Page 16 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

ukça zor şartlarda çıkmak zorunda kalmıştır. Zira maddi olarak ellerinde Mazhar Müfit Kansu tarafın-
dan imzalanan senet karşılığında elde edilen birkaç lira ve Mustafa Kemal Paşa’nın bazı askerlik
şubelerinden istediği techizatlar dışında başka bir şey bulunmamaktadır. Tüm bu zorluklara rağmen
Mustafa Kemal Paşa ile aralarında Kırşehir İdadisi eski müdürü Rahmi Bey ve eski mebus Ali Rıza
Bey (ATASE, ATAZB, 14/36, lef:a), Mazhar Müfit Kansu, Rauf Orbay, Şeyh Fevzi Efendi ve Hakkı
Behiç Bey, Hüsrev Gerede, Ahmet Rüstem Bey ve yaverleri, Cevat Abbas Gürer, Yüzbaşı Bedri Bey,
Dr. Refik Saydam ve Muzaffer Kılıç’ın bulunduğu on dokuz kişilik Temsil Heyeti 18 Aralık 1919’da
üç araba ile Sivas’tan hareket etmiştir. Yola çıkan heyet Mustafa Kemal Paşa ile birlikte 19 kişiden
oluşmaktadır. (Aytepe, 2002).

Heyetin bir an evvel Ankara’ya ulaşması gerekmektedir. Çünkü meclisin açılması için yapılan
seçimler sona ermeye başlamıştır ve Mustafa Kemal Paşa Temsil Heyeti’nin Ankara’ya doğru hare-
ket etmesinden bir ay kadar önce 24 Kasım 1919 tarihinde Sivas’tan sancak ve vilayet merkezlerine
çekilen telgraflarla seçilen mebusların İstanbul’a geçmeden evvel Ankara’da toplanmalarını istemiştir.
Bu nedenle Temsil Heyeti de vakit kaybetmeden Ankara’ya varmak zorundadır. Ankara’da mebuslarla
yapılacak görüşme hem meclisin açılması hem de Misak-ı Millî kararlarının kabul edilmesi açısından
hayati önem arz etmektedir (ATASE, ATAZB, 23/46, lef:de).

Aslında Ali Fuat Paşa Sivas’tan ayrılmadan önce Mustafa Kemal Paşa’ya Ankara Valisi’nin faali-
yetlerinin yanı sıra başka önemli bir bilgi daha vermiştir. Telgrafında Ankara’ya geçiş güzergahı hak-
kında gerekli bilgileri aktarırken kendisinden Mucur’dan temin edilecek bir araba ile Hacı Bektaş’a
gitmesini istemiştir. Çünkü Ali Fuat Paşa heyeten daha önce dergâha gelerek burada bazı görüşmel-
er yapmış ve Mustafa Kemal Paşa’ya dergâhın Millî Mücadele’de kendi taraflarında yer alacağını
söylemiştir (Aytepe, 2002). Bunun üzerine Mustafa Kemal Paşa Ali Fuat Paşa’ya Çelebi Cemaleddin
Efendi ile yapılacak mülakat için de ayrıca önlemler almasını ve alınan tertibatın kendisine ayrıntılı
olarak bildirilmesini istemiştir (TİTE, 313/84, lef: 84001). Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyeti
üyeleri Ali Fuat Paşa’nın telgrafından sonra yol güzergâhlarını değiştirerek Ankara’ya geçmeden Kay-
seri’ye oradan da Hacı Bektaş’a uğramaya karar vermişlerdir. Mazhar Müfit Kansu da bu ziyareti
bölgede nüfus olarak önemli bir yere sahip olan Alevi ve Bektaşilerin kendi taraflarına çekilmesi için
yapılmış bir görüşme olduğunu belirtmiştir. Daha önce de belirttiğimiz gibi Alevi Bektaşilerin başında
bulunan Çelebilerle ve Postnişin Salih Niyazi Dedebaba’nın desteğini almak son derece önemlidir
(Kansu, 2019).

Temsil Heyeti üyeleri ve Mustafa Kemal Paşa 21 Aralık’ta Kırşehir’in Mucur’a varmıştır. Mustafa
Kemal Paşa ve kurmayları geceyi Mucur’da geçirdikten sonra ertesi sabah Hacı Bektaş’a geçmişlerdir
(Çeliker, 2013; Yümlü, 2008). Heyeti Mucur’da karşılayan isimler konusunda farklı beyanlar olsa da
Millî Mücadele döneminde Mustafa Kemal Paşa ile Samsun’a çıkan on sekiz kişi arasında yer alan
ve bu sürecin en yakın tanıklarından olan Hüsrev Gerede anılarında Paşa’yı karşılamak için Çelebi
Cemaleddin Efendi’nin oğlu ile iki Bektaşi babasının geldiğini söylemiştir. Gerede, daha sonra Çelebi
Cemaleddin Efendi ile tanıştıklarını uzun bir sohbetten sonra odalarına çekildiklerini anlatır. Ayrıca,
23 Aralık gecesi Arnavut diye hitap ettiği Salih Niyazi Baba ile görüştüklerinden, Bektaşilerin Çelebil-
ere göre daha çalışkan daha temiz ve tutucu olmadıklarından bahseder. Gerede son olarak Hacı Bektaş
Veli Türbesi’ni, Balım Sultan ve tanınmış Bektaşi dedelerinin türbelerini ziyaret ettiklerini ve 24

16