Page 68 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

1933 Üniversite Reformu’nun

ATATÜRK’ÜN

Kültür Politikasındaki Yeri

Dr. Yunus KOBAL*

Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Mustafa İmparatorluğu’nun önlenemez çöküşü
Kemal Atatürk’ün adı ile anılan 1933 Üniversite başlamıştır. Karlofça Antlaşması Osmanlılarca
Reformunun, Atatürk’ün izlediği kültür imzalanan ilk elverişsiz antlaşmadır ve
politikasındaki yerini ve önemini anlamak için, Osmanlıların Avrupa’dan çekilmeye başlayışını
onun oluşturmaya çalıştığı “Türk Kültürü” göstermektedir.1-2
anlayışına daha geniş bir çerçeveden bakmak Devam eden yıllarda yapılan savaşlar çoğu
durumundayız. En genel tanımıyla kültür, bir zaman eldeki toprakların birer birer
ulusun sahip olduğu maddi ve manevi değerler kaybedilmesiyle sonuçlanmış, bu kayıplar
bütünü olarak kabul edilmektedir. Bu anlamda giderek dışarıda Osmanlı İmparatorluğu’nu bir
Türk Kültürüne Atatürk’ün etki ettiği dönemi “Hasta adam” görüntüsüne sokmuş, içeride ise
anlamak için, tarihsel olarak biraz geriye büyük bir moral çöküntüsüne ve imparatorluğu
dönmek ve bazı kilometre taşları üzerinden ayakta tutan kurum ve sistemlerin hızla
konunun eksenini oluşturmak gereklidir. yozlaşmasına ve çökmesine yol açmıştır.
Bilindiği gibi Osmanlı İmparatorluğu’nun Bu çöküş bir noktada ülke yöneticilerini
Avrupalılar karşısındaki askeri gücünün düşünmeye ve çözüm arayışlarına yöneltmiştir.
zayıflığı, ilk olarak 1683’teki Viyana Osmanlı İmparatorluğu’nun Gerileme
Kuşatması’nın bir bozguna dönüşmesiyle ortaya Döneminin ilk reformcuları gözlerini Batıya
çıkmış, bunu ilerleyen yıllarda imzalamak çevirerek, onları özellikle askeri alanda güçlü
zorunda kaldığı Karlofça Antlaşması (1699) kılan gelişmeleri saptamaya ve bunlardan kendi
izlemiş ve bu antlaşmayla birlikte Osmanlı ülkesi için yararlanmaya çalışmışlardır. Bu

* H.Ü. Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Öğretim Görevlisi

65