Page 31 - Tarih Çevresi Dergisi - Mart Nisan Sayısı 2021

tarih çevresi

görüşmelerde, bölgedeki barışın bir an evvel adil günümüze kadar, Türkiye – İngiltere –
bir şekilde sağlanması temennisinde bulunuldu. Yunanistan arasında birçok görüşme oldu.
Mart 1968’de Bulgaristan Başbakanının
29 Ağustos – 7 Eylül 1955 tarihleri
Türkiye’yi ziyareti esnasında da Kıbrıs
arasında gerçekleşen Londra Konferansı’nda,
konusuna değinildi. Akdeniz bölgesinde önemli
bir ihtilaf kaynağı teşkil eden Kıbrıs sorunun en muhtariyet, self – determination prensibinin
uygulanması gibi konular görüşüldüyse de bir
kısa zamanda, Türk ve Rumların barış ve
sonuç alınamadı. Bu tarihlerde Kıbrıs Rumları
güvenlik içinde yaşamalarını sağlayacak bir
şekilde çözümlenmesi temennisinde bulunuldu. tedhiş hareketlerini arttırmaya başladılar. Aralık
1956’da İngiltere tarafından hazırlanan tasarıyla
1966’da Türkiye – Yugoslavya – Kıbrıs’a, mahalli muhtariyet verilmesi gündeme
Bulgaristan arasında turizm alanında işbirliğini geldi. İngiltere, Kıbrıs üzerindeki egemenlik
öngören bir protokol imzalandı. Nisan 1968’de hakkının ise devam ettiğini ifade eden bir
Türkiye’de bulunan Yugoslavya Başbakanı, açıklamada da bulundu. Bu tasarının (Radclif)
Kıbrıs’taki Türk ve Rumların tam bir hak özelliği idarede Türklere de ayrıcalık
eşitliğinden istifade ederek barış ve güvenlik tanınmasıdır. Ancak Radclif tasarısında hayata
içinde yaşamaları hususunda arzusunu ifade etti. geçirilemedi. 1957 Mart’ında NATO aracılık
girişiminde bulunduysa da netice alınamadı.
1965 Aralığında Birleşmiş Milletlerde
Haziran 1958’de Başbakan Macmillan
Kıbrıs’la ilgili yapılan oylamada Arnavutluk
tarafından yeni bir teklif açıklandı. Buna göre;
temsilcilerinin, Türkiye lehinde oy kullanmaları, İngiltere, Türkiye ve Yunanistan’ın işbirliğine
Türk – Arnavut ilişkilerini yeniden
dayalı yedi yıl sürecek olan üçlü bir yönetim
canlanmasına neden oldu. 1968 ve 1969 da
oluşturulacaktı. Fakat bundan da bir sonuca
karşılıklı yapılan ziyaretler doğrultusunda kültür, ulaşılamadı. Birleşmiş Milletlerde tekrar
ticaret ve veterinerlik konularında antlaşmalar
gündeme alınan Kıbrıs konusu, Şubat 1959’daki
yapıldı. Arnavutluk yönetimi her alanda
Londra Konferansı ile sonuçlandı. Böylelikle
ilişkilerin geliştirilmesinin önemini
vurgulamaktaydı. Ancak Arnavutluk’un dışa Ada’da iki cemaatin ortaklığına dayanan federal
bir cumhuriyetin kurulması karara bağlandı. 16
kapalı politikası iki ülke arasındaki ilişkilerin
Ağustos 1960’ta Kıbrıs Cumhuriyeti
gelişmesini engelleyen faktörlerdendir.
bağımsızlığını ilan etti. Ancak, Türklerin devlet
1950’lerin başlarında Türkiye ile görevlerinde yer alması, Türk Cumhurbaşkanı
Yunanistan arasında “Kıbrıs Sorunu” ortaya muavininin veto hakkına sahip olması gibi
çıktı. Adadaki Ortodoks kuruluşun milliyetçilik konularda anlaşmazlıklar çıktı. Türklerin
hareketini körüklemesi, birtakım faaliyetlere haklarını kısıtlayan Rumlar anlaşma
girişmesi, Yunanistan’la birleşme istekleri maddelerine de uymamaya başladılar. 1963
doğrultusunda Rumların ayaklanmaları gibi sonlarına doğru, Rum polisleri rast gele ateş
gelişmeler sorunun ortaya çıkmasına neden oldu. açarak bazı kayıplara neden oldu. Kadın ve
1954’te Yunanistan’ın Birleşmiş Milletler genel çocukları hunharca katletmeleri üzerine Türk
kuruluna şikayeti ile sorun uluslar arası bir boyut jetleri intihar uçuşunda bulundular. Kıbrıs’ta
kazandı. Şikâyet konusu Ada halkına kendi çatışmalar devam ederken uluslararası alandaki
kaderlerini kendilerinin tayin etmesi prensibinin girişimler de sürüyordu, Ocak 1964’te Türkiye
uygulanmamasıydı, Kıbrıs’la ilgili olarak müdahale etmek istediyse de B.M. ve ABD buna

29