Page 36 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

gösterilmiştir. Bu isimler arasında eski Aydın Valisi Nureddin Paşa da vardır. Nured-
din Paşa ile birlikte sancaktan başka isimlerde aday gösterilmiştir. 7 Kasım’da gazetele-
rde yer alan “Taşra Mebus Namzedleri” haberiyle adayların isimleri halka duyurulmuştur:

“Dün milli kongrede fırka siyasiye merhusları ictimâ ederek muhtelif fırkaların taşra mebus
namzedleri listeleri tedkik edilmiş ve müşteriken kabul edilecek namzedler hakkında devir ve diraz
müzakerat icra edildikden sonra liste takrir etdirilerek taşralarada tebliği olunmuşdur. Milli kongrede
kabul edilen taşra mebus namzedleri esamisi ber veche âtîdir: Aydın: Mütekaedin askeriyeden Hafız
Reşid Beg, Ziraat müthesislerinden Salih Zeki Beg, Nureddin Paşa (Yenigün, 7 Teşrinisani 1335, s.2).
Nurettin Paşa sadece Aydın’dan değil İzmir’den de aday gösterilmiştir. Aynı şekilde Tem-
sil Heyeti’nin adayı olan Hüseyin Kazım Bey’de Aydın’ın yanı sıra İzmir’den aday göster-
ilen isimler arasındadır (Sabah, 6 Teşrinisani 1335, s.1; Yenigün, 5 Teşrinisani 1335, s.2).

Hatta bu dönem Nazilli’de Aydın Jandarma Tabur Kumandanı olarak görev yapan Abidin Bey
15 Kasım 1919 tarihinde Hüseyin Kazım Bey’e bir telgraf göndererek telgrafında öncelikle do-
kuz aydan beri teşkilatla uğraştığını ve bu süreçte on beş bin mücahide ulaştıklarını söyleyer-
ek bu hususta başarılı olduklarını belirtmiştir (ATASE Arşivi, Atatürk Koleksiyonu, K:59, G:86,
B:86-1). Telgrafında ayrıca Harbiye Nezareti’nin kendisinden malumat alamaya çalıştığını bildire-
rek İzmir’den de aday gösterilmesine rağmen Yunanlıların işgali yüzünden buradaki adaylığının
sona erdiğini bildirmiştir. Abidin Bey telgrafının devamında Hüseyin Kazım Bey’e Aydın San-
cağından da aday gösterildiğini ve burada iki kazadan tam oy aldığını bildirmiştir. Bunun yanı
sıra diğer üç kazadan da kazanma ihtimalinin yüksek olduğunu belirtmiştir. Seçimlerde “Fırk-
acılık yoktur vatanın müdafaası vardır.” şeklindeki konuşmasını bitirirken, kendisinden Aydın’dan
adaylığını devam ettirmesini istemiştir (ATASE Arşivi, Atatürk Koleksiyonu, K:198, G:79, B:79aa).

Kasım ayı sonlarına gelindiğinde Aydın Sancağında seçimler bitmiş ve mebuslar belli olmuş-
tur. Seçim sonuçları gazetelerde yayınlanmış ve buna göre 4 Aralık 1919 tarihi itibarı ile oy
çokluğu ile sancaktan üç mebus seçilmiştir. Sabık-ı Şehir Emini Hüseyin Kazım Bey, İzmir Müda-
faa-i Hukuk Cemiyeti Kâtib-i Umumisi Cami Bey ve Bozdoğan Müftüsü Emin Efendi san-
caktan seçilen mebuslardır (İkdam, 4 Kânunuevvel 1335, s.1; İleri, 4 Kânunuevvel 1335, s.7).

Seçimler bitmiştir lakin seçilen mebuslar Temsil Heyeti tarafından sevinçle karşılan-
mamıştır. 57. Tümen komutanı Albay Şefik Aker’in seçimlerin sonuçlandığı günlerde
verdiği malumatta bunu açıkça doğrulamaktadır. Oda Aydın seçimlerinde hayal kırıklığı-
na uğradığını belirtmiştir. Aker aynı zamanda Hürriyet ve İtilaf Fırkası’nın önemli bir avan-
taj elde ettiğinin de altını çizmiştir. Zira fırkanın meclise mebus göndermesi aynı zamanda Mi-
sakı Milli kararlarının alınması karşısında bir red oyunun daha olması anlamına gelmektedir:

“Aydın milletvekili seçimi hakkında sırası gelmişken bilgi vermek yerinde olacaktır. Bu tari-
hlerde Temsil Heyeti üyelerinden Albay Refet bölgemize henüz gelmişti. Nazilli merkezinde o
dönemler duruma hâkim olanlar, yani Demirci Mehmet Efenin nüfuzunu kullanmak isteyenler
Hürriyet ve İtilaf Partisi üyeleriyle hiçbir partiye bağlı olmayan (…) Bey idi. Bunlar kendi üye-
lerini milletvekilliğine seçtiler. Albay Refet’i de kıramadılar. (…) Bey ve onun arzu ettiği bir iki

36