Page 52 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 52
tarih çevresi
43 Gideren artan çelişkiler sonucu 1153 yılında Oğuzlar Sultan Sancar’ı ele geçirecek ve 3 yıl süreyle
çok kötü koşullar altında rehin tutacaklardır (Köymen, Selçuklu Devri Türk Tarihi 201).
44 (Şahin 39)
45 (Barthold 81): “Mahmud, naklettiği edebi parçaların belli bir bölgeye ait olması mümkün olanlarını
da Türklerin İdil (Volga) havzasından Çin’e kadar dağılarak oturdukları geniş sahanın hepsine ait gibi
gösteriyor ve hangi şiirlerin bu geniş ülkenin doğu ve hangisinin batı kısmına ait olduğunu ayırmak
bazen mümkün olmuyor. Medeni hayata ait kelimeler ve medeni hayatın memleket idare usullerinden
başlayarak han sarayının iç düzenine ve halk örf ve geleneklerine kadar çeşitli yönlerine ait olan bilgi
de aynı haldedir.”
46 sanki “erdikten” sonra gibi yazılmalıymış.
47 (Şirvani 139)’de de Abkame adıyla başka bir fermante ürün tarifi bulunmaktadır. Süreç sonunda
Soya Sosuna benzeyen bir sıvı elde edilir. Ayrıca katı maddesi “çörek yapılır, kurutulur ve döğülüp
yemeklere katılır”.
48 Al-sik-ba: Orta Farsçadan sik: sirke, bag: yahni. Dikabrika: Orta Farsçadan deg bar ek: korların
üzerindeki tencere. Zirbaj: Farsça zir: altta, Orta Farsça bag: yahni. Tabahaja: Orta Farsça tabah: tava,
-cik, -cık anlamında son ek -cha ve diğerleri (Karim 30-34).
49 Oksalik asit
50 Tuffahiye elma ile, seferceliye ayva ile pişirilir.
51 Yakın zamanlarda gelişen Yeni Osmanlı menüleri dışında tutulursa.
52 (S. Yerasimos 104-105): bu yemeğin 1764 tarihli yemek risalesinde (Eşref Dede) artık bir hel-
va olarak yer aldığını belirtmektedir. Helvanın “hazmı zor bir macun” olduğunu belirtir. Yerasimos
kardeşlerin ikisi de aşçı olmadıkları için tariflerden yemeğe geçişte sorunlar yaşamışlardır. Reşidiyye
helvası bir tür nişasta helvasıdır, safranlı ve doğru yapıldığında ortaya unutulamaz bir lezzet çıkmak-
tadır.
53 (Gordlevski, 1988, s. 82): Ali (Çandar 1934)’e dayanarak Kayı boyunun soyundan ve kuşaklarından
bölünmelere rastlamıştır. “Güçlü boy oluşumlarını, bilinçli olarak parçalayan Selçuklu siyasal sistemi
de bozulmayı hızlandırıyordu.”
54 Buna karşın (Cahen 104-105), “Türkler arasında boya (daha sonraları örgütlenmede etkili bir rolü
olan) bağlılık duygusunun çok kuvvetli olduğuna dair hiçbir kanıt yoktu” demektedir.
55 (Taşkıran 79-)
52
