Page 31 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

ORTAÇAĞIN EN YETENEKLİ BATILI MATEMATİKÇİSİ
LEONARDO FİBONACCİ (1170? – 1250) KİMDİR?
Prof. Dr. Fikri Akdeniz

Orta çağın en yetenekli Batılı matematikçisi olarak kabul edilen İtalyan matematikçi Fibonacci Hint-
Arap Sayılarını Avrupa'ya getirmesiyle ve 13. yüzyıl başlarında 1202 de yayınlanan Liber Abaci isi-
mli hesaplama yöntemleri kitabıyla tanınır. Bilindiği gibi Arap rakamlarının (Arap rakamları, kavram
olarak günümüzde sayıları göstermek için yaygın olarak kullanılan on adet rakamı (0,1,2,3,4,5,6,7,8,9)
ifade eder. Aslında Hint matematikçiler tarafından tanımlanmıştır.) Daha sonra Kuzey Afrikalı Arap
matematikçiler tarafından düzenlenmiş ve buradan Orta Çağ'da Avrupa'ya yayılmıştır. Avrupa’ya
girmesinden önce, Avrupa’da Roma rakamları kullanılıyordu. Bu rakamlarla dört işlem yapmak, he-
men hemen olanaksız olduğu için hesap abaküslerle yapılırdı Liber Abaci Avrupa’ya yepyeni bir hesap
yöntemi getiren ve bir bakıma abaküsü ortadan kaldıran bir kitaptır. Bu kitapta 10 lu sayı düzeninde
nasıl aritmetik yapılacağı anlatılmıştır. Kitap, İlköğretimde öğrendiğimiz, sayıların toplama, çıkarma,
çarpma ve bölme işlemlerine ait kuralları vermiştir.

Leonardo Fibonacci (1170?-1250)

31