’nın 12 semti (phylle) yüzyılın sonuna doğru kent halkının arasında başlar. Roma’nın 313 yılında Hristiyanlığı kabul
döneminde içişlerinde bağımsız ve demokratik vardır Bu mahallelere göre kent, Kale’den eriyip kaybolduğu düşünülmektedir. Helenistik etmesiyle Ankara giderek tutucu derecede

bir yapıda yönetilmiştir. 1701 yılında Ankara’ya başlayarak Bentderesi-Tabakhane’den Hacı dönemde, Galatya’da halk arasında Keltçe Hristiyan olur.
gelen Fransız botanikçi Tournefort anılarında, Bayram Tepesi ve çevresini merkez alarak konuşulur, resmi dil ise Helencedir (Mitchell, İSLAMIYET DIşI TEK TANRILI
antik Roma kentinden kalma sütunlar ve mermer güneyde İncesu ve batıda ise Dışkapı’ya kadar 2012). DINLER DÖNEMI
yapıtları görünce “Angora Anadolu’nun en iyi yayılmaktadır. Bunlardan ilk beşi Roma Roma yönetimi, kendilerinden önceki
şehirlerinden biridir ve ihtişamını öncesinde gelişmiş olup Kale yöresindeki ilk üçü dönemlerden kalmış halkları kaynaştırmış, Yahudiler ve Musevilik 11
göstermektedir” diye yazmıştır (Sülüner, 2014). Galat ve diğer ikisi Frig adı taşımaktadır. Bu Roma kimliğinde birleştirmiştir. Bunun en güzel Dünyadaki ilk tek tanrılı dinin üyeleri

1834 yılında Ankara’ya gelen Fransız mimar ve semtlerin başında “semt başkanı” (Phylarcos) örneğini Augustus Tapınağı’nın duvarındaki olan Yahudi/Musevilerin Orta Anadolu’ya
gezgini Charles Texier de Küçük Asya isimli bulunur. Semtler, halk tarafından seçilen ve yazıtta tapınakta görevli rahiplerin adlarından gelmesi, Büyük İskender’in ölümünün ardından
eserinde, o zamanlar kentin dışında kalan Roma belediye adına tüm kararları alma yetkisine sahip dördünün Romalı, yedisinin Galat, altısının Mezopotamya bölgesinde kurulan Selefki
devri harabelerini görünce, ‘Şurada burada olan meclisle (Demos/Boule) iç işlerinde Helen ve birinin Frig olmasından anlarız (Erzen, (Selevkos) Krallığı zamanında olur (Bahar,

yayılmış olarak görülen yıkıntılara göre karar bağımsız ve demokratik olarak yönetilirler. 2010, sf. 67). Festivaller, tiyatro, atletizm 2003, sf. 18). III. Antiokhos (MÖ 223-186)
verilirse bu yapıların görkemi Roma’nın Alt yapıya önem veren Romalılar kente yarışmalar, araba yarışları ve gladyatör oyunları, tarafından, kendi ordusundaki 2000 Musevi
kendisininkilerden hiç de aşağı kalmazdı’ diye Roma devrinde kent halkının yaşamında önemli Galat ailesi Mezopotamya’dan o devirde
Elmadağ’dan (o devirdeki adıyla Megaba) su
yazar (Texier, 1862, sf. 481). getirmek için pişmiş topraktan yapılmış yer tutan olaylardır. Galatların yaşadığı Galatya’ya, yani Ankara’nın

Kentin adı, İmparator Nero (Neron; 54- künklerden oluşan kanallar döşemişlerdir. Roma dönemi Ankara’sının dinsel bulunduğu bölgeye gönderilip yeni koloniler
68) zamanında resmî belgelerde “Tektasagon Roma, yol yapımına ve bakımına da çok önem yaşamında egemen olan paganizmin çok kurulur. Bir belgede, Antiokhos’un Vali
Neocoros Lamportante Metropolis Sebaste vermiştir. Roma döneminin sonuna doğru, sayıdaki tanrıları ve Augustus’tan itibaren de Zeuksis’e bu göçmenlerin yerleştirilmesiyle

Ankyra” olarak geçer (Aydın ve diğ. 2005, Sf. güvenlik nedeniyle ülke içerisinde ticaretin tanrılaştırılmış imparator kültleri (tapınma ilgili verdiği talimat şöyledir: “Yahudilere
88). Ankara adının ilk sözcüğü kentin Galatların yapılamaz hale gelmesi Ankara’yı da olumsuz törenleri) önemli bir yer tutar. Ankara, Frig, toprak dağıtılacak, dinlerine uymalarında
Tektasagon kabilesinden geldiğini gösterir. yönde etkilemiştir. Günümüzde Ankara, aynen Galat ve Lidya dönemlerinden kalan kentte rahatsız edilmeyecek, Makedonlar ve Helenler
Neocoros imparatorluk kültlerine yani ayinlerine Galatlarda olduğu gibi, görkemli Roma yaşayan bütün kültürel ve dinsel ögeleri ile eşit statüde vatandaşlık verilecektir”.
izin verilen, Lamportante en parlak ve şanlı geçmişine uzak durmakta ve hiç hatırlamak bile birleştiren bir yapının başarılı bir merkezi Ankara’ya Galatlar devrinde yerleşen, Roma
anlamına gelmekte olup Roma senatosunun istememektedir. olmuştur. Galatların benimsedikleri Kibele ve devrinde ve sonrasında da yaşamlarını sürdüren

unvanı, Metropolis büyük kent ve Sebaste Mülk zengini Galat beyleri, Romalı Men gibi Anadolu tanrılarına Helen tanrıları da bu Yahudi topluluğu Romaniyotlar olarak
12
imparatorluk sarayına ait heykellerin açık yöneticilerle birlikte aristokrat sınıfı eklendi. Roma dönemi Ankara’sı da yerel adlandırılır . Musevilik, Anakara tarihinde
alanlarda sergilenebildiği anlamındadır. oluşturmaktadır. Galatlar kendilerinden daha gelenekleri koruyarak bu tanrıları benimsedi. hiçbir zaman bütün kenti saran bir din olmamış
ve Museviler hep kent halkı içerisinde bir dinsel
Bağımsız bir kent olarak kendi sikkelerini uygar olan Helenlerin dillerini, geleneklerini ve Ankara’da MÖ ikinci yüzyıldan
topluluk olarak yaşamışlardır.
bastırmak, İmparatorluk ve Senato tarafından tanrılarını benimsediler. Ankara halkı evlerinde başlayarak önemli miktarda bir Musevi
bastırılmış devlet paraları yanında bunları da belki Galat dilini (Keltçe) kullanıyor fakat topluluğu vardır. Musevi inancını taşıyanlar Roma İmparatoru Claudius (MS 41-54),

178 179