Page 13 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

seçilmiş hatta Ali Fuat Paşa’nın hatıratında meclisin Ankara’da toplanmasını sağlayan yegâne kişiler
arasında ismi geçmiştir (Sarıkoyuncu, 1999).

Sivas Kongresi’nin nihayetinde 4-11 Eylül 1919 tarihleri arasında toplanmasından sonra Mustafa
Kemal Paşa Temsil Heyeti başkanı olarak tüm vilayet ve sancak merkezlerinin İstanbul Hükümetiyle
iletişimini kesmesini istemiştir (TİTE, 308/15, lef: 1). Kongreden sonra alınan bu kararı İtalyan işgali
altında bulunan Nevşehir ve Niğde’nin bağlı olduğu Konya vilayeti ile Kırşehir sancağının bağlı old-
uğu Ankara vilayeti de kabul ederek İstanbul Hükümeti ile tüm iletişimi kesmiştir (TİTE, 312/11, lef:
1).

Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyeti’nin Alevi ve Bektaşi gruplarına uzun yıllar önderlik yap-
mış olan Çelebi ailesi ve Postnişin Salih Niyazi Dedebaba ile görüşmesi de bu süreçte gerçekleşmiştir.
Dahası Kurtuluş Savaşımız açısından oldukça önemli gelişmelere vesile olmuştur (Özlü, 2015). Hatta
Veliyeddin Çelebi’nin oğlu Ali Celalettin Ulusoy’a göre Çelebi Cemaleddin ile Mustafa Kemal Paşa
arasında sıkı ilişkiler Sivas Kongresi’nden daha önce Samsun’a çıktığı tarihlerde başlamıştır. (Yılmaz,
2008).

Sivas Kongresi’nin toplandığı tarihlerde İstanbul Hükümeti ise bazı valilerini Millî Mücadele
aleyhinde faaliyette bulunması için görevlendirmiştir. Bunlardan birisi olan Ankara Valisi Muhittin
Paşa, Sivas Kongresi’nin toplandığı tarihlerde Kırşehir-Hacı Bektaş’a gitmiş ve Çelebi ailesinden
Mustafa Kemal Paşa ve Millî Mücadele hareketine karşı kendi taraflarında yer almalarını istemiştir.
Buna mukabil valinin bu isteği Çelebi ailesinden karşılık görmemiştir (Turan, 2004; Altınok, 2003).

3. Son Osmanlı Meclis-i Mebusan Seçimlerine Giden Süreçte Alevi ve Bektaşiler

Sivas Kongresi’nin toplanmasından sonra Temsil Heyeti 1919 seçim hazırlıklarını hızlandırmıştır.
Nitekim Damat Ferit Paşa’nın 30 Eylül 1919 tarihinde istifa etmesiyle de Millî Mücadele adına yeni
bir dönem başlamıştı (Güneş, 2012; Çetin, 2016). Bu istifa Temsil Heyeti ve halk tarafından büyük
memnuniyetle karşılanırken yabancı basında ise Anadolu’nun büyük zaferi olarak yorumlanmıştır.
İstifa sonrasında hükümetin başına eski bahriye nazırı ve Millî Mücadele taraftarı Ali Rıza Paşa getir-
ilmiştir. Böylece seçimlere giden süreç Kırşehirde’de başlamıştır (TİTE, 297/49, lef: 1).

Mustafa Kemal Paşa bu kritik süreçte ilk olarak 8 Ekim 1919 tarihinde Hacı Bektaş Veli Dergâhı
Postnişini Salih Niyazi Dedebaba ’ya bir telgraf çekerek vatanın kurtarılması ve refaha ulaşması için
Allah’ın izniyle girişilen bu kutsal savaşta kendilerine verdikleri destek dolayısıyla teşekkürlerini sun-
muş bu uğurda atılacak yeni adımlarda dua ve desteklerini esirgememelerini dilemişti. Aynı telgrafta
Erzincanlı Hacı Hoca Fevzi Efendi Hazretleri’nin de sevgi ve saygılarını ileterek telgrafına son vermiş-
ti (ATASE, ATAZB, 2/96, lef:a; ATASE, ATAZB, 28/105, lef:a; Harp Tarihi Vesikaları Dergisi,1981).
Bu şartlar altında Hacı Bektaş Veli Dergâhı’nın bulunduğu Kırşehir’de başlayan 1919 seçimleriyle
halk Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı’na vekillerini seçmek için sandık başına gitmiştir (ATASE, ATA-
ZB, 20/206, lef:da). Bu süreçte Sivas ve Kırşehir Mutasarrıflığı arasında mebus adaylarının belirlen-
mesi konusunda bazı yazışmalar yapılmış adaylığı uygun görülen isimler belirlenmeye çalışılmıştır
(ATASE, ATAZB, 21/22, lef:aa).

13