Page 70 - Tarih Çevresi Dergisi - Mart Nisan Sayısı 2021

tarih çevresi

görülmemiş bir gelişme göstermiştir. Bunun üzerine Anadolu’dan kendisine taraftar
Osmanlı döneminde, Balkan ticaretinin olan bir göçebe Türk grubu Saru Saltuk Dede ile
gelişmesinde rol oynayan üç ana doğrultudan beraber Dobruca’ya geçtiler.
biri doğu-batı arasında Edirne-Dubrovnik ve 13.asrın ikinci yarısında Altınorda hanı
Edirne-Avlonya yolu idi. Öteki iki ana yol, Berke ve ondan sonra Emir Nogay Balkan
Erdel’e giden Edirne-Niğbolu-Braşov ve deniz işlerine yakından müdahale ettiler ve
üzerinden İstanbul-Akkerman-Lwov yolu idi. 11 Dobruca’daki Müslüman Türkleri himayeleri
altına aldılar.
Dobruca Türklerin bir kısmı Bulgarların
III- OSMANLI ÖNCESİ saldırıları üzerine (1307-1311) Anadolu7ya geri
BALKANLARA YAPILAN TÜRK geldi, kalanları ise Hıristiyanlaştılar. 13
AKINLARI Bundan sonra Batı Anadolu’yu fetheden
Balkanlarda, Türkler birbirinden farklı Aydın, Saruhan ve Karesi beyliklerinin, Ege
iki devrede etkili olmuşlardır. Birinci devrenin denizini geçerek Balkanlara yaptıkları akınlar
kahramanları orta Asya’dan hareketle gelir. Aydınoğlu Gazi Umur 1332’de Bizans’ın
Karadeniz’in kuzeyinden geçip Tuna boyuna ve müttefiki olarak Balkanlar’da faaliyetlerde
Balkanlara gelen Şamanist Türkler ikinci bulundu. Ne var ki Latinlerin Ege kıyılarındaki
devrenin kahramanları ise Anadolu Türkleri’dir. faaliyetleri, Aydınoğullarının Rumeli’deki
Karadeniz’in kuzeyinden gelen faaliyetlerini engelledi ve yerlerini Osmanlı
Türkler: beylerinin anlamalarına fırsat verdi. 14
Balkanlara ilk gelen Türkler Hun’lardır Karadeniz’in kuzeyinden gelen
(M.S. 375). Ardından Avarlar, Bulgarlar, Türkler’e oranla Anadolu’dan gelen Müslüman
Kumanlar ve Peçenekler 4.asırdan 8.asra kadar Türkler kendi dil ve kültürlerini saklamayı
aralıksız olarak Orta Avrupa’ya ve Balkanlara başarmışlardır. 15
yerleşerek Türk kültürünün yayılmasını Prof. Halil İnalcık ve Prof. İbrahim
sağlamaya çalıştılar. Bulgar Türkleri zamanla Kafesoğlu’nun araştırmalarınaı göre 13.asır
slavlaşmış Peçeneklerin de bir kısmı (Bizansa içinde Batı ucu Türkleri Balkan yarımadasına
sığınanlar) Hristiyanlaşmıştı. Balkanlara gelen büyük oranda yerleşmişlerdi. Uçlarda manevi
son Şamanist Türk kavmi Kumanlar da, zamanla hayata eski Türk gelenekleri hâkimdi. Orada faal
Hristiyanlığı kabul ettiler. unsurlar, kendini gazaya adamış alp erenlerdi. 16
Bu Türk boylarının Osmanlı ile
karşılaşıp yardım etmeleri 13.yüzyılın IV-OSMANLI DEVLETİNİN
ortalarına rastlar. İşte bu dönemde bunlara KURULUŞU, RUMELİYE GEÇİŞ VE
yardım etmelerinden olayı “yardımcı” FUTUHATI
anlamına gelen pomag/pomaç, pomaga veya Selçuklu Devletinin yıkılmasına
pomak denmeye başlanmıştır. 12 müteakip, Anadolu’da Türk boyları tarafından
Anadolu Türklerinin Balkanlar’da ilk birçok beylikler kuruldu. Bunlardan birisi de
yerleşmesi, 1264 yılında Selçuklulardan Bizans’la sınır olan Osmanlı Beyliği idi. 17
İzzeddin Keykavus’un Bizans’a kaçıp sığınması Osmanlıların ilk aşiret devirleri hatta
olayıyla ilgilidir. Bizans imparatoru ona ve beylik kurdukları zamanların tarihini kesin
askerine yerleşmesi için Dobruca ilini tahsis etti. olarak belirtmek zordur. Kayıtlara göre

68