Page 47 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Avusturyalılara gönderdikleri kuvvetleri koyuyordu. Bu durumu Enver Paşa’ya

çağırmak mecburiyeti karşısında anlatmıştık. Ayrıca geniş yurt parçasında,
bulunacaklardır ki, bu şekilde zikzakvari birbirine uzak mesafelerde açılacak cepheler
hareket edecek olan bir ordunun akıbeti pek karşısında savunma yapılabileceğini, hatta
feci ve vahim olacağından, ben bu harbin silahlı tarafsızlık politikasının çok daha hayırlı
neticesinden emin olamıyorum.14 olacağını belirten bir rapor hazırlamış ve
Sınıf arkadaşı Salih Bozok’a bunları yazıyor Harbiye Nazırı’na vermiştik. Bu rapordan
Sofya’dan genç Yarbay… sonra karargâhta görevli Almanlar üçümüzün
Acaba bu sırada İstanbul’da Harbiye de karargâhtan uzaklaştırılmamız için büyük
Nezareti’nde neler oluyordu diye bir soru çaba göstermeye başlamışlardı. Enver Paşa,
aklınıza gelmiştir diye düşünüyorum. Almanların bu istekleri üzerine Ali İhsan Bey,
Şimdi o sorunun yanıtını kısa olarak Kazım Karabekir ve beni ayrı ayrı cephelere
veriyorum. göndermekte tereddüt etmemişti.”

İstanbul’da Harbiye Nezareti’nde Türk “Hâlbuki bahis konusu raporu verene kadar
kurmaylarınca yapılan bazı çalışmaları ve bu görevli Almanlar, Ali İhsan Bey’le beni
yüzden başlarına geleni ise sonradan kendilerine çok yakın hissediyorlardı. Zira
Cumhuriyet Türkiyesi’nde Genelkurmay 2’inci ikimiz de uzun süre Almanya’da kalmış ve
Başkanlığı görevinde bulunan Orgeneral Asım kendileriyle çalışmıştık. Ancak bizler de her
Gündüz hatıralarında şöyle anlatmıştır: şeyden önce Devletimizin ve Milletimizin
“Birinci Dünya Savaşı başladığı zaman yine çıkarlarını düşünmek zorundaydık. Diyebilirim
Harbiye Nezareti Erkânı Harbiyesinde ki, Türk Erkânı Harbiyesi’nde, Enver Paşa’dan
görevliydim. Goben ve Breslav gemilerinin başka hiç kimse, Almanların birinci dünya
Çanakkale Boğazı’ndan girişinden sonra, savaşındaki başarılarının devamlı olacağına

Almanlar bizi de savaşa sokmak için zorlamaya inanmış değildi. Hatta Enver Paşa’nın sınıf
başlamışlardı. Enver Paşa, Ali İhsan (Sabis) Bey arkadaşı ve sınıf birincisi Hafız Hakkı Paşa
ile beni çağırarak savaşa girip girmememiz bile bizlerle beraber ‘silahlı tarafsızlık’
konusunu her yönüyle inceleyen bir rapor görüşünü savunmaktaydı.”
hazırlamamızı istedi. Kazım Karabekir de “Türk Erkânı Harbiyesi’ndeki bütün
bizimle beraber harekât şubesindeydi. Ali isteksizliklere rağmen, sonradan Yavuz ve
İhsan, Kazım Karabekir ve ben baş başa Midilli adını alan Goben ve Breslav zırhlılarının
vererek Osmanlı İmparatorluğunun jeopolitik Karadeniz’e çıkarak Rus gemileri ve limanlarına
ve jeostratejik durumunu etüt ettik. Bu saldırmalarıyla savaşa katılmış oluyorduk.”
çalışmalarımız, Balkanlarda, Avusturya- “Savaşa katılmamız bir Alman
Macaristan İmparatorluğu ile bağlantı oyunuydu.”15
kurulmadan ve Bulgarların davranışları Orgeneral Asım Gündüz -o günlerde

öğrenilmeden bir karara varılamayacağını ortaya kurmay yarbay rütbesindedir- anlatımına şöyle

44