Page 63 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Resim 2: Sultan III. Ahmed’in Şehzadelerinin Sünnet Düğününde Balık
İkramı (Yerasimos, 2005: 167)

XVIII. yüzyılda da İstanbullu varlıklı Müslümanların mutfağında, balıklardan kebap, yahni, çorba,
pilav hatta turşu yapıldığı görülmektedir. Kaynaklarda geleneksel etli ve sebzeli pilavların yanı sıra,
“balıklı pilav” ve “taraklı pilav” tarifleri de vardır. Salatalar ve turşular bölümünde ise bugün “tara-
ma” dediğimiz, “havyar salatası” ve “sardalye balığından ançüez” tarifleri de verilmiştir. Osmanlıların
balık tükettiğini kanıtlayan bu örneklerden sonra “Türkler balık yemezdi” yerine, Türklerin, Orta Asya
beslenme alışkanlıklarına tümüyle yabancı olan balığa ve deniz ürünlerine alışmaları zaman almıştır
demek, daha doğru olacaktır (Yerasimos, 2005: 165-166).

Batılı Seyyahlar Gözünden İstanbul’da Balıkçılık
Osmanlı döneminde balıkçılık faaliyetleri ile ilgili Batılı seyyahların gözlemlerinden önemli bil-
giler edinilebilmektedir. Resmi kayıtlarda tespit edilemeyen bazı bilgilere seyyahların eserlerinde
ulaşabilmek mümkündür. Bu anlamda İstanbul’u ziyaret eden Batılı seyyahların eserleri, önemli kay-
nak niteliğini taşımaktadır. XVI. yüzyılda yaşamış Fransız bilgini Pierre Gilles, “De Bosporo Thracio
(İstanbul Boğazı)” adlı eserinde; İstanbul Boğazı’nın balık bolluğu açısından Marsilya, Toronto ve
Venedik’ten üstün olduğunu, her yıl Boğaz’a güz mevsiminde ve baharda girip çıkan balıkların bol
olması nedeniyle burada herhangi birinin rastgele çok sayıda balık tutabileceğini, balık tutmada deney-
imsiz olanların da yemsiz olta iğneleriyle tüm Yunanistan’a ve diğer uluslara yetecek kadar palamut
tuttuğunu, ve baharda girip çıkan balıkların bol olması nedeniyle burada herhangi birinin rastgele
çok sayıda balık tutabileceğini, balık tutmada deneyimsiz olanların da yemsiz olta iğneleriyle tüm

63