Page 201 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 201
tarih çevresi
Savaşı'nın hemen ardından, başta ABD ve Türkiye'ye tümüyle karşıt bir tutum izlemiş ve
İngiltere olmak üzere Batılı devletlerin de, hatta dost olmayan ülke statüsü tanınmasını
gerek uluslararası eylem düzeyinde ve gerekse istemiştir. Yine Yalman Vatan Gazetesi'ni
kamuoylarında; demokrasiden uzak, totaliter çıkardığı yıllarda hükümetin basına uyguladığı
özellikler taşıyan rejimlere sahip ülkelere karşı kısıtlamalara karşı çıktığı için, Life Dergisi,
köklü bir tutum ve davranış içinde oldukları O'nu, bir resmini vererek, demokrat Türk
gözlenmektedir. gazetecisi diye tanıtarak yayınlamıştır.246 Öte
yandan, 1945 yılında BBC radyosunda
VI. "Sovyet Tehdidi" veTürkiye'nin
Türkiye'yi eleştiren bir dizi programın
Yalnızlığı A. Türkiye'deki Rejimin
yayınına başlanmış ve bu dizinin yayından
DıştanGörünüşü
kaldırılmasını Türk Hükümeti İngiltere'den
Uluslararası kamuoyu böyle bir anlayış
istemek zorunda kalmıştır.247
içine girmişken, Türkiye'de demokratik
A. "Sovyet Tehdidi" ve Türkiye'nin
olmayan bir yapı ve İkinci Dünya Savaşı'nın
Yalnızlığı
totaliter diktatörlükleri ile çağrışım yaptıran
bazı siyasi kurumlar bulunmaktadır ki 'parti- Savaşın sonunda uluslararası ortamın bu
devlet özdeşleşmesi' bunların başında gelir. son aşaması Milli Şef İsmet İnönü için sürpriz
Ayrıca "Milli Şef" kavramının ve bu kavrama olmamıştı. Milli Şef İnönü'yü asıl düşündüren,
verilen anlamın İtalya'nın 'Duçe, ya da Sovyetler Birliği karşısında Türkiye'nin
Almanya'nın' Führer, ile yapısal ilişkisi yalnızlığıydı. Sovyet ordularının 1944 yılının
yadırganmayacak kadar açık bir gerçektir. ortalarına doğru Balkanlar'a inmesinden büyük
Üstelik Milli Şef'in değişmez olduğunun kaygıya kapılmış, iki ülke arasında, 1939'dan
resmen kabul edilmiş olması, tüm demokratik beri soğukluğunu koruyan ilişkileri düzeltmek
ilkelerle taban tabana zıt bir durumdur. istemişti.
Türkiye'nin bu dönemdeki bu siyasal Almanya'ya krom göndermeyi
yapısını, İkinci Dünya Savaşı boyunca izlemiş durdurması, Alman savaş gemilerinin
olduğu ve çeşitli tepkilere yol açmış olan dış Boğazlardan geçişinin yasaklanması, Alman
siyasası ile ele alıp değerlendirilecek olunursa; yanlısı tutumu yüzünden Müttefikler
kişi özgürlüklerini ve demokrasinin tarafından oldukça çok eleştiri yöneltilmiş
gerçekleşmesini, savaşın son amacı olarak tüm bulunan Dışişleri Bakanı Numan
dünyaya ilan eden müttefik devletler Menemencioğlu'nun istifa ettirilmesi,
karşısında nasıl bir konuma düştüğü de Almanya ve Japonya ile ilişkilerin kesilmesi,
kendiliğinden anlaşılacaktır. Bir iki somut en önemlisi Türkçü ve Turancı tutuklamaların
örnek vermek gerekirse, önce, dönemin ünlü amacı, hem Batı demokrasilerini hem de
gazetecisi Ahmet Emin Yalman'ın kişisel Sovyetler Birliği'ni hoşnut etmek,248 her iki
bilgisine göre, ABD İktisadi Harp Dairesi tarafın gözüne hoş görünmek için atılmış
zorunlu adımlardı.
199
