Page 20 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

etmek amacıyla gelenler değildir. Ziyaret için gelenlerin yanı sıra kaymakam, vali, İstiklal Mahkemesi
üyesi mebus vs. daha birçok ziyaretçi Dergâh’a gelerek burada konaklamış, bu ziyaretler Dergâh’ı
Ankara’ya geçerken uğrak yeri haline getirmiştir. Bu bağlamda özellikle Millî Mücadele döneminde
Dergâh’ın yegâne ziyaretçileri çoğunlukla askerler olmuştur. Yukarıda da belirtildiği üzere, başta Mus-
tafa Kemal Paşa olmak üzere Ali Fuat Paşa ve daha birçok kurmay Dergâh’ta konaklamıştır (Ulusoy,
1986; Doğan, 2012). Çelebi Cemaleddin Efendi dönemi ve öncesi göz önüne alındığında Dergâh’ın
Millî Mücadele’ye açıkça lojistik bakımdan destek verdiği de görülmektedir. Bu nedenle ziyaretçil-
eri arasında alay ve tabur kumandanları gibi üst rütbeli subaylar da bulunmuştur (Demirtaş, 2020).
Bununla birlikte Dergâh’ı ziyaret eden önemli bir çok isim arasında Denizli Mebusu Hacı Hüseyin
Mazlum Baba (Hüseyin Mazlum Babalım), Ethem Fehmi Arslanlı İstiklal Mahkemesi Heyeti Üye-
si ve Menteşe Mebusu, Mardin Mebusu İstiklal Mahkemesi Heyeti Üyesi, Necib (Mehmed Necib
Güven), Malatya Mebusu Hacı Garip (Taner) Ağa, Gümüşhane Mebusu Mustafa (Mustafa Darman),
İstiklal Mahkemesi Heyeti Üyesi Konya Mehmet Rıfat Dersim Mebusu Zeynozade Mustafa (Öztürk)
Bey, Kırşehir Mebusu Hocazade Ahmet Müfit Kurutoğlu Kırşehir, Konya Mebusu, Diyarbakır Mebu-
su Harezmizade Hasan Lami, Hakkâri Mebusu İstiklal Mahkemesi Heyeti Üyesi Mazhar Müfit Kan-
su, Dersim Mebusu Diyap (Yıldırım) Ağa, Kırşehir Mebusu Mehmet Sadık Savtekin, Niğde Mebusu
Ahmet Hakkı Sütekin, Gümüşhane Mebusu Mustafa Tarman, Dersim Mebusu Mustafa Zeki Saltuk.
Dersim Mebusu Hasan Hayri Kanko, Kırşehir Mebusu Yahya Galip Kargı, Kırşehir Mebusu Ali Ce-
vdet Seçkin, Erzincan Mebusu Mehmet Tevfik Kütükbaş, İcra Vekilleri Heyeti Reisi Hüseyin Rauf
Orbay’da bulunmaktadır (Demirtaş, 2020).

7. Sonuç

Hacı Bektaş Veli Dergâhı her ne kadar Anadolu ve Balkanlar daki tüm Alevi Bektaşi topluluk-
larının bağlı olduğu bir tekke olmasa da sonuçta Kırşehir ve civar illerle birlikte Anadolu’da old-
ukça söz sahibidir. Kayıtlara göre sayıları oldukça fazla olan Alevi ve Bektaşiler, Mustafa Kemal
Paşa ve Temsil Heyeti tarafından Millî Mücade’leye davet edilmiş ve bu davetleri karşılıksız kal-
mamıştır. Alevi ve Bektaşiler Çelebi Cemaleddin Efendi ve Hacı Bektaş Veli Postnişini Salih Ni-
yazi Dedebaba önderliğinde Müdafaa-i Hukuk merkezlerinin çalışmalarına ellerinden gelen tüm
desteği vermişlerdir. Söz konusu zümre, Mondros Mütarekesi’nin imzalanmasından sonra yaşanan
ağır işgaller karşısında Kuvvay-ı Millîye hareketine dört elle sarılarak, Osmanlı tebaasının İç
Anadolu ve birçok bölgede verdiği direnişe katkı sağlamıştır. Kırşehir, Nevşehir bölgeleri baş-
ta olmak üzere Alevi ve Bektaşilerin Millî Mücadele tarafında yer aldığı arşiv kayıtlarında da
açıkça yer almıştır. Her ne kadar Çelebi ailesi ve Babagânlar arasında Dergâh yönetimi konusunda
bazı anlaşmazlıklar yaşanmış olsada her iki tarafında Millî Mücadele döneminde bu ayrımcılığı
bir kenara bıraktığı ve Alevi ve Bektaşi toplulukların örgütlenmesinde ve Mustafa Kemal Paşa
tarafında yer almasında etkin rol oynadığı görülmektedir. Bu nedenle yine arşiv kayıtları başta ol-
mak üzere döneme ait bir çok kaynakta, Çelebi Cemaleddin Efendi ve Salih Niyazi Dedebaba’yla
görüşen Mustafa Kemal Paşa ve kurmaylarının, her iki Alevi Bektaşi liderinin Millî Mücadele’de
kendileri ile aynı safta olduklarını açıkça belirtmesinden büyük memnuniyet duyduğu belirtilmiştir.

Bunların yanı sıra Hacı Bektaş Veli Dergâhı’nın bu süreçte oldukça önemli bir çok ziyaretçisi olduğu gö-
zlerden kaçmamıştır. Dergâh’ın ziyaretçileri arasında en çok dikkat çekenler ise şüphesiz asker ve siyasiler

20