Page 197 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 197
tarih çevresi
görmüştü. Ama İnönü yılların vermiş olduğu İçişleri Bakanlığı'nın "Türkçü ve Turancı"
deneyimle temkinli davranmaktaydı ve kesime karşı aldığı önlemleri onaylar.
Avrupa'da Alman gücü erirken bile Nazi Sonunda 19 Mayıs 1944 günü tüm gazetelerde
karşıtı siyasasını ürkeklikle yürütmekteydi. gizli bir Turancı Örgüt'ün ortaya çıkarıldığı ve
Özellikle Sovyet ilerlemesi başlayınca geniş tutuklamaların olduğu haberleri yer
gerçekten panik olarak nitelendirilebilecek bir alır.220 Aynı gün Milli Şef İsmet İnönü,
tutuma saplanmış, Türkiye'ye sığınmış olan bir Sovyetler Birliği'ne ve Müttefiklere göz kırpan
grup Azeri Türkünü bile Sovyetler'e geri ve "Türkçü ve Turancı" kesimi suçlayan 19
verdirmişti.213 Bu sırada önemli bir gelişme Mayıs törenlerindeki konuşmasını yapar.221
olmuş, Türkçü ve Turancı akımın önemli İsmet İnönü'nün olayı bu denli büyütmekteki
simalarından olan Nihal Atsız, tetikte bekleyen amacı, tüm dünyanın dikkatini çekmek,
Hükümet'in bu kesime karşı harekete geçmek Türkçü ve Turancı kesimin nasıl ezildiğini tüm
için beklemiş olduğu büyük fırsatı müttefiklere göstermektir.222 Ancak, 1944
vermişti.214 Atsız, Orhun Dergisi'inde biri 1 yılının ortalarından başlayarak, müttefiklere
Mart 1944, diğeri 1 Nisan 1944 olmak üzere yaklaşmak için Varlık Vergisi'nin kaldırılması,
iki mektup yayınlamıştı.215 Atsız'ın ikinci Türkçü ve Turancı kesimin susturulması gibi
mektubu doğrudan doğruya CHP'yi hedef yalnızca iç siyasada yapılan değişiklikler, bu
alıyor, partiyi aile ve Türk Milliyetçiliği devletleri tatmin etmekten uzaktır. Milli Şef
düşmanlığı yapmakla suçluyor, ayrıca sol İsmet İnönü dış siyasada da müttefiklere doğru
faaliyette bulunanların adlarını da yeni adımlar atmak zorundadır.
veriyordu.216 Bu ikinci mektubun C. Dış Siyasette Müttefik Çıkarlarına
yayınlanmasından sonra dergi hemen Uygun Kökten Değişiklik
kapatılmıştır.217
Türk Dışişleri Bakanlığı, özellikle,
Olayların ardından tüm basın İsmet İnönü, bir yandan iç siyasetteki
organlarında Uslu Başyazarı Falih Rıfkı müttefiklere ters düşen çarpıklıkları ortadan
Atay'ın önderliğinde Turancı akım yerilmekte, kaldırırken, öte yandan savaşın gidişatı içinde,
kamuoyu bu konuda hazırlanmaktadır.218 uluslararası ortamda kendini gösteren yeni
Nihal Atsız'ın evi 7 Mayıs'ta, Necdet Sancar'ın koşul ve gerçeklere uyum sağlamak üzere,
evi 9 Mayıs'ta aranmış, aynı gün Nihal Atsız 1944 yılı başlarından itibaren dış siyasetine
ve Reha Oğuz Türkkan tutuklanmıştır. 15 yeni bir yön vermek amacıyla, birbiri ardına,
Mayıs'ta Zeki Veli Togan ve Hasan Ferit dışa dönük önemli kararlar aldı.
Cansever gözaltına alınmış, tutuklamalar
1944 yılının Mart ve Nisan aylarında
sürmüş ve bu arada Diyarbakır'da da bazı
müttefik orduları her yönden Almanya'ya
tutuklamalar olmuştur.219
doğru ilerlemesini sürdürüp, Sovyet ordusu da
18 Mayıs 1944'te Bakanlar Kurulu Balkanlar'a girmek üzereyken Türkiye, Batılı
195
