Page 102 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Hoşkadem köyü, Eceli Çayı’nın doğu yamacının orta bölgelerinde
konuşlanmıştır (Harita 1). 1455-1613 yılları arasında burası zirvenin hemen
arkasında bulunan, Hacıemiroğulları zamanında fethedilmiş kadim Kargu
köyüne7 bağlı bir ekinlik idi. Bugün bu mahalle, Hoşkadem köyünün diğer
mahallelerinde oturanlar tarafından Hoşkadem diye adlandırılan kesimdir.
Burada 1455’te Hoşkadem Fakı oğlu Ali oturuyordu. Kendisi tımar sahibi,
eşkinci müsellem/sefere giden atlı asker idi. İki de ortağı vardı (Yediyıldız-
Üstün 1992: 197). Asker oldukları için vergi vermiyorlardı. Bunların oturduğu
bölge 1642’de müstakil köy olmuş (Öz-Acun 2008:228b), adını da eski tımar
sahibi Hoşkadem Fakı’dan almıştır. Harita 1’de, Hoşkadem’in güney
doğusunda gözüken Tepeköy Mahallesi, 1455-1613 yılları arasında müstakil
köydü, ancak Kargu ile ilişkili idi (Yediyıldız 1985: 190). Burada da dört hane
mevcuttu. Harita’da Tepeköy ile ırmak arasında Hanutlar adlı bir mahalle
gözüküyor. Hanutlar mahallesinin 1642 tarihinden sonra kurulduğu
anlaşılıyor. Arapça olan Hanut kelimesi, dükkân, meyhane, şarap satıcısı
anlamına gelir8. Bu durum eskiden burada dükkân ve satıcıların mevcudiyetine
delalet eder. Hanut’un olduğu yerin adı daha sonra Kadîl/Kadıgil’e
dönüşmüştür. Muhtemelen satıcılardan sonra burada bir kadı oturmuş
olmalıdır. Belgelerde bu köyde Kadıosmanoğulları lakaplı, zaman zaman
muhtarlık da yapan bir aileden söz ediliyor. Bugün kadılardan hiçbir iz
kalmamakla birlikte bu mahalle hala bu adla anılıyor.

Eceli Çayı’nın batı yamacında, Hoşkadem köyünün tam karşısında, Eceli
köyü yer almaktadır (Harita 1). Bu köy 1455 tarihli Tahrir Defteri’nde
mevcuttur. Burada yirmi bir vergi mükellefi hane yaşıyordu. Murad oğlu
Mehmed Fakı adında bir hane vergiden muaftı (Yediyıldız-Üstün 1992: 2008).
Haritada ırmağın hemen üzerinde gözüken Çonkara Mahallesi o dönemde yer
adı olarak mevcut değildir. Ancak Eceli’nin bir bölgesi olarak burada,
Hoşkadem’de olduğu gibi eşkinci müsellemler oturuyordu. Üzerinde
yaşadıkları arazi kadimlik yurtları idi. Çonkara oğlu Ahmed müsellemdi. Resul
adında bir ortağı, iki de yamağı vardı. Diğer bir müsellem de Ahmed Ece oğlu
Musa Kethüda adını taşıyordu (Yediyıldız/Üstün 1992: 208). Çonkara
bölgesi,1642’de köy statüsüne kavuşturulmuştur (Öz-Acun 2008:228b). Bugün
Eceli’nin bir mahallesidir. Burada iki isim dikkat çekicidir: Ahmed Ece ve
Çonkara. Eceli köyünün adı Ahmed Ece’den, Çonkara mahallesinin ismi ise
1455 yılı öncelerinde müsellem olan Çonkara’dan gelmiş olmalıdır.

7 Kargu 1455-1613 yılları arasında müstakil köy idi (Yediyıldız-Üstün
1992:197). 1642’den sonra yeni kurulan Beğlerli köyünün mahallesi haline gelmiştir.
Bugün halen mahalle olarak varlığını korumaktadır.

8 Fatih döneminde 1455 Tahririnde Habsamana’ya bağlı Hanut köyü vardır.
Bu köy daha sonraki yazılı kaynaklarda gözükmüyor. Köyde oturan kalmadığı
anlaşılıyor. Aynı yerde 19. Yüzyılda Alpagöz/Ardıç köyü kuruluyor ki bugün buranın
bir mahallesinin adı halen Hanut’tur.

101