Page 10 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 10

tarih çevresi                                                                                               tarih çevresi



            dolayı kente de “Ankyra” adına vermişlerdir.   Galatya  adı  verilen  bölgeye  yerleşmişlerdir.             koşması Bergama Kralı III. Attalos’u fazlasıyla  alanlarda  sergilenebildiği  kentlere  verilen

            Ünlü coğrafyacı Amasyalı Strabon (MÖ 64-İS     Galatların  Tektosag  kabilesi  Ankyra  kentini              mutlu  etmiştir  ki  MÖ  133’te  öldüğünde,    “sebasteion”  ve  imparatorluk  kültlerine  izin
            24)  Geographika’sında  Ankara  kalesinin      kendilerine  merkez  yaparak  Nallıhan  ve                   mirasçısı olmadığından ülkesini Roma’ya miras  verilen  kentlere  ait  “neokoros”  sanları  da
            Tektosaglara ait olduğunu yazmıştır (Strabon,  Gerede’ye  kadar  batısını  yurt  edinmişlerdir.             bırakır (Güven, 2001).                         verilmiştir. Kentin adı, İmparator Nero (Neron)
            2000, Kitap XII, Bölüm V/1-2, sf. 62-63). Romalı  Tolistobaglar Pessinus (Sivrihisar-Ballıhisar) ve              Pontos Kralı Mithridates Eupator’un MÖ    (54-68)    zamanında    resmî    belgelerde
            yazar ve filozof Gaius Plinius Secundus (MS 23-  Trokmeler ise Tavium (Yozgat-Büyük Nefes)                  88’de  Anadolu’ya  girerek  Anadolu’yu  istila  “Tektasagon Neocoros Lamportante Metropolis

            79), 37 kitaptan oluşan büyük eseri Naturalis  yöresine yerleşmişlerdir (Strabon, 2000, sf. 63).            etmesi  üzerine  Romalılar,  Pontos  Kralını   Sebaste Ancyra” olarak geçer. Caracalla (211-
            Historia’nın (Doğa Tarihi) “Galatya Coğrafyası”  Böylece  Nikomedes,  aralarındaki  savaşta                 yenerek Anadolu’ya egemen olmuşlar ve MÖ       217)  döneminde,  imparatorun  ön  adına  atfen
            bölümünde Ankara’dan söz eder (Erzen, 2010,    kardeşinin  yanında  yer  alan  ve  Kızılırmak               59’da,  bütün  Asya topraklarının  yönetimini  ismine “Antoninania” eklenir ve “Tektasagon
                                                                                                                                         4
            sf. 11).                                       doğusunda yerleşik Selefki (Seleukos) Kralı I.               Galat Kralına bırakmışlardır. Böylece tarihte ilk  Neocoros  Lamportante  Metropolis  Sebaste
                                                           Anthiakos  ile  aralarında  bir  tampon  bölge                                                              d’Antoninania  Ancyra” olur.  Ankara’ya,  bir
                 Appollonius’dan yapılan bu alıntı doğru                                                                kez  Anadolu’nun  Ankara’dan  yönetilmesi
                                                           oluşturmuştur. Yağmacı Galatlar, Anadolu’da
            olmayabilir.  Büyük  İskender’in  Doğu  Seferi                                                              başlamıştır (Arslan, 2000, sf. 92-108).        bağımsız kent olarak kendi sikkelerini bastırmak
                                                           yağmaya devam edince I. Anthiakos, MÖ 270
            sırasında MÖ 323 yılında Babil’de aniden ölümü                                                                   Roma  İmparatorluğu’nun  MÖ  27’de        ve İmparatorluk ve Senato tarafından bastırılmış
                                                           yılında  Toroslarda  yaptığı  savaşta  Galatları
            sonrasında    Makedonya      İmparatorluğu                                                                  kurulmasının ardından Galatya, MÖ 25 yılında   devlet  paraları  yanında  bunları  da  kullanmak
                                                           bozguna uğratmıştır. Galatlar kendilerine ayrılan
            parçalanarak Helenistik krallıklar oluşmuştur:                                                              bir Roma eyaleti olarak ilan edilerek bir süre  hakkı  verilmiştir.  Bu  çağda,  İstanbul,  henüz
                                                           sınırlara  çekilince  I.  Anthiakos  üzerlerine                                                                                              5
            Mısır’da  Ptoleme  Krallığı (MÖ  305-30);                                                                   daha  Galat  prensleri  tarafından  yönetilmiştir.  Boğaz  bölgesinde  bir  kolonidir .  Roma
                                                           gitmemiş ve hatta onlara savaş tazminatı bile
            Anadolu’nun  Toroslar  bölgesi  (Kapadokya-                                                                 Galatya, MÖ 21’de Roma İmparatorluk Eyaleti    döneminde, Ankara hem askeri hem de ticari
                                                           ödeyerek uzlaşma sağlamıştır.
            Kilikya),  Suriye,  Mezopotamya,  İran  ve                                                                  (Provincia Galatia) ilan edilmiş ve Ankara da  bakımdan  önemli  bir  kenttir.  Roma’daki
            Hindistan’da Selefki (Seleukos) Krallığı (MÖ         Bütün antik tarihçilerin birleştiği nokta,             eyalet merkezi olmuştur (Arslan, 2000, sf. 186).  konsüllerden birisi görev süresini doldurunca

            305-64); Bergama ve çevresinde Attalid Krallığı  Ankara’nın simgesinin gemi çıpası olduğudur.               Roma  İmparatorluğu’nun  doğu  sınırı  ile     birinci sınıf valilik olan Ankara’ya atanır.
            (MÖ  283-133);  Adıyaman,  Gaziantep  ve       Çıpa,  Anadolu  Medeniyetleri  Müzesi’ndeki                  Avrupa’daki  yolların  birleşme  noktasında          Tarihte, Selçuklu ve Osmanlı dönemleri
            Kahramanmaraş     bölgesinde   Kommagene       Roma sikkelerinde de görülür.                                bulunan  Ankara,  stratejik  konumu  nedeniyle  de  dahil,  Galatya  eyaletinin  başkenti  olan
            Krallığı (MÖ  162-MS  17).  Görüldüğü  gibi,         Bir Roma Metropolisi                                   Roma  egemenliği  altında  hızlı  bir  gelişme  Ankara hiçbir zaman Roma dönemindeki (MS
            Ptoleme Krallığı’nın Anadolu’nun içlerine kadar                                                             göstermiş  ve  doğudaki  savaşlar  sırasında   ilk  iki  yüz  yıl)  kadar  görkemli  bir  kent
                                                                 Romalı  Konsül  G.  Manlius  Vulso,
            gelip Pontos Krallığı ile savaşması için iki devlet                                                         imparatorlar ile orduların dinlendikleri önemli
                                                           Roma’nın müttefiki Bergama Krallığını yenerek                                                               olmamıştır.  Galatya  eyaletinin  Roma’ya
            arasında bulunan Selefki Krallığı topraklarından                                                            bir askeri üs olmuştur.
                                                           Hellas’a  (Yunan)  giren  Selefki  Kralı  III.                                                              katılması anısına, Galatya’nın son kralının oğlu
            geçmesi gerekir ki tarihte böyle bir kayıt yoktur.
                                                           Antiokhus’u Sipylos Magnesiası’nda (Manisa)                       Kent,  özellikle  MS  ilk  iki  yüzyılda  en  tarafından Roma İmparatorluğu kurucusu ve ilk
                 Yukarıda alıntılanan antik belgelere göre,  MÖ 190’da yendikten sonra onların müttefiki                parlak dönemini yaşamıştır. Roma İmparatoru    imparator  Augustus  (Gaius  Julius  Caesar
            Ankara,  Frig  Kralı  Midas  (MÖ  750-695)     Galatları cezalandırmak üzere MÖ 189 yılında                 Hadrianus döneminde (MS 117-138) Metropolis    Octavianus) (MÖ  64-MS  14,  imparatorluk
            tarafından  kurulmuş  olmalıdır.  Galatlar,    Ankyra savaşında  (Mageba  Dağı/Elmadağ)                     (Büyük Kent) ünvanı alan kent (Aydın ve diğ.   dönemi  MÖ  27-MS  14)  adına  MÖ  25-20
            Nikomedes’e  yardım  ettikten  sonra  onun  yol  Galatları  yenerek  kendi  bölgelerinde  kalmak            2005,  Sf.  88)  ilk  iki  yüzyılda,  Roma     yıllarında  Hacı  Bayram  Tepesinde,  olasılıkla
            göstermesiyle   önlerine   çıkan   kentleri    koşulu  ile  onları  Bergama  Krallığının                    İmparatorluğu’nun üçüncü en büyük görkemli     MÖ  2.  Yy’dan  kalma  Kibele  ve  Men  (Attis)

            yağmalayarak  MÖ  278-277  yılında,  Sangaris  yönetimine  bırakmıştır  (Arslan,  2000,  sf.  92-           şehridir.  İmparatorluk  devrinde  Ankara’ya,  tapınağı  temelleri  üzerinde  bir  tapınak  inşa
            (Sakarya)  ve  Halys  (Kızılırmak)  arasındaki  108).  Roma’nın  Bergama’nın  yardımına                     imparatorluk  sarayına  ait  heykellerin  açık  edilmiştir.  İlk  Roma  imparatoru  Augustus’un



                                                       8                                                                                                           9
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15