Page 38 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

“Hac yollarını ihya eden kimse ile gaza ve cihadla meşgul olan kişilerin aralarında dostluk
zamanıdır. Zaten öteden beri bu olagelmiş ve bize kadar da ulaşmıştır. Aradaki dostluğu güçlendirmek
için haberleşme ve mektuplaşma kapısını kapatmamak gerekir. Asıl konuya gelince, bu sene içinde gazâ
farzını eda etmeye çalıştık. Ancak önce onları İslâm’a davet ettik. Kabul etmeyince askerlerimizi İstan-
bul’un fethine gönderdik. Bu şehrin hisârı (surları) çok sağlamdır. Bir tarafı deniz üç tarafı da karadır. Her
yeri silahlarla doludur. Ayrıca Rodos, Katalan, Venedik, Ceneviz vs. gibi devletler de yardım etmektedirl-
er. “Onlar kılıçlarını zeytin ağaçlarına asmış oldukları halde ganimetleri bölüşürlerken, Kostantaniye'yi
fethederler” hadîs-i şerîfine mazhar olmak için mücahid gazilerle kalenin kara tarafından savaşmak için
silahlar tedarik ettik. Deniz tarafından ise mükemmel donanımlı gemiler ile mücadele ettik. 54 gün sonra
26 Rebiülevvel 857/29 Mayıs 1453 Salı günü seher vakti şehre girdik. İmparatorun başını kestik, asker-
lerini kılıçtan geçirip halkını esir aldık ve hazinelerini yağmaladık. Kiliselerinin çan kulelerinde ezanlar
okuttuk. Bazı kiliseleri camiye çevirdik. Bu arada Cenevizlilerin elinde bulunan Galata’yı da teslim yoluyla
alıp kendilerine aman verdik ve cizyeye bağladık” 9.

Seyfeddin İnal ise cevabında, Osmanlı padişahına zaferin ancak Allah’tan geldiğini ve ona
şükredilmesi gerektiğini bildiren gayet sade bir tebrik mektubu ile hediye olarak, değerli taşlar ve altınla
süslenmiş kılıç, kama, topuzlar, baltalar, atlar filler ve bir yabani merkep ile ipek ve kadife kumaşlar gön-
dermiştir.

İstanbul’un fethi haberi Kahire’de önce şaşkınlık yaratmış, ardından yapılan şenliklerle fetih
kutlamaları yapılmışsa da Memlük sultanının bu büyük olaydan tedirgin olduğu anlaşılmaktadır.

*****

Mekke şerifine gönderilen mektuplarda şehirlerin sultanı olarak nitelenen İstanbul’un nitelikleri
ve kuşatmanın seyri anlatıldıktan sonra, şerif için 2000 flori, diğer seyyid, nakip ve halk için de 5000 flori
gönderildiği ifade edilmiştir 10.

Mekke emîri ise gönderdiği cevâbî mektupta, Sultan Fatih’in seleflerini geçen sultanlar sultanı
bir gazi mücahit ve kahraman olduğunu belirttikten sonra, mektubu tazimle karşılayıp hürmetle öptüğünü
ve Kâbe karşısında okuyarak Hicaz halkına duyurduğunu ifade etmiş ve büyük sevinç duygularını belirt-
miştir. Özellikle gönderilen 9000 floriden oluşan altınların fukaraya dağıtıldığını ve çok dualara etiklerini
vurgulamıştır. Bu arada İslâm Peygamberinin mucizesinin tahakkuk ettiğini de belirterek Mekke’nin kapı
örtüsünü, zemzem suyuna batırılmış değerli Hint kumaşları ile muslin kumaşlardan vs. oluşan hediyelerden
söz ederek mektubunu bitirmektedir .11

*****

9 Şevval 857/23 Ekim 1453 günü Karakoyunlu hükümdarı Cihanşah’a gönderilen mektupta i’lâ-
yı kelimetullah için 12 Rebiülevvel 857/23 Mart 1453 günü Edirne’den hareketle kuşatmanın safahatı ele
alınmaktadır. Ezcümle, onlar ganimetleri paylaşırken İstanbul fethedilecektir hadisi zikredildikten sonra
şehrin surlarının sağlamlığı, hendeğinin derinliği, iki tarafının deniz ve bir tarafının kara ile çevrili ol-
ması, ayrıca Batı’dan Ceneviz, Venedik, Rodos, Fransa, Papalık ve Macarlardan yardım alması yüzün-

9 Feridun Ahmed Bey, Münşeâtü’s-selâtîn, İstanbul 1274, I, 235-239. Ahmet Ateş, “İstanbul’un Fethine Dair Fatih Sultan Mehmed Tarafın-
dan Gönderilen Mektuplar ve Bunlara Gelen Cevaplar”, Tarih Dergisi, IV/7 (İstanbul 1953), s. 14-21.
10 Feridun Ahmed Bey, aynı eser, I, 239-243. Krş, Ahmet Ateş, aynı makale, s.24-33.
11 Feridun Ahmed Bey, aynı eser, I, 243-244. Krş. Ahmet Ateş, aynı makale, s. 33-36.

38