Page 75 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Bir keresinde Hükümdar Chi-fen (Sheng-wu) on binlerce atlıyı toplayıp dağların ve bataklıkların
arasında avlanmaya çıkmıştı. Aniden gökten aşağı düşen bir araba gördü. Arabaya yaklaştı ve güzel

bir kız gördü. Onun etrafını göz kamaştırıcı şeyler kaplamıştı. Hükümdar şaşırdı ve ona kim old-
uğunu sordu. O cevapladı: “Ben göğün kızıyım. Benim bedenim size es¸ olarak gönderildi”. Sonra
onlar aynı yatak odasında geceledi. Gün ağardığında kız geri dönmek için izin istedi ve dedi ki:
“Önümüzdeki yılın sonunda bu yere tekrar geleceğim”. Sözü bittikten sonra her şey değişti. Gidişi
rüzgârın esmesi ve yağmurun yağması gibiydi. O zaman geldi ve hükümdar daha önce avlanmış¸
olduğu yere tekrar gitti. Nihayetinde gene buluştular. Göğün kızı doğurduğu erkek çocuğu hüküm-
dara sunarak dedi ki: ‘Bu sizin oğlunuzdur. Onu iyi gözetip besleyiniz. Oğulları ve torunları devam
ettikçe zamanları geldiğinde beyler ve hükümdarlar olacaklar”. Kız sözünü bitirdi ve gitti. Bu çocuk

Li-wei’dir.13

Şimdi tarihin gerçeklerine dönebiliriz: Bir devlet olarak Tabğaç, 3. yüzyılda H’sien-pi Birliği’nin
batı boylarından doğdu. Kuzey Çin’de 4. yüzyılda görülen siyasi belirsizlik döneminde Çin’e girişte
önemli bir yer tutan Shan-si’de, Tai (338-376) adında bir devletçik oluşturdular ve komşularını yut-
maya başladılar. İmparator Daowu (Tuoba Gui, 371–409), P’ing-ch’eng’i (Ta-t’ung, 398-494) başkent
yapıp, Çin hanedanından esinlenerek devleti T’o-Pa - Wei (386-534) olarak isimlendirdi.14

P'ing-ch'eng Geyik Parkı

Özellikle, yeni kentli sınıfı oluşturacak göçebelerin kırsal yaşamı, kente taşındı. Bu bağlamda
399 yılında P'ing-ch'eng Geyik Parkı (Luyuan) tasarlandı ve yapıldı. Parkta yapay dağlar, vadiler,
insan yapımı su kanalları ve hatta imparatorun av yapabileceği avlaklar bulunmaktaydı. Park, Çin
Seddi’nin hemen içinde kurulmuştu. Parkta askeri tatbikatlar da yapılabilmekteydi. T’o-Pa - Wei’nin
yeni seçkinleri parkta bulunan çayırlarda piknik ve askeri kıyafetleriyle gezi yapabileceklerdi.15 Parkı
yapmak için savaşta yenerek ele geçirdikleri 20 000’den fazla Gaoche16 köle olarak çalıştırıldı.

Bir yandan kendi göçebe gelenekleri diğer yandan içine girdikleri yüksek Çin kültürünün pratik
ve dinamikleri nedeniyle ikili bir yönetim tarzı geliştirdiler.17 Öyle ki daha önce gevşek boylar kon-
federasyon yapılanması, sıkı ve disiplinli askeri örgütlenme ile; Çinli tebaa ise Çinli bürokratlar ve
kurumlar tarafından yönetilmeye başladı.18 Bu gelişmelere bağlı olarak özellikle Çinlilerden oluşan
idari-askeri bir kast sistemi geliştirildi. Çin kaynaklarına göre yöneticilerinin %60’ı Çinli, %20’si
Tabğaçlıydı. Süreçte yerleşikleri ve bazı göçebe boyları tebaa yapmak için acımasızca farklı yerlere
göçürüp yerleşmeye zorlamakta, ya da askeri güç elde etmek adına hayvanlar gibi sürmekteydiler. Bu
sosyal mühendislik projesi kapsamında, 413’de 20 000’den fazla aile zorla Daning’e (Zhangjiakou)
yerleştirildi. Kendilerine toprak ve çiftçilik donanımı sağlanan aileler, toprağı işleyip çiftçilik yapacak-
lardı. Sınır boylarına sürülen bu ailelerin, yerleşik tarım toplulukları olarak yeni fethedilen alanları
savunacakları da ön görülüyordu. Bu dönemde -Wei-shu kayıtlarına göre- toplamda en az 58 000 kişi,
100 000 aile ve sayıları kaydedilmemiş başkaları kuzeyden getirilip, Pingchen bölgesine yerleştirildi.
Bu toplulukların çoğu savaşlarda esir alınanlar ve işgal edilen yerlerin halklarından oluşmaktaydı.
Toplulukların bir kısma ise sınır boylarına yeni yerleşmeler oluşturmak için kullanılmayıp, doğru-
dan T’o-Pa - Wei’nin kalbine taşındılar19. Ayrıca Çinli bürokrat sınıfını Çinlileşen hükümete katılma-
ya çağırdılar. Sonuçta bu kültürel sentez, yönetici sınıfı oluşturan hanedan ve seçkinlere de yayıldı.

75