Page 75 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

15 “…bunlar kayıklar ile deryâya demir taraklar bırağup istiridye ve midye ve deniz kestânesi ve sülüne ve tarak
ve buncu (---) (---) (---) (---) şekilli nukl-ı tarab nefâyisleri meyhor bürâderler içün çıkarup fürûht ederler.” Bkz.
Evliyâ Çelebi, 2006: 286.
16 “…cümle Rûm kefereleridir. Gûnâ-gûn balıkları pâk kalaylı tavalar içre balıkların tabî‘atına göre kimisin
tereyağıyla, kimisin say yağıyla kimin şîr-i revgan yağıyla ve kimin Mısır ve Tekirdağı beziryağıyla pâk pişirüp
dükkânlarında pâk peşkinlerinde leğenleri ve pâk ibrîkler ve pâk makremeler ile mâhpâre ve mâh-cebîn(?)
gulâmlar hidmet eder. Nâzük kefal balığı çorbası ve midye pilâvı ve istiridye ve taraklar pişirüp kâr ederler.”
Bkz. Evliyâ Çelebi, 2006: 286.
17 “…bunların pîri Hazret-i (---). Kabri (---) medfûndur. Bunlar gûnâ-gûn torlar urup tahtırevânlar üzre dükkân-
larına gerüp çengâl ve volta ve düzen ipleriyle kendülere düzen ederek “Avlayalım, avladalım” diyerek ubûr
ederler. Ammâ bunların hakkında elsine-i nâsda “Ağ yapan onmasın, avlayan bitmesin, balık yiyen doymasın”
demişler.” Evliyâ Çelebi, 2006: 286.
18 Bunlardan ilki 1928 yılında İstanbul’da açılan Balıkçılık Okulu’dur. Daha sonra Balta Limanı’nda açılan Balıkçılık
Enstitüsü, üniversite bünyesindeki ilk kuruluşudur. Bunu 1937’de İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi bünyesinde-
ki Hidrobiyoloji Araştırma Enstitüsü izlemiştir. Bu kuruluşlarca yapılan araştırmalardan olumlu neticeler elde
edilmesi üzerine, 1953 yılında kurulan Et ve Balık Kurumu bünyesinde 1954 yılında Balıkçılık Araştırma Merkezi
oluşturulmuştur. Bkz. Zaman, 2005: 35-36.
19 Örneğin Hans Dernschwam, Seyahat Günlüğünde, Türklerin balık pişirmesini ve balıktan ne gibi yemekler
yapılacağını bilmediklerini, bu yüzden de sık sık balık yemediklerini ifade etmiştir. Balığı ekseriyetle Hristiyan ve
Yahudilerin satın aldıklarını belirtmiştir. Bkz. Dernschwam, 1992: 172.
20 Miladi 21 Aralık 1473-18 Ocak 1474.
21 Yerasimos, 2005: 162. 1471 yılının Ağustos ayında Fatih’in sofrası için 2 okka “Mahî-i moruna” (Mersin mori-
nası veya mersinbalığı) Eylül ayında da “Mahî-i mâr-ı hassa” (yılanbalığı) satın alınmıştır. Bkz. Barkan, 1979: 239
ve 245.
22 18 ayak: 1,29 m.’dir. Schweigger, 2004: 248.
23 50 kiloya denk gelen ölçü birimidir. Schweigger, 2004: 248.
24 Schweigger’in, balıkların boy ve ağırlıkları için verdiği ölçülerin abartılı olduğu düşünülmektedir. Schweigger,
2004: 42.

75