Page 84 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Atatürk’ün Yazarlığı Ve Gazeteciliği

Prof. Dr. Kemal ARI •

Özet

Mustafa Kemal Atatürk’ün en az bilinen yanlarından birisi, onun yazarlığı ve gazeteciliğidir.
Saptayabildiğimize göre O, 14 ayrı kitap yazmış bir yazardır. Bu düzeye gelinceye dek Atatürk, büyük
bir okuma tutkusuna kapıldı. Öğrencilik yıllarından sonra sosyoloji, kültür, eğitim, tarih, edebiyat
üzerine yazılmış pek çok kitabı okuyarak, düşünce dünyasını besledi. O’nun yazdığı kitaplar arasında,
askeri nitelikli kitaplar olduğu gibi, çağdaş demokrasi için çok önemli olan kavramları anlattığı kitabı
son derece önemlidir. Geometri terimlerini Türkçeleştiren bir kitap yazmış, pek çok anısını kaleme
almıştır. Bunun yanı sıra Minber, İrade-i Milliye ve Hakimiyet-i Milliye gazetelerinin çıkmasında
etkili olmuştur. Minber de değişik isimlerle yazılar da yazmıştır.
Bu yazının amacı, Mustafa Kemal’in çok az bilinen bu yönünü ortaya koymayı amaçlamıştır.
Anahtar Sözcükler: Atatürk, Gazetecilik, Yazarlık, Minber, Hakimiyet-i Milliye,
İrade-i Milliye
Giriş
Horace Mann, bir sözünde şunları demiş: “Mümkün olsaydı, her karış toprağa buğday eker gibi
kitap ekerdim!” 19. Yüzyıl’da Atlantik ötesinden, ta Amerika Birleşik Devletleri’nden dünyaya böyle
seslenen bir bilgeye; yaşlı Avrupa’da İngiltere’den ünlü şair Schakespeare şöyle katkıda bulunuyor:
“Kitaplarım bana yetecek kadar büyük bir krallıktır!”… Bir söz de Türkiye’nin seçkin düşünürlerin-
den birisi olan Orhan Burian’dan: “Kitap, imbikten süzülmüş hayattır!”.
Her insan, kitaplarının arasında kendine özgü bir krallık yaratabilir. Sınırsız özgürlüğün tadını
sonuna kadar kitapları arasında yaşayabilir. En güzel aşklara, kahramanlıklara, erdemli ve ilkeli du-
ruşlara bu krallıkta tanıklık edebilir. Böyle bir krallığı her meraklı kitap okuyan gönlünce kurabilir;
buna kuşku yok… Kitabı okuyanın kendine bir krallık kurması bu açıdan oldukça kolay görünüyor.

• Prof. Dr. Dokuz Eylül Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Müdürü
(kemal.ari@deu.edu.tr)

83