Page 196 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

olduğu aşama ve anlayış içinde ülkedeki Parti Yönetimi'nin savaş sonrası dünyanın
azınlıklara karşı, sistemli bir biçimde, -çoğu gerçeklerine erkenden ayak uydurmaya
kez zorlamalara dayanan- bir uygulamaya hazırlanışının ilk adımlarıydı.
yönelmesi,yine azınlıkların bu dönemde,
B. Türkçü ve Turancı Kesimin
Nazilerin benimsemiş olduğu bir yöntem olan
Susturulması
toplama kamplarında olumsuz koşullarda
Tek Parti Yönetimi'nin dış siyasi
çalıştırılmaları, Müttefiklerin büyük
olaylara ayak uydurmaya çaba göstermesinin,
tepkilerine neden olmuştu. Varlık Vergisi
iç siyasi alandaki bir başka belirtisi de
Kanunu'nun uygulamaya başlamasıyla
"Türkçülük ve Turancılık" olayıydı. Olayın
birlikte, ABD ve İngiltere başta olmak üzere
başlangıcı 1944 yılı Mayıs ayında Türkçülük
demokratik müttefik devletlerden tepki ve
ve Turancılık düşüncesine sahip olanların ve
eleştiriler gelmeye başlayınca, verginin
propagandasını yapanların tutuklanması ile
uygulanmasında birtakım yumuşamalar
kendini gösterdi. Hükümet, bir tek hareketle,
kendini göstermişti. Uygulamanın daha ilk
savaşın başından beri tüm dünya Türklerinin
yılında borçlar silinmeye başlamıştı.206 İşte,
birleşmesi için kendilerini adamış küçük ama
azınlıklara yönelik Varlık Vergisi'nin
oldukça etkin bir grup Türkçü düşün adamını
yürürlükten kaldırılması süreci böyle
tutuklattı. Hükümetin bu eylemi sıradan bir
başlamıştı. Ama asıl verginin kaldırılması
tutuklama gibi değil, aksine kamuoyuna
türlü aşamalardan geçildikten sonra
yansıyacak büyük bir gürültü içinde
gerçekleştirildi.207
gerçekleştirmesi ve zamanın seçilişi, sadece
Varlık Vergisi Kanunu'nun yürürlükten
bir grup düşün adamını cezalandırmak değil,
kaldırılması208 15 Mart 1944 günü TBMM'de
Sovyetler Birliği'nin gözüne hoş görünmek,
gerçekleştirildiğinde209 Alman gerilemesi
belki de komünist önderleri Türkiye
olanca hızıyla sürmekteydi. Buna bağlı olarak
konusunda ölçülü davranmaya yöneltmek
da Türkiye dış siyasi alanında gittikçe çıkmaza
amacını taşıyordu.212 Tüm cephelerde
girmekte, Sovyet gerçeğinin yanı sıra, yıpratıcı
Sovyetler Birliği'nin üstünlüğü ele alması, her
eleştirilere hedef olmaktaydı.
şeyden önemlisi İngiltere ve ABD'nin yanında
Varlık Vergisi'nin yürürlükten ve kamuoyunda saygınlığının artması, Türk
kaldırılmasına neden olarak günün koşullarına Hükümeti'nde "Türkçü ve Turancı" akımın
ve verginin uygulanmasında karşılaşılan müttefiklerde tahrik yaratan bir unsur olacağı
güçlükler gösterilmişti.210 Ama gerçekte, düşüncesinin doğmasına yol açmıştı. 1944
özellikle ABD'nin tepkisine olumlu bir yanıt yılının ortalarına doğru, Sovyet ordusunun
vermek ve Türkiye ile Batılı demokrat Balkanlar'a doğru sarkarak Almanları kuzeye
devletler arasında soğuyan ilişkileri düzeltmek doğru sürdüğü bir zamanda Milli Şef İsmet
için bu yola gidilmişti.211 Bu bir anlamda Tek İnönü zor günlerin gelmekte olduğunu

194