Page 84 - Tarih Çevresi Dergisi - Ocak Şubat Sayısı 2021

tarih çevresi

ilgili olarak kanunda maddesi olmalıdır. Seçi- mahkeme usulu bakımından çok da yararlı gö-
min iki dereceli olarak yapılması, öncelikle de rülmemektedir. O nedenle, Anadolu tarafında
vekiller dini ve dünyevi işlere vakıf kimseler yaşayan memleket halkı için farklı bir kanu-
olmalıdır. Bunlar vekil olduklarında ne yapa- nun düzenlenmesi gerekmektedir. Çünkü Ana-
caklarını bilen yani seçilme sebeplerini kavra- dolu halkının adet ve tavırları, yaşam
mış ve işleri düzenlemeye vakıf olan, biçimleri, özetle kültürü, Rumeli halkından
memleketin ıslahını gerçekten isteyen, na- farklılık göstermektedir. Bu bakımdan, Rumeli
muslu kişiler olmalıdır. Bulundukları vilayet için hazırlanan kanunun burada uygulanma-
tarafından bir seçim yapılıp, seçilmiş bir heyeti ması, Anadolu tarafı için ayrı bir kanunun ha-
belirlemek ve ikinci olarak bu seçilmiş heyet zırlanması gerekmektedir .
13
vilayet merkezinde bir araya gelerek, Vekiller
Jandarma Teşkilat Kanununun, Avrupa
Meclisi için gerekirse onlar tarafından, gerek
devletlerinden hangisinin kanununun gözö-
kendi içlerinden gerekse vilayetteki çeşitli böl-
nüne alınarak “devlet jandarma kanunu” şek-
gelerden lazım gelenler seçilmelidir. Bu mut-
linde düzenlenmesinin memleketin durumuna
laka gereklidir. Konu ile ilgili olarak, bu esasa
uygun olacağı sorulmaktadır. Cevap olarak şu
göre mevcut olan kanunun bazı yerlerinin de-
ifade edilmektedir: Jandarma usulünün ka-
11
ğiştirilmesi gerekir .
bulü, memleketin polisinin devletin sorumlu-
Diğer bir soru, vükelanın sorumluluğu luğuna alınmasıyla iç güvenliğin güzelce
için düzenlenen kanunun ilanının yeterli olup oluşması istendiğinden burada öneminin anla-
olmadığıdır. Hayreddin Paşa`nın cevabı fazla tılmasına gerek yoktur. İç güvenlik meselesi
uzun değildir. Bu kanunun istenilen amaca son derece önemlidir. Burada önemli olan iki
uygun olduğu ve yeterli bulduğunu ifade edi- husus vardır. Birincisi, jandarmanın, polisin ve
12
yor . fertlerin kanunları, adap ve askeri kuralları
Padişahın dördüncü sorusu, Rumeli vi- iyice bilmesidir. İkincisi, istenilen uygunlukta
layeti icin Avrupa komisyonu ile hazırlanan iç asayişin muhafaza edilmesi dolayısıyla em-
kanunun, Anadolu`nun mevcut konumu, niyetle yapılan işlerde doğru, düzgün toplu-
memleketin imkânları gözönüne alındığında mun ahlakına ve yapısına uygun kanunlar
Anadolu vilayetlerinde de uygulanmasının hazırlanmalıdır. Bunları yapacak ve uygulaya-
mümkün olup olmadığıdır. Komisyon tarafin- cakların da güvenilir kişilerden seçilmesi el-
dan Rumeli Vilayeti için hazırlanan kanun ve zemdir. O nedenle, bu sınıf asker için
kapsadığı hükümler, Rumeli Vilayetinde ya- düzenlenecek kanun, çok mükemmel olmalı-
şayan halkın huyuna, yapısına, bölgenin duru- dır. Şu halde Avrupa devletlerinin konu ile il-
muna göre ayrıca da bu civardaki bazı vilayet gili olan kanunlarının çok iyi incelenmesi
ileri gelenlerininin fikirlerine istinaden kaleme gerekmektedir. Bunlardan memleket ve halkın
alınmıştır. Yani Rumeli Vilayeti icin hazırlan- yapısına ve de halka daha faydalı olan kanun-
mış kanun bu bölgenin yapısına, halkına lar seçilmelidir. Bütün bunlar göz önünde bu-
uygun olarak tasarlanmıştır. Bu açıdan Ana- lundurularak ülkenin hizmetine sunulacak
dolu tarafında bulunan memleket halkı hak- jandarma askeri için bir kanun düzenlenmesi,
kında yürütülmesi gereken politika ya da siyaseti bilen, konuya hâkim askeri ve sivil bil-

82