Page 101 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

motorlu vasıta uğramayan ve okulu da bulunmayan bu köyler, Osmanlı
dönemindeki sosyal, ekonomik ve kültürel yapılarını hemen hemen olduğu gibi
1960’lara kadar sürdürmüştü.

Burada toprak ile ilişkilerini çözümlemeye çalışacağımız aile kimdir? Bu
aile, Hoşkadem’e 1642’den sonra gelmiş olmalıdır. Çünkü bu tarihte
düzenlenen Avarız Defteri’nde aile ile ilgili bir ize rastlamıyoruz. Zaten o
zamanlar soyadı olmadığı için Avarız Defterindeki isimleri, daha sonraki
verilerle irtibatlandıramıyoruz. 1834 tarihli Nüfus Defteri’nde ailenin reisi olan
Molla İbrahim oğlu Mehmed’in bu yazımda kırk beş yaşında olduğu
belirtilmiştir ki, bu doğum tarihinin 1789 olduğunu gösterir. Bu Nüfus
Defteri’nde köylerin yerleşikleri ayrı, göçebeleri ayrı yazılmıştır. Ailenin
yaşadığı Hoşkadem ve Eceli köylerinde göçebe kaydı yoktur. Demek ki
Yediyıldız ailesinin dedelerinden Mehmed Ordu Aybastı5 Kazasının
Hoşkadem6 köyünde doğan yerleşiklerdendir. O doğduğunda babasının yirmi
otuz yaşında olduğunu, bu köye ilk gelenin de o olduğunu varsaysak, ailenin
en geç buraya 1750’li yıllarında gelmiş olduğunu, ya da çok daha önceden beri
Hoşkademli olduklarını, dolayısıyla en az iki yüz elli yıldan beri, burada
yaşadıklarını tahmin edebiliriz. Mehmed’in babası Molla İbrahim’den itibaren
ailenin beşinci kuşağında yer alan Mustafa Asım hem Osmanlı hem
Cumhuriyet dönemlerinin insanıdır. !934’te Yediyıldız soyadını almıştır.
Araştırmamızda aileden Yediyıldız ailesi olarak bahsedilecektir. İlk
nesillerinden bazıları Molla diye anıldığı, Mustafa Asım ise İstanbul’da
okuyup dersiam olduğu için aile Osmanlı döneminde ulema sınıfıyla alakalıdır.
Bununla birlikte Hoşkadem ve Eceli’de tarımla uğraşmakta köy hayatı
yaşamaktadırlar. Kendilerine çıplak mülkiyeti devlete ait olan miri araziden -
İnalcık’ın tanımladığı çift-hane sistemi dâhilinde-, büyük bir kısmı
Hoşkadem’de ve bir bölümü de Eceli köyünde bulunan bir çiftlik yer verildiği
anlaşılıyor.

Ailenin toprakla ilişkilerine geçmeden önce, üzerinde çalıştıkları miri
arazi parçalarının bulunduğu Hoşkadem ve Eceli köyleri ile çevrelerini de biraz
yakından tanımamız uygun olacaktır. Bu iki köy, Ordu’da Bolaman vadisinde
denizden kırk küsur km güneyde yer alır. Eskiden Aybastı’ya, bugün ise
doksanlarda kurulan Kabataş ilçesine bağlıdır. Yeni idari yapılanmaya göre her
iki köy de bu ilçenin mahallesi konumundadırlar. Bolaman ırmağının yukarı
kesimlerdeki bir kolunu oluşturan Eceli Çayı, iki köy/mahalle arasındaki sınırı
teşkil eder. 1:25.000 ölçekli Türkiye haritasının Hoşkadem ve Eceli ile ilgili
bölümü aşağıya konulmuştur (bkz. Harita 1). Haritada görüldüğü gibi çayın
geçtiği vadiden doğu ve batı istikametinde karşılıklı olarak hemen hemen bin
kilometreye kadar yükselen iki tepenin yamaçları üzerine kurulmuşlardır.

5 Aybastı Osmanlılar döneminde bazen kaza bazen statüsünde idi.
6 Hoşkadem bugün Aybastı’dan ayrılarak ilçe olan Kabataş’ın bir
mahallesidir.

100