Page 56 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

edebilecekleri biçimde giyinerek ülkenin 1 Nisan 1931 tarihinde eski ağırlık ve

kalkınması ve toplum yapısının gelişmesi için uzunluk ölçüleri değiştirilmiştir. Öyle ki; arşın,
yürütülen çabalarda erkeklerin yanındaki okka, endaze, dönüm, kantar, çeki, batman, kile
yerlerini almışlardır. Bu da Türk İnkılâbı’nın gibi belirli olmayan ve bölgeden bölgeye
akılcı, gerçekçi ve modern yönünü gösteren farklılık gösteren eski birimler kaldırılmıştır.
başka bir somut örnektir14 . Çağdaş ölçü birimleri olan ve onlu usule göre
3 Aralık 1934 tarihli kanunla, din düzenlenmiş metre ile kilo esası kabul edilmiştir.
adamlarının, dinî kıyafetlerini yalnız ibadet Böylece hem ülke dâhilinde ağırlık ve uzunluk
yerlerinde ve dinî törenlerde giyebilecekleri ölçülerinde tek bir sistemin uygulanması
belirtilmiştir. Bu kanuna istinaden İslâm, sağlanmış, hem de milletlerarası ilişkilerde ticarî
Hıristiyan ya da Musevî din adamları, dinî ve iktisadî işlemlerde mevcut olan zorluklar
kıyafetlerini her günkü hayatta ortadan kaldırılmıştır16.
kullanamayacaklardı. Yalnız her dinin en yüksek Milletimizin gelişmesi ile çağdaşlaşması,

dinî temsilcisi, örneğin Diyanet İşleri Başkanı elbette ki yalnız ağırlık ve uzunluk ölçüleri gibi
veya Patrik, dinlerinin kıyafeti ile bazı birimlerin alınması veya dış görünüş ve
dolaşabilecekti. Böylece lâik devlet anlayışıyla, kıyafet değişikliğiyle gerçekleşemezdi. Esas
hem dine karşı olan saygı gösterilmiş, hem de itibarla kültür ve bilgi düzeyinin yükseltilmesi
kıyafet kargaşası kesin biçimde sona gerekiyordu. Bu ise ancak Türk dilinin, Türk
erdirilmiştir15. tarihinin, Türk kültürünün öğrenilmesi ve millî
Büyük Önder Atatürk’ün direktifiyle, şuurun güçlenmesiyle mümkündü. Atatürk bu
milletlerarası ilişkilerde zorluklara yol açan, yönde köklü çalışmaların yapılması için talimat
iktisadî ve ticarî işlemlerde uyumsuzluk yaratan vererek 15 Nisan 1931’de Türk Tarihi Tetkik
uzunluk ve ağırlık ölçüleri, tarih ve saat birimleri Cemiyeti (Türk Tarih Kurumu)’ni ve 12

de değiştirilmiştir. Yerlerine gelişmiş devletler Temmuz 1932 tarihinde Türk Dili Tetkik
tarafından kullanılan ve milletlerarası ilişkilerde Cemiyeti (Türk Dil Kurumu)’ni kurdurmuştur.
benimsenen esaslar getirilmiştir. Örneğin: Ancak bugün olduğu gibi, o dönemde de, sosyal
26 Aralık 1925 tarihinde kabul edilen alanlardaki çalışmaların, özellikle dil ve tarihin,
kanunlarla, Hicrî ve Rumî takvimler kaldırılarak milletimiz ve memleketimiz için önemini
Milâdî takvim getirilmiş ve alaturka saat yerine anlayamayacak seviyede bulunanlar vardı. Aynı
milletlerarası saat usulü uygulanmıştır. Ayrıca 1 şekilde millet ile devletimize zarar vermeyi
Haziran 1935’te yürürlüğe giren bir kanunla hedefleyenler, yüksek bilgi düzeyinin, gelişmiş
hafta sonu tatili Perşembe ve Cuma’dan, millî şuurun, güçlü millî birlik ve beraberliğin,
Cumartesi ve Pazar’a alınmıştır. kendi art niyetli emellerine engel teşkil ettiğini
20 Mayıs 1928’de Arap rakamları düşünerek karşı gelmişlerdir. Bunların yersiz
terkedilerek milletlerarası ilişkilerde kullanılan tenkitleri üzerine, Gazi Mustafa Kemal 29 Ekim

rakamlar kabul edilmiştir. 1933 tarihinde, Ziraat Bankası Genel

53