Page 92 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 92

tarih çevresi




            düzenlenen suikasta kurban giden İmparatorluk  canlandırmasına  karşı  yaptığı  muhalefeti
            Genelkurmay Başkanı Sir Henry Wilson gibi      bırakarak, Türk ordusunun Boğazlara ulaşmadan
            bakanları  kabineden  başarılı  bir  şekilde   ve    İstanbul'u   ele   geçirmeden   önce
            temizlemiştir.                                 durdurulmasında ısrar eden Başbakan ile aynı
                                                           noktaya gelmiştir. Şimdi Türkler bölgede önemli
                 Ayrıca,         bu         bakanların
                                                           bir  askeri  üstünlüğe  sahip  olduklarından,
            uzaklaştırılmasından daha önemli olarak, Lloyd
                                                           İngilizlerin  İstanbul'daki  komutanı  General
            George,  Türklerin  İzmir'e  girmesinden  önce
                                                           Charles Tim Harrington, adamlarını Türk ordusu
            Yunan  politikasına  güçlü  eleştiriler  getiren
            Winston  Churchill'in  desteğini  almıştı.  Artık  tarafından yok edilme tehlikesi içine sokacak
            Koloniler  Bakanı  olarak  yeni  bir  pozisyona  herhangi bir adım atma konusunda müterredit
            gelmiş olan Churchill, Irak ve Filistin'de İngiliz  idi. Buna rağmen, Churchill ve Lloyd George,
            yönetimini  devam  ettirmekten  doğrudan       Türklerin  asla  Boğazların  kontrolünü  ele
            sorumluydu  ve  Türklerin  başarısından  aşırı  geçirmemesi ya da İstanbul'u işgal etmemesi için
            derecede korkmuştu. Eğer ipin ucunu bir kaçırsa  Trakya'daki hakimiyetlerini devam ettirmeleri
            idi oradaki insanlar kadar Hindistan'daki insanlar  için Yunanlılara yardım etmek üzere, tamamen
            da  İngiliz  hakimiyetine  karşı  isyan  edecekti.  yeni bir sefer başlatmak doğrultusunda ihtiyaç
            Bunun da ötesinde, Mustafa Kemal'in, İstanbul'u  duydukları halk desteğini sağlayacak olan açık
            boşaltmaları  yönündeki  çağrısına  İngilizlerin  bir çatışmaya yol açabilecek bir adım atılması
            tepki vermekte başarısız olması üzerine, Türk  konusunda  kabineyi  ikna  etmeyi  başardılar.
            Millî Ordusu, işgal ordusunu arkadan kuşatmak  Böylece, Harrington'a Boğazların ve Marmara
            için  Gelibolu  yarımadası  üzerinden  geçerek  Denizi'nin  her  iki  yakasında,  Ege'ye  giriş
            İstanbul'a  ve  Trakya'nın  içlerine  doğru    bölgesinden Çanakkale Boğazı'na ve buradan da
            yürümenin ilk aşaması olarak İzmir'den hareket  daha kuzeye, Karadeniz'in Boğaziçi'yle birleştiği
            ederek Çanakkale'ye ve Boğazlara doğru ilerledi.  yere kadar uzanan bölgede sözde bir "tarafsız
            Hayal gücü yüksek ama çok çabuk tahrik olan    bölge"  yaratılarak  Çanakkale'den  Gelibolu'ya
            Churchill'i tahrik ya da teşvik eden bir şey varsa  geçiş yapacak Türkleri durdurma emri verildi.
            o da Çanakkale boğazını etkileyecek herhangi   Harrington başka bir seçim yapma hakkı yoktu
            bir hareketti. Çünkü savaşın başında Osmanlı   ve  11  ve  12  Eylül  1922  gecesi  bu  emri
            İmparatorluğu'nu savaşın dışında bırakmak için  uygulamaya  soktu.  Bir  taraftan  İngiliz
            Gelibolu ile Çanakkale Boğazı'nı ele geçirmek  kabinesinin  yanı  sıra  üslerine  bir  dizi  uyarı
            üzere  göndermiş  olduğu  orduların,  şimdi  bu  göndererek,  Türklerin  kendilerinin  yeni
            yöne  doğru  askerlerini  süren  aynı  kişi,  yani  mevzilerine  saldırması  durumunda  onları

            Mustafa  Kemal  tarafından  ağır  ve  yıkıcı  bir  yenebilecek gerekli insan gücünden tamamen
            yenilgiye  uğratılmaları  neticesinde  hayatında  yoksun olduklarını bildirirken, aynı zamanda da
            görmediği  bir  aşağılanma  ve  itibar  kaybına  Mustafa Kemal ve onun mahallî kumandanlarını
            maruz  kalmıştı.  Bu  yüzden  Churchill,  Lloyd  uyararak, Türklerin "tarafsız bölge"ye girmeye
            George'un   Yunan    politikasını   yeniden    teşebbüs  etmeleri  durumunda  bu  girişime



                                                      90
   87   88   89   90   91   92   93   94   95   96   97