Page 40 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 40

tarih çevresi                                                                                               tarih çevresi



            süre önce silinip gittiler. Sadece Ankara henüz  mevkii  olarak  kabul  olunmaktaydı.  Bugünkü              mahalleleri, park ve bahçe durumuna sokarak    Bakteriyoloji Enstitüsü yer alacak.
            yüzyıllara göğüs germektedir.                  durumu  ile  de  kocaman  boyutlarıyla  olduğu               cumhuriyete    yeni    başkent    yapmak             Gar  ile  kent  arasında  büyük  bir  park

                 Bugün,  iki  anıt,  kentin  geçmişindeki  kadar mimarisindeki özelliğiyle insanı şaşkınlığa            düşünülüyordu. Bu nedenle önce Başbakanlık,    düşünülüyor. Hepsi bu kadar değil. Eski kentten
            büyüklüğe tanıklık etmektedir; Ogüst Mabedi ve  düşürmektedir.  Küçük  tehlikeli  geçit  yerleri            Tarım Bakanlığı, Mustafa Kemal okulları gibi   iki kilometre uzakta, tarlaların ortasında, kırmızı
            Selçuk  Surları.  Birincisi  Galat  prensleri  biçiminde dar kapılarla delinmiş ve acayip köşeli            önemli binalar eski Ankara’da yapıldı. Kalenin  çatıları,  aydınlık  yüzleriyle  kiralık  evler
            tarafından  büyük  imparatorun  zaferine  anıt  çıkıntılarla dantellenmiş kalın duvarları tepenin           yakınında değerli birçok arsadan Adliye Sarayı  bitirilmek üzeredirler. Bu semtte 170 apartman
            olarak  yaptırılmıştır.  Romanlar  döneminden  tüm zirvelerini, hatta baş döndürücü bir boğazın             gibi önemli binaların yapımı için yararlanıldı.  kışa girmeden önce bitirildi. 100 kadarı da bu
            kalan  en  önemli  yapıdır.  Bu  bina,  korunmuş  üzerindeki  sivri  kayaların  bulunduğu  yeri             Ama bir süre sonra, yöneticiler bu eski kentin  sene  yapılmış  olacak.  Doğal  olarak  bu  ilk
            olmasını  şu  olaylara  borçludur:  Bizans     kucaklar. Hisar bütünü ile insan üzerinde büyük              yeniden  onarılmasına  çok  zaman  ve  para    çekirdek kentin yükselişinde her türlü şehircilik
            imparatorluğu  döneminde  bu  tapınak,  kilise  etki  yapmaktadır.  Bu  garip  ve  güçlü  yapının           harcamak  gerektiği  kanaatine  vardılar.  Bu  gösteri ve süsüne yer verilmemiştir. Bu evler
            haline  getirildi.  XVII.  yüzyılda  ise,  Bayram  ortasına  girince  sanki  tarihten  gelen  heyecan       nedenle,  çevrede  yeni  bir  kent  kurmayı  yeğ  birbirlerini dik açılarla kesen, dümdüz uzanan
            ayında  bir  hacı  hemen  onun  yanı  başında  bu  esintisiyle bu kubbelerin altında Selçukluların          tuttular. Bu amaçla hemen hemen çevredeki tüm  yollar  şebekesi  üzerinde  sıralanmıştır.  Yeni
            camii  yaptırdı2    ki  bu,  bugün  de  kentteki  en  küçük  atlarının  nal  seslerini  işitirsiniz.        arazinin  kamulaştırılması  için  Büyük  Millet  kentin büyük yapıcısı olan Ankara Valisi Haydar
            görkemli  bir  Müslüman  mimari  eseri  olarak  Mazgalların arkasında                                       Meclisi’ne  1924  tarihinde  bir  kanun  tasarısı  Bey,  “Yeni  kentin  planı  Potsdam’ınkinin
            durmaktadır.  Sarıklı  mezar  taşları,  anıtkabir    Mongolların, yüzlerini dayamış oldukları               sunuldu.                                       aynıdır” diyordu. Bir ya da iki kattan oluşan bu
            durumuna gelmiş ve dinsel anıtın bir bölümü    yaylarını gerdiklerini görürsünüz. Burada her                     Artık  yeni  Ankara  geniş  bir  şantiye  apartmanların  mimarisi  Batıdaki  kiralık
            olarak  Türkler  tarafından  ziyaret  edilen  bu  şey,  bütün  gücü  ile  Ankara’nın  geçmişini             durumuna  girmişti.  Toprak  renkli  eski  ev  villalarınkinden  herhangi  biri  gibidir.  Bu
            binanın etrafında yer almışlardır. Sonuçta cami,  anımsatır.                                                yığını durumundaki semtlerden başlayarak her   anlamda insan, eski özgün Türk Bizans stilinin
            bu  tapınağı  da  korumuştur.  Tapınaktan  elde                                                             yönden  ovaya  doğru  yeni  yollar  açılmaya   zarif cumbalı cepheleriyle korunmamış olmasına
            kalanlar, özellikle zarif efrizlerle süslü duvarlar  Kentin bütün tarihi zaten bu duvarlarda                başlandı. Geleceğin metropolüne cadde olması   esef ediyor. Ama sanatkarlar bu konuda tavsiye
            ve üstün güzelliğini kanıtlayan soylu silmelerle  adeta yazılı gibidir. Bölgede taş bulunmaması            amacıyla  yapılan  bu  yollar  boyunca  şimdi   almış  değildirler.  Ankara’nın  yeni  yapıcıları,
            işlenmiş kapıdan ibarettir.                    nedeniyle Selçuklu ustaları, ellerinin altında ne            Avrupa biçiminde binalar ortaya çıkmaktadır.
                                                           varsa rastgele malzeme olarak kullanmışlardır.                                                              estetik  araştırmalarla  zaman  kaybetmek
                 Bununla  beraber  bilginlerin  ilgisi,  bu  Öyle  ki  bu  kalenin  yan  taraflarında,  şurada          Bunların bir kısmı daha şimdiden bitmiş, ya da  istememişler, her şeyden önce rahat, sade evler
            kalıntılardan çok, XVII. yüzyıldan beri bilinen  burada eski tapınaklardan koparılmış mermerler,            bitmek  üzeredir.  Bunlardan  başkası  güzelce  yapmayı düşünmüşlerdir. Geçmişe göre büyük
            ve son derece önemli olan kitabeler üzerinde   sütun  başlıkları  ve  gövdeleri,  mitolojik                 kaldırımlanmış  olan  Gardan  kente  giden     ilerleme, bütün yeni binalarda kerpiç, hatta bazı
            toplanmaktadır.  Tapınağın  girişten  önceki   resimleriyle kutsal taş masalar, anıtsal dikmeler,           bulvardır. Burada da bir yanda Büyük Millet    hallerde ahşap kullanılmasının valilik kararıyla
            sahanlık kısmındaki Müslüman mezarlarının üst  mezar taşları, oyma taş parçaları, efrizler, hatta           Meclisi,  Sayıştay  gibi  ona  bağlı  bölümler,  yasaklanmasıydı. İlke olarak sadece taş, tuğla ve
            tarafında  gerçekten  taşa  oyulmuş  Latince  bir  put  düşmanı  Hıristiyan  ve  Müslümanlar                Hukuk Okulu (eski Meclis binası), Hakimiyeti   çimento  kullanılmaktadır.  Hükümet,  gerçekte
            metin  vardır  ve  onu  “siyasi  vasiyet”  diye  tarafından  başları  koparılmış  heykeller,                Milliye gazetesi, öte yanda ise, birçok villalar ve  yapının çabuk bitirilmesinden çok sağlamlığına
            adlandırmak  uygun  olur.  İmparator  Ogüst    kabartma resimler, Bizans haçlarından Yunan ve               elli odalı büyük bir otel Fransız şirketinin desteği  önem vermek kararındadır. Bu nokta, üzerinde
            tarafından yetmiş beş yaşında iken yazılmıştır.  Latin kitabelerine kadar her şey şaşkınlık içinde          ile, tüm Batı konforu ile kısa süre içinde hizmete  durulmaya son derece değer bir olaydır. Zaten
            Bir  bakıma  davranışlarının,  daha  doğrusu   görülür.  Bu  eski  uygarlık  kalıntılarına  pek,           açılmıştır.  Ve  işte  öteki  bulvar  üzerinde  çok  bütün  Asya  Ortadoğu’sunda  evler  genellikle
            saltanatına dair açıklamasının özetidir.       duyarlı  olan  turistler  için  bu  mucize                  gösterişli  bir  bina:  Posta  Dairesi.  Onun   acele  yapılır  ve  gerekli  dikkat  gösterilmez.

                 Kitabe, kuşkusuz, zamanın ve insanların   durumundaki surlar, üzerine rastgele serpilmiş              yakınında  arşiv  binası,  kurulmuş  iskelenin  Köylünün hatta bazı durumlarda kentlinin evi
                                                                                                                                   yükselmekte.
                                                                                                                       ortasında
                                                                                                                                                            Ziraat
                                                                                                                                                   Ayrıca
            hücumuna uğramıştır. Birçok yerinde mermer     bulunan bu arkeolojik sanat kırıntılarından daha            Bankası’nın temeli atılmış bulunmaktadır. Diğer  gerçek  bir  evden  çok  kulübeyi,  bir  çardağı
            kötü hava koşullarından zarar görmüştür. Roma  çekici bir şey olamaz.                                      bir yerde, geçen sonbaharda Mustafa Kemal’in    andırır.
            usulüne göre duvarda taşları sağlam tutturmak        Selçuk  kalesinin  eteğinde  uyuyan  eski             huzurunda yapılan görkemli bir tören ile milli bir    Üzerinde durulacak diğer bir ayrıntı da
            üzere bronz çengeller çekmek niyetiyle büyük   kentin  çevresindeki  çıplak  kırsal  alanda  yeni          müzenin  temeli  atıldı.  Milli  dokumacılık    Loti’ni  pek  sevdiği  kafes  ya  da  parmaklıklar
            çukurluklar açılmıştır.                        Ankara  kurulmaktadır.  İlk  önce  eski  kenti,              şirketine ait bir fabrikanın pek yakında açılışı  artık yeni kentin pencerelerini süslemiyor. Bol
                 Kente  egemen  görünüşü  ile  Selçuklu    başlıca sokaklarını genişleterek, kerpiç evleri              yapılacak. Burada Cumhuriyet Bulvarı açılacak  ışık ve bol hava isteyen modern sağlık kuralı çok
            kalesi,  Asya’nın  en  olağanüstü  müstahkem   sağlam taştan binalar haline getirerek, yanmış               ve tiyatro, müzik konservatuvarı, Kimya Okulu,  eskinin Müslüman sosyal gelenekleri karşısında



                                                       38                                                                                                         39
   35   36   37   38   39   40   41   42   43   44   45