Page 27 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Köyde 1455’teki beş kişiden ikisi hala hayattaydı. Diğer üçünden ikisi geriye oğulla-
rını, birisi de zeminini/tarlasını bırakmıştı99. Zemin olarak kaydedilen yerlerin vergisi,
orayı ekip biçenler tarafından ödeniyordu.

Kıranköy’de 1485 yazımı sırasında durum oldukça farklıydı. Defterde sadece,
“Karye-i Kıranköy. Nur Oğlanları yeridir. Müsellemlerdir” kaydı vardı. Hiçbir isim
yazılmamıştı100. Ya görevli olarak başka yerlere gitmiş ya da buradan sürülmüş veya
çevre köylere dağıtılmış olmalıdırlar. Zira bundan sonra bir daha bu adda meskûn bir
yere rastlamıyoruz.

Küçük Aya Nikid köyü dört reayasıyla ve bir öküzlük bir hassa çiftliği ile Hızır
oğlu Davud’un tımarı olmuştu. Büyük Aya Nikid ise sekiz reayası ve bir öküzlük bir
hassa çiftlik ile Hafsamana Kalesi mülazımı İbrahim’e tımar olarak verilmişti101.

Daha önce bahsettiğimiz komşu köylere gelince, Karay köyü merkezi özelliğini
koruyordu. Bu dönemde Karay da iki hisseye ayrılmıştı. Birinci hissesi, Kargu’yu an-
latırken bahsettiğimiz Habsamana Kalesi mülazımı İmam (İbrahim Fakih) oğlu Ali ve
Yusuf’un tımarıydı. Ona on sekiz reaya bağlıydı. İkinci hissesi ise, Ozan oğlu Mehmet
ve Mansur oğlu Mehmet’e verilmişti. 1455’de burada mevcut olan camiden söz edil-
miyor. Ancak kadimlik yurtlarıyla altı muaf arasında müderris Hacı oğlu Ali’nin adı
geçiyor. Önceki Defterdeki Hafız Pir Ahmet Fakih’in oğlu da okuyup fakih olmuştur.
Mehmet oğlu Hafız Pir Ahmet hala hayattadır. On iki müsellem kadimlik yurtlarıyla
görev yapıyorlar. Yirmi bir vergi mükellefi arasında iki sipahi, bir hafız ve bir de imam
mevcuttur. Köyde bal üretimi yok olmuş, koyunculuk başlamıştır102.

Hanut/Ardıç köyünde, 1455’te yurtlarına eşen müsellem İbrahim ve Zeyned-
din’in öldüğü ve yerlerinin Zemin-i İbrahim ve Zemin-i Müsellem Zeyneddin adıyla
kaydedildiğini görüyoruz. Dolayısıyla 1485’te burada müsellem kalmamış, yerleri bo-
şalmıştır. Tarlaları vergi ödeyen reaya bölümüne yazılmıştır. Başkaları tarafından işle-
nip vergisi veriliyor olmalıdır. Reaya grubu dörtten beşe çıkmıştır. Tımar sahibi değiş-
miştir. Vergi vermeyen beş kişilik fakihler grubundan ise iki kişi kalmıştır. Halil Fakih
oğlu Ali Fakih hala hayattadır. Yusuf fakih oğlu Mevlâna Mehmet Fakih’in yerini oğlu
Halil almıştır103. Diğerleri ya ölmüş ya da başka yerlere gitmiş olmalıdır.

Belenköy’ün adı 1485’te Belen olarak kaydedilmiş ve Tımar sahibi değişmiştir.
Belen’de önceki dönemde olduğu gibi bu dönemde de yedi vergi mükellefi reaya yaşı-

99 Depeköy’ün 1485 yılındaki kaydı şöyledir: Karye-i Depeköy. Tabi-i Kargu. Tımar-ı Budak v. Mus-
tafa, mülazım-ı Kal’a-i Hapsamana. Menteşe v. Murad. Menteşe v. Ali. İbrahim v. Pir Ali. Pir Nazar v.
Menteşe. Zemin-i Hüseyin v. Şadi (Yediyıldız-Üstün 2002: 61).

100 Yediyıldız-Üstün 2002: 71.
101 Yediyıldız-Üstün 2002: 71.
102 Yediyıldız-Üstün 2002: 59-60.
103 Yediyıldız-Üstün 2002: 59.

26 24