Page 14 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 14
tarih çevresi tarih çevresi
Ankara’da Norman Krallığı bulunan Galatya’dan geçerken burada yaşayan üzerindeki Bizans’ın haklarından vazgeçmesi” kırsalındaki, hemen hemen tüm Oğuz boylarına 11
Bizans İmparatoru IV. Romanos kendileri gibi Fransız kökenli Galya/Galat soylu karşılığında Norman krallığını yok etmek için ilintili Yörük topluluklarının adını taşıyan çok
halkın Norman geleneklerine yakın bir yaşam yapılan güç birliği antlaşması ne anlama sayıdaki yerleşim yerleri bunu kanıtlar (Erdoğru,
Diogenes (Romen Diyojen; 1068-1071),
Anadolu’da yeşermeye başlayan Oğuz-Türkmen sürdürdüğünü görünce bu bölgede bir gelmektedir? Tarihimizde, Türklerin Anadolu’ya 2012).
yerleşimini yok etmek amacıyla bir Doğu hükümdarlık kurabileceği fikrine kapılmıştır. yerleşmesiyle ilgili hâlâ açıklanamamış pek çok Ankara, 1143’de Danişmend oğullarından
Anadolu seferini başlatır. Avrupa’daki güçlü Roussel’in, Bizans tahtını ele geçirmek nokta olduğu açıktır. II. Melik Muhammed Gazi’nin ölümünden sonra
beylere katılmaları için çağrı yapar. On birinci isteyen Yannis Dukas’ın yanında yer alması Selçuklular Ankara’da Selçuklu Sultanı I. Mes’ud’un mülkü olmuştur.
yüzyılda, Bizans ordusunda paralı asker olarak üzerine İmparatoru VII. Mikhail (1071-1078), Malazgirt’ten sonra Alp Arslan’ın Ölümünden sonra çıkan taht kavgalarının
8
görev yapan Normanların reislerinden Roussel Büyük Selçuklu Sultanı Alp Arslan’ın beylerinden Melik Danişmend Ahmet Gazi ardından 1169’da kent II. Kılıçarslan’ın eline
de Bailleul’ün orduya 1067-68’te katılmış komutanlarından ve Anadolu Selçuklularının ordusu Ankara’nın önlerine kadar gelir ve 1073 geçmiş ve ölmeden önce 1190’da ülkesini
9
olduğu söylenebilir (Aliyazıcıoğlu, 2018). Sefere kurucusu Kutalmışoğlu Süleyman Şah ile bir yılında kırsal bölgeyi ele geçirir. Bu dönemde, oğulları arasında paylaştırdığında Ankara,
katılmak üzere Anadolu’ya geçtiği o devrin anlaşma yapar (Mecit, 2017, sf. 242). Roussel’in Ankara gibi iyi korunan kaleler Bizansın elinde Muhiddin Mes’ud’un payına düşer (Freely,
kayıtlarında vardır. kendisine teslim edilmesi karşılığında Oğuz 2012, sf. 66). Mes’ud zamanında Ankara tam bir
iken çevrelerindeki bütün kırsal kesim
Savaşa tanıklık eden Bizans Sarayı tarih Türkleri’nin Anadolu’da yerleştikleri yerler Danişmendler tarafından ele geçirilmiştir. Eyice kültür ve sanat merkezi haline gelmiş ve
yazıcılarının notlarında Malazgirt’te üzerindeki Bizans’ın haklarından vazgeçtiğini (2011), 1071’den sonra Ankara’nın hemen Alâeddin adıyla bildiğimiz Kale’deki ilk
Selçuklularla savaşan Bizans ordusu saflarında kabul eder. Anna Komnena (1996, sf. 17), bu Türklerin eline geçmediğini 1073’de henüz Selçuklu cami yapılmıştır. Muhiddin Mes’ud’un,
isminin geçmemesi, Roussel de Bailleul ve anlaşmayla Selçukluların “Anadolu’da geniş bir komutan olan fakat ileride Doğu Roma 1201 yılında, kendi adına Ankara’da para bastığı
askerlerinin Malazgirt Savaşı öncesinde Bizans ülke parçasını” ele geçirdiklerini belirtir. İmparatoru olacak Aleksios Komnenos’un bilinmektedir (Galanti, 2005, sf. 63).
kuvvetlerinden ayrılmış olduğunu (Freely, Antlaşmaya uygun olarak, Artuk Bey kardeşi İsaak ile Ankara Kalesi’nde II. Kılıçarslan 1192’de ölünce oğulları
2012, sf. 36) göstermektedir. Ahlat civarında komutasındaki Selçuklu savaşçıları Roussel buluşmasından çıkarır. Bu durum fazla uzun arasında taht kavgası çıkar ve Selçuklu merkezi
Bizans ordusundan ayrılıp (Aliyazıcıoğlu, 2018) üzerine yürür, 1074 yılında yenilen Roussel sürmez ve Ankara’da krallık kuran Norman olan Konya egemeni I. Gıyaseddin Keyhüsrev,
ortadan kaybolur. kaçarak kendi krallığına bağlı olan Amasya’ya ordusunu yok eden Danişmend komutanlarından diğerlerine üstün gelerek 1204’te tahta oturur
sığınır (Freely, 2012, sf. 36). Bu sırada isyan
Malazgirt sonrasında, Doğu Roma’ya Emir Turasan Gazi, 1081’de kenti alır. Ankara (Cahen, 2000, sf. 67). Aynı yıl veya öncesinde
eden Bizans generallerinden Nikoferos ile
isyan eden Roussel egemenliğini ilan eder ve 1101’de, Haçlı seferleri sırasında, Haçlı ordusu Mes’ud da Ankara’dan uzaklaştırılmıştır.
birlikte İstanbul üzerine yürüyünce Selçuklu
olasılıkla Orta Anadolu’da yerleşmek ister komutanı Raymond de Toulouse tarafından Keyhüsrev’in savaşta ölmesi üzerine yerine
orduları, İzmit’te Roussel’in ordusunu yenilgiye
(Turan, 2014’ten aktaran Yavuzcan, 2020). Türklerden alınarak yeniden Bizans’a verilir. 1210’da İzeddin Keykavus geçmiştir. Bu kararı
uğratır ve Roussel, VII. Mikhail tarafından 1077
Üzerine gönderilen Bizans ordusunu, Ankara 1127’de Danişmendler kenti kesin olarak Doğu kabul etmeyen I. Alaeddin Keykubat yenilince
yılında idam edilir.
yakınlarında Sakarya nehri kavisinde (Freely, Roma’nın elinden alırlar (Aydın ve diğ., 2005, sf. kaçarak 1211’de Ankara’ya sığınmış, halk ve
2012, sf. 36) “Zompi 10 köprüsünde” Resmi tarihimizde 1071 Malazgirt Savaşı 130). Selçuklular’ın Bizans’tan aldıkları başlıca eşraf (ahiler) onu, 1212 ilkbaharında kenti
(Aliyazıcıoğlu, 2018) yener. Bunun sonucu sonucunda Anadolu’nun kapılarının Anadolu kentlerinde Türkmen nüfus yavaş bir kuşatan kardeşine teslim etmemiştir (Aydın ve
olarak neredeyse kuzey Anadolu’nun iç Selçuklulara açıldığı yazılır. Oysa 1073’te artış gösterirken Ankara ve çevresindeki diğ., 2005, sf. 133). 1212-13 kışında Ankara
kısımlarının tamamı Norman reisi Roussel’in Selçukluların, daha iki yıl önce kesin yenilgiye bugünkü iller Türkmen göçlerinin yoğun olduğu halkı sıkıntıya düşünce, yöreye egemen Bayındır
eline geçmiştir (Aliyazıcıoğlu, 2018). Belki de uğrattıkları Doğu Roma İmparatoru ile “Oğuz ve buraların ilk Türkmenlere yurt işlevi gördüğü aşireti beyi Seyfeddin Kızıl Bey elçilik yaparak
Malazgirt’e doğru giderken yolu üzerinde Türkleri’nin Anadolu’da yerleştikleri yerler bilinmektedir (Aktüre, 2000). Bugün bile Ankara iki kardeşi 1213 yılının ilkbaharında
12 13
