Page 40 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 40
tarih çevresi tarih çevresi
süre önce silinip gittiler. Sadece Ankara henüz mevkii olarak kabul olunmaktaydı. Bugünkü mahalleleri, park ve bahçe durumuna sokarak Bakteriyoloji Enstitüsü yer alacak.
yüzyıllara göğüs germektedir. durumu ile de kocaman boyutlarıyla olduğu cumhuriyete yeni başkent yapmak Gar ile kent arasında büyük bir park
Bugün, iki anıt, kentin geçmişindeki kadar mimarisindeki özelliğiyle insanı şaşkınlığa düşünülüyordu. Bu nedenle önce Başbakanlık, düşünülüyor. Hepsi bu kadar değil. Eski kentten
büyüklüğe tanıklık etmektedir; Ogüst Mabedi ve düşürmektedir. Küçük tehlikeli geçit yerleri Tarım Bakanlığı, Mustafa Kemal okulları gibi iki kilometre uzakta, tarlaların ortasında, kırmızı
Selçuk Surları. Birincisi Galat prensleri biçiminde dar kapılarla delinmiş ve acayip köşeli önemli binalar eski Ankara’da yapıldı. Kalenin çatıları, aydınlık yüzleriyle kiralık evler
tarafından büyük imparatorun zaferine anıt çıkıntılarla dantellenmiş kalın duvarları tepenin yakınında değerli birçok arsadan Adliye Sarayı bitirilmek üzeredirler. Bu semtte 170 apartman
olarak yaptırılmıştır. Romanlar döneminden tüm zirvelerini, hatta baş döndürücü bir boğazın gibi önemli binaların yapımı için yararlanıldı. kışa girmeden önce bitirildi. 100 kadarı da bu
kalan en önemli yapıdır. Bu bina, korunmuş üzerindeki sivri kayaların bulunduğu yeri Ama bir süre sonra, yöneticiler bu eski kentin sene yapılmış olacak. Doğal olarak bu ilk
olmasını şu olaylara borçludur: Bizans kucaklar. Hisar bütünü ile insan üzerinde büyük yeniden onarılmasına çok zaman ve para çekirdek kentin yükselişinde her türlü şehircilik
imparatorluğu döneminde bu tapınak, kilise etki yapmaktadır. Bu garip ve güçlü yapının harcamak gerektiği kanaatine vardılar. Bu gösteri ve süsüne yer verilmemiştir. Bu evler
haline getirildi. XVII. yüzyılda ise, Bayram ortasına girince sanki tarihten gelen heyecan nedenle, çevrede yeni bir kent kurmayı yeğ birbirlerini dik açılarla kesen, dümdüz uzanan
ayında bir hacı hemen onun yanı başında bu esintisiyle bu kubbelerin altında Selçukluların tuttular. Bu amaçla hemen hemen çevredeki tüm yollar şebekesi üzerinde sıralanmıştır. Yeni
camii yaptırdı2 ki bu, bugün de kentteki en küçük atlarının nal seslerini işitirsiniz. arazinin kamulaştırılması için Büyük Millet kentin büyük yapıcısı olan Ankara Valisi Haydar
görkemli bir Müslüman mimari eseri olarak Mazgalların arkasında Meclisi’ne 1924 tarihinde bir kanun tasarısı Bey, “Yeni kentin planı Potsdam’ınkinin
durmaktadır. Sarıklı mezar taşları, anıtkabir Mongolların, yüzlerini dayamış oldukları sunuldu. aynıdır” diyordu. Bir ya da iki kattan oluşan bu
durumuna gelmiş ve dinsel anıtın bir bölümü yaylarını gerdiklerini görürsünüz. Burada her Artık yeni Ankara geniş bir şantiye apartmanların mimarisi Batıdaki kiralık
olarak Türkler tarafından ziyaret edilen bu şey, bütün gücü ile Ankara’nın geçmişini durumuna girmişti. Toprak renkli eski ev villalarınkinden herhangi biri gibidir. Bu
binanın etrafında yer almışlardır. Sonuçta cami, anımsatır. yığını durumundaki semtlerden başlayarak her anlamda insan, eski özgün Türk Bizans stilinin
bu tapınağı da korumuştur. Tapınaktan elde yönden ovaya doğru yeni yollar açılmaya zarif cumbalı cepheleriyle korunmamış olmasına
kalanlar, özellikle zarif efrizlerle süslü duvarlar Kentin bütün tarihi zaten bu duvarlarda başlandı. Geleceğin metropolüne cadde olması esef ediyor. Ama sanatkarlar bu konuda tavsiye
ve üstün güzelliğini kanıtlayan soylu silmelerle adeta yazılı gibidir. Bölgede taş bulunmaması amacıyla yapılan bu yollar boyunca şimdi almış değildirler. Ankara’nın yeni yapıcıları,
işlenmiş kapıdan ibarettir. nedeniyle Selçuklu ustaları, ellerinin altında ne Avrupa biçiminde binalar ortaya çıkmaktadır.
varsa rastgele malzeme olarak kullanmışlardır. estetik araştırmalarla zaman kaybetmek
Bununla beraber bilginlerin ilgisi, bu Öyle ki bu kalenin yan taraflarında, şurada Bunların bir kısmı daha şimdiden bitmiş, ya da istememişler, her şeyden önce rahat, sade evler
kalıntılardan çok, XVII. yüzyıldan beri bilinen burada eski tapınaklardan koparılmış mermerler, bitmek üzeredir. Bunlardan başkası güzelce yapmayı düşünmüşlerdir. Geçmişe göre büyük
ve son derece önemli olan kitabeler üzerinde sütun başlıkları ve gövdeleri, mitolojik kaldırımlanmış olan Gardan kente giden ilerleme, bütün yeni binalarda kerpiç, hatta bazı
toplanmaktadır. Tapınağın girişten önceki resimleriyle kutsal taş masalar, anıtsal dikmeler, bulvardır. Burada da bir yanda Büyük Millet hallerde ahşap kullanılmasının valilik kararıyla
sahanlık kısmındaki Müslüman mezarlarının üst mezar taşları, oyma taş parçaları, efrizler, hatta Meclisi, Sayıştay gibi ona bağlı bölümler, yasaklanmasıydı. İlke olarak sadece taş, tuğla ve
tarafında gerçekten taşa oyulmuş Latince bir put düşmanı Hıristiyan ve Müslümanlar Hukuk Okulu (eski Meclis binası), Hakimiyeti çimento kullanılmaktadır. Hükümet, gerçekte
metin vardır ve onu “siyasi vasiyet” diye tarafından başları koparılmış heykeller, Milliye gazetesi, öte yanda ise, birçok villalar ve yapının çabuk bitirilmesinden çok sağlamlığına
adlandırmak uygun olur. İmparator Ogüst kabartma resimler, Bizans haçlarından Yunan ve elli odalı büyük bir otel Fransız şirketinin desteği önem vermek kararındadır. Bu nokta, üzerinde
tarafından yetmiş beş yaşında iken yazılmıştır. Latin kitabelerine kadar her şey şaşkınlık içinde ile, tüm Batı konforu ile kısa süre içinde hizmete durulmaya son derece değer bir olaydır. Zaten
Bir bakıma davranışlarının, daha doğrusu görülür. Bu eski uygarlık kalıntılarına pek, açılmıştır. Ve işte öteki bulvar üzerinde çok bütün Asya Ortadoğu’sunda evler genellikle
saltanatına dair açıklamasının özetidir. duyarlı olan turistler için bu mucize gösterişli bir bina: Posta Dairesi. Onun acele yapılır ve gerekli dikkat gösterilmez.
Kitabe, kuşkusuz, zamanın ve insanların durumundaki surlar, üzerine rastgele serpilmiş yakınında arşiv binası, kurulmuş iskelenin Köylünün hatta bazı durumlarda kentlinin evi
yükselmekte.
ortasında
Ziraat
Ayrıca
hücumuna uğramıştır. Birçok yerinde mermer bulunan bu arkeolojik sanat kırıntılarından daha Bankası’nın temeli atılmış bulunmaktadır. Diğer gerçek bir evden çok kulübeyi, bir çardağı
kötü hava koşullarından zarar görmüştür. Roma çekici bir şey olamaz. bir yerde, geçen sonbaharda Mustafa Kemal’in andırır.
usulüne göre duvarda taşları sağlam tutturmak Selçuk kalesinin eteğinde uyuyan eski huzurunda yapılan görkemli bir tören ile milli bir Üzerinde durulacak diğer bir ayrıntı da
üzere bronz çengeller çekmek niyetiyle büyük kentin çevresindeki çıplak kırsal alanda yeni müzenin temeli atıldı. Milli dokumacılık Loti’ni pek sevdiği kafes ya da parmaklıklar
çukurluklar açılmıştır. Ankara kurulmaktadır. İlk önce eski kenti, şirketine ait bir fabrikanın pek yakında açılışı artık yeni kentin pencerelerini süslemiyor. Bol
Kente egemen görünüşü ile Selçuklu başlıca sokaklarını genişleterek, kerpiç evleri yapılacak. Burada Cumhuriyet Bulvarı açılacak ışık ve bol hava isteyen modern sağlık kuralı çok
kalesi, Asya’nın en olağanüstü müstahkem sağlam taştan binalar haline getirerek, yanmış ve tiyatro, müzik konservatuvarı, Kimya Okulu, eskinin Müslüman sosyal gelenekleri karşısında
38 39