Page 116 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

9.Tıkıçdüzü: Tıkıçdüzü Hoşkadem’in karşısında bulunan Eceli
köyündedir. 1873 Yoklama Defteri’nde sınırları ile birlikte kayıtlı olan bu tarla,
o günden beri Yediyıldız ailesinin elindedir. Tahminen beş dönümlük yerdir.
Miri arazi statüsünde olan bu tarlanın yarısına Molla Ömer, kalan kısmına da
amcasının kızı Arife Hatun tasarruf etmektedir. Molla Ömer, Kasım 1874’te
kendi hissesini -Hoşkadem’deki diğer sekiz tarlada olduğu gibi- oğlu
Mehmed’e iki yüz elli beş kuruş bedel ile ferağ etmiştir. Bunun üzerine
Defterhane-i Hakanî ’den Mehmed’e Arz-ı Miri Tapu Senedi verilmiştir. Şeri
aşarı ödenecektir (YA-MAY-K6-068). Bundan sonra Tıkıçdüzü hakkında 1919
yılına kadar herhangi bir işlem gözükmüyor. 1809 doğumlu olan Molla Ömer,
dedesinden kalan miri arazileri amcasının kızı Arife Hatun ile taksim ettikten
sonra kendisine düşen bölümü 1873 yılına kadar aile reisi olarak işlettikten
sonra, altmış dört yaşında oğlu Mehmed’e devretmiştir. Mehmed Dayı da ömrü
boyunca bu sekiz tarlayı kendi tasarrufunda bulundurmuştur. Mehmed Ağa’nın
üç oğlu ve bir kızı genç yaşta ölmüştür. Geriye İstanbul’da Dersiamlık yapan
oğlu Mustafa Asım ve iki kız kalmıştır. 1914 yılında Hoşkadem’e izinli gelen
Mustafa Asım, aynı yıl babasının vefatı üzerine geriye dönememiş, köyünde
kalmıştır. Sancılı harp yıllarıdır. 1919 yılında Mustafa Asım, daha önce
anlatıldığı üzere, kadın hissedarların Tıkıçdüzü ve sekiz tarladaki hisselerinin
tasarruf hakkını hibe olarak bir senetle kendi üzerinde toplamıştır (YA-MAY-
K6-054). Bunun üzerine Defter-i Hakanî ’de bütün hisseler üç bin yüz kuruş
kıymetle Mustafa Asım uhdesine kaydolunmuş, yıllık aşarını ödemek kaydıyla
kendisine tuğralı Sened-i Hakanî verilmiştir (YA-MAY-K6-74). Aybastı
Emlak Komisyonu 1937’de Tıkıçdüzü’nü iki bin m2 olarak göstermiş ve
altmışaltı lira kıymet biçmiştir (YA-MAY-K6-163;Tablo 2). Mustafa Asım,
1946’da vefatından sonra geriye biri eşi diğerleri çocukları olmak üzere on beş
varis bırakmıştır25. Satılan bazı hisseler hariç, diğer tarlalarıyla birlikte
çocukları arasında paylaşılan arazilerle ilgili olarak 2011 yılındaki kadastro
çalışmalarına kadar herhangi bir tapulama işlemi yapılmamıştır26.

Yediyıldız ailesinin Osmanlılar döneminde tasarruf ettikleri miri
arazilerin tümü yukarıda anlatageldiğimiz bu dokuz parça tarladır. Ancak
1885-1892 yılları arasında Mehmed Ağa, zaten kendi yerlerinin de bulunduğu
Göğüş ve Sülükgölü mevkiindeki yerlerini komşularından yeni araziler alarak
genişletmiştir. Tabii burada söz konusu olan muamele yerin mülkiyeti değil
Osmanlı toprak rejimine uygun olarak tasarruf hakkının satışıdır. Mehmed

25 Veraset senedi 11/6/1946 gün ve 200/65 saylıdır. Gölköy Asliye Hukuk
Yargıçlığı tarafından tasdiklidir. Eşi Saibe ve çocukları da şunlardır: Celalettin, Senai,
Kemal, Faik, Mürsel, Sabit, Selami, Emine, Rüveyda, Aliye, Reyhan, Saliha, Meliha
ve Kadriye.

26 1951 yılında eşi, diğer sekiz tarla ile birlikte Tıkıçdüzü’ndeki hisselerini yüz
liraya Senai Yediyıldız’a satmıştır. O da bunun Tapu Dairesinde 1951’de muamelesini
yaptırmış mülkiyet hakkı tapusu almıştır. Tapu’nun dayanağı 1873 Yoklama Defteri
ve 1919’da varisler arasında imzalanmış olan Senet ve ona dayalı Sened-i
Hakanî’lerdir (YA, Tapular Kitabı, s. 110).

115