Page 35 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

bir ila otuz yedi numaralı hanede kayıtlı ilk kişilerin doğumları, 1844-1892 tarihleri
arasına tesadüf ediyor. Otuz sekiz ila kırk dört numaralı hanelerin ilk isimlerinin do-
ğumları ise 1915-1940 tarihleri arasındaydı. Bunlar Hoşkadem’de bazı ailelerin yanına
iç güveyi girmişlerdi. Dolayısıyla köye sonradan gelen kişilerdi. Ya da önceden gelmiş
olsalar bile nüfus kayıtlarını Hoşkadem’e naklettirmemiş olanların çocuklarıydı. Bun-
lardan daha sonra bahsedeceğiz. Yukarıda belirtmiş olduğumuz üzere, 1844 yılına ka-
dar köydeki doğum ve ölüm kayıtları -1833 yılı dâhil- 1834 Nüfus Defteri’ne yazıl-
mıştı. Elimizdeki Defterin Hoşkadem ile ilgili olarak 1843 yılından sonraki nüfus ve-
rilerini içerdiğini ileri sürebiliriz. Defter yeni harflerle yazılmıştır. Demek ki, bu defter,
önceki nüfus kayıtlarını temel almak suretiyle, Cumhuriyet döneminde, harf devrimin-
den sonra hazırlanmıştır. Ve sonraki doğum ve ölümler bu esas deftere işlenmiştir. Bu-
radaki verilerden hareketle köyün yakın geçmişteki nüfus yapısını tahlil etmek müm-
kündür. Bu tahlil köydeki yüzyıllık değişim ve dönüşümleri gözlemleme imkânı ver-
mektedir.

Her şeyden önce, yaklaşık yüz yıllık bu dönemde, on altı hane kırk dört haneye
çıkmış, nüfus artmıştır. 1834 Nüfus Defteri’nde adları geçmeyen Karamahmutoğlu la-
kaplı bir sülale, köye hâkim olmuş gözüküyor. Kırk dört hanenin on beşi Karamahmu-
toğlu’dur. Bunların Hoşkadem’e nereden geldiğini bilemiyoruz. Gerçi, 1834 Nüfus
Defteri’ne göre, başka köylerde bu lakabı taşıyan aileler vardı. Mesela Hoşkadem’in
komşusu Eceli ve Beğlerli köylerinde, Perşembe kazasının Yağızlı, Bolatlu köylerinde
ve yine bu ilçeye bağlı Afurlu köyü göçebeleri arasında birer Karamahmutoğlu lakaplı
hane vardı136. Bu lakabı taşıyan bir aile de Ordu Pazarsuyu Kazası Elmalu nahiyesi
Bostanlu köyünde oturuyordu137. Ayrıca Ulubey Kazasına ait 1834 tarihli Nüfus Def-
terine göre, Uzunmahmud köyünde bir hane ile Harami köyü göçebe taifesinden iki
hane Karamahmutoğlu olarak belirlenmişti. Bazı isimlerin üzerine de “Karamahmu-
toğlu yanında” notu düşülmüştü138. Karamahmutoğlu lakaplı aileler Hoşkadem’e bura-
lardan ya da daha başka yerlerden gelmiş olabilirler139.

Yukarıda 1834 tarihli Nüfus Defteri’ne göre, Hoşkadem’de Karamahmutoğlu
lakaplı kimsenin bulunmadığını belirtmiştik. Yeni yayımlanan bir belgeye göre, bu ta-
rihten üç sene kadar sonra 1837 yılında bölgede bir nüfus yoklaması yapılmıştır. Buna
göre köyler gruplandırılmış, diğer bir ifadeyle çevre köyler merkezi bir köye bağlanmış
ve yeni teşekkül etmiş bu köyler birliğine tek imam, tek muhtar-ı evvel ve tek muhtar-
ı sani intihap olunmuştur. Aybastı Kazasında on bir ana köy belirlenmiş, geriye kalan
otuz dört köy, gruplar halinde bunlardan birine ilhak edilmiştir. Merkez köylerden bi-
risi de Hoşkadem’dir; Karay, Belenköy ve Alpoğuz ona bağlanmıştır. Bu dörtlü köy

136 Büyük 2020: 136, 195, 241, 283, 307.
137 Hürol 2017.
138Akdemir 2017: 269, 272, 275, 279, 283. İnternette yer alan bir habere göre, Akçakoca’nın Koçar
köyünde geniş bir sülale olan Karamahmutoğlu lakaplı aileler her yıl bir kez bir araya gelmeyi gelenek
haline getirmişlerdir. Onlara göre sülalenin bir kolu Ulubey’de ve bir kolu da Düzce Konuralp ve Çam-
köy’dedir. Sülalenin soy kütüğünü gösteren bir pano hazırlamışlardır. Tarihçi Prof. Dr. Salahattin Özçe-
lik de bu sülaledendir. O, köken olarak Yesi Türklerinden ve Hoca Ahmed Yesevi’nin yarenlerinden
olduklarını söylemektedir [https://akcakocagazetesi.com/karamahmutoglu-sulalesinin-geleneksel-bu-
lusmasi-gerceklesti/ (15.02.2023)].
139 Bu satırların yazarının annesi, bu sülaleden Karamahmutoğlu İzzet Ağa’nın kızıdır.

3432