Page 120 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

olan37 bu tarlanın tamamı Tapu kayıtlarında üç bin altı yüz yetmiş altı m2
olarak gözüküyor. Ailenin şeceresi incelediğinde tahmin edilebildiği üzere
dördüncü kuşakta yer alan Fatma’ya düşen hisse çok küçük olmalıdır. Tarlaya
ortak tasarruf eden Edhem Ağanın torunu İfakat Hanım, Yediyıldız ailesine
gelin gelmiştir. Babası İzzet Ağa’dan fiilen miras olarak herhangi bir arazi
almamıştır. Ancak başkalarından satın alınan hisse karşılığında Hıyarlık
mevkiinde elde tutulan küçük tarla parçasının korunması amacıyla 1952 yılında
onun adına da tapu çıkarılıyor. İfakat Hanım da Fatma Hanım gibi dördüncü
kuşaktandır. Aldığı tapu belgesinde, üç bin altı yüz yetmş altı m2 olan
Hıyarlık’tan kendisine düşen hissenin iktisap sebebi şöyle tanımlanmıştır: “bu
tarlanın yarısının 2/4 hissesinin kaydındaki 3/5 hissesinin 2/3 hisse olarak
tashihinden sonra tamamının onda birine tapu ile mutasarrıf…”38. Bu ifadeler,
dördüncü kuşaktaki bir kişiye düşecek hissenin pek anlamlı olmadığını açıkça
ortaya koyuyor. Bu ve benzeri tapuların aileye yeni yer kazandırmadığını
biliyoruz. Değişik kişilerden bu şeklide hisse toplanmasının sebebi, sırf
vaktiyle adi senetle satın alınan yerin yasal açıdan sağlamlaştırılmasıdır39.

Düz: Düz tarla da ailenin sonradan edindiği bir yerdir. Aybastı Emlak
Komisyonu’nun 1937 yılında hazırladığı listede bin iki yüz m2lik bir arazi
olarak adı geçmektedir. Daha sonra yukarıda anlatılan bazı tarlalarda olduğu
gibi Karamahmudoğulları ve Haznedaroğullarından hisseler satın alınmıştır40.
Yukarıda anlattığımız Sekere ve Hıyarlık adlı arazilerle bütünleşmiş olup
Düztarla olarak anılmaktadır.

Sarıçukuru: Dört dönümlük çalılık ve iki dönümlük tarla olarak Aybastı
Emlak Komisyonu’nun 1937’de Mustafa Asım’ın arazileri arasında saydığı
Sarıçukuru da, ailenin ayan ve ağalardan satın aldığı yerlerdendir (Tablo 2).
Kadîl mahallesinin kuzeyindedir. Mustafa Asım’dan sonra oğlu Senai de,
1952’de Karamahmudoğulları varislerinden iki kişinin41 216/960 hissesini
satın alıyor; bunları aynı aileden gelen eşinin hissesi ile birleştirerek tapuya
kaydettiriyor. 1961 yılında, aynı tarla için yine Karamahmudoğullarının bir
başka varisinden 3/192 hisse daha satın alınıyor 42. Bununla da bitmiyor, bu

37 Karamahmudoğlu Hasan ve İzzet Ağalar 1912’de Karamustafaoğlu
Osman’ın müşterek tasarruflarında olan Hıyarlık sınırına tecavüzünün önlenmesi için
Ordu Kaymakamlığına dilekçe gönderiyorlar (YA-MAY-K8-324).

38 YA, Tapular Kitabı, s. 43.
39Hıyarlık, Sekere ve diğer bazı tarla hisselerinin önce şartlı bağış yapılması,
sonra konunun mahkemeye verilmesine dair dilekçe için bkz. YA-MAY-K8-88.
40 YA, Tapular Kitabı, s. 4 (Tapudaki kaydı, c. 89, s. 27); s. 28 (Tapudaki
kaydı, c Yevmiye Defteri, c. 130, s.94; Tarih 17.7.1975).
41 Bu iki hisse, Edhem Ağa’nın oğlu Mehmed’in kızı Zeynep nam Gülizar’ın
kızı Emine Altuntaş’ın ve oğlu Ahmed’in karısı Emine Ünsal’ın hisseleridir. Eşininki
ise babası İzzet Ağa’dan gelen hissedir (YA, Tapular Kitabı, s. 82).
42 Bu hissedar, Karamahmudoğlu Halid Efendi’nin Hasan’dan torunu Nesime
Feyzi’dir. 500 kuruşa ferağ vermiştir (YA, Tapular Kitabı, s. 83).

119