Page 104 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Resim 1: Eceli köyünden Hoşkadem’in görünüşü. Tam ortada iki derenin
arasında ormanın ve yolun hemen altında soldaki ev Mustafa Asım’ın Evidir.

Foto: Mehmed Ali Aydın

Aile eğer 1834 yılından öncesi dönemlerde Eceli köyünde oturmadılarsa
sürekli Hoşkadem’de ikamet etmişlerdir. Yayla olarak hem Eceli Obasında
hem de Hoşkadem Obasında evleri vardı. Bu da iki köylü olduklarını
gösteriyordu. Böylece aile en geç Molla İbrahim ya da ondan çok daha önce
Osmanlıların çift-hane sistemi içinde yerlerini almışlardı.

Ailenin özel arşivindeki belgelerden öğrenebildiğimiz kadarıyla, aileye

tahsis edilen miri araziler 18. Yüzyıl başlarında Molla İbrahim tarafından

tasarruf edilmekteydi. Kendisinin iki oğlu vardı: Ali ve Mehmed. 1787

doğumlu olan Ali 1834’ten önce vefat etmiştir. Ali’nin kardeşi Mehmed’in ise

iki oğlu ve iki kızı olmuştur. Oğulları İbrahim (1836-1839) ve Osman (1831-

1839) çocuk yaşta ölmüşlerdir. Mehmed’in adını bilemediğimiz bir kızı,

Ali’nin oğlu Molla Ömer ile evlendirilmiştir. Diğer kızı Arife’ye ise Eceli

köyünden Güneyoğullarından Dos İbrahim adlı bir genç içgüveyi olarak

getirilmiştir. Ailenin arazileri ikiye bölünerek yarısı Molla Ömer’e ve diğer

yarısı da Arife’ye verilmiştir. Burada biz Molla Ömer’in elindeki miri

arazilerin Osmanlıdan Cumhuriyet’e aile içinde nasıl intikal ettiği, miri arazi

statüsünden mutasarrıfının mülkü haline nasıl dönüştüğü hikâyesini yazmayı

deneyeceğiz. İlişkileri çerçevesinde elbette Arife’nin elindeki araziler de söz

konusu edilebilecektir. 103