Page 94 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 94

tarih çevresi




            30  Eylül'de,  İngiliz  Kabinesi  Harrington'a,  yerler ile üç yıl önce Yunanlılar tarafından işgal
            Mustafa Kemal'in uzun zamandır arayış içinde   edilen ve hala onların sert işgali altında bulunan
            olduğu ve savaşın kıvılcımı neticede çaktığında  Trakya'yı  da  kapsayacak  şekilde,  Türk
            daha ileri hareket edeceği varsayımıyla, teklifi  topraklarının  hala  yabancı  askerlerin  işgali
            reddetmesi ve kararlı bir şekilde tavır koyması  altında bulunan kısımları üzerindeki çatışmaları
            talimatı  verdi.  Ancak,  Harrington  bu  emri  sona  erdirmek  üzerinde  yoğunlaşmıştır.  Bu
            görmezden  gelmeyi  tercih  ederek  Mustafa    nedenle, İsmet Bey'e bu bölgelerin temsilcileri
            Kemal'in önerisini kabul etti. Savaştan kaçınmak  de  eşlik  etmişti.  Bunlar  savaş  boyunca
            ve  bir  mütareke  düzenlemek  için  "tarafsız  İstanbul'da  milliyetçileri  temsil  etmiş  olan
            bölge"deki   adamlarını   çekti   ve   Türk    Kızılay Başkanı Hamid (Hasancan) bey, Yunan
            temsilcileriyle  Marmara  Denizi  kıyısındaki  ordusunun  Trakya'daki  Türklere  nasıl  eziyet
            Bursa'ya bağlı bir liman olan ve aslında da sözde  ettiği konusunda önemli bilgilere sahip olan ve
            "tarafsız bölge"nin bir parçası durumunda olan  bu bilgileri müzakerelere taşıyan İstanbul Polis
            Mudanya'da buluşmayı kabul etti. Churchill ve  Müdürü  Esad  Bey,  Yunanlılara  karşı  gerilla
            Lloyd George küplere binmişti. Yapılmasını çok  savaşı  vermiş  olan  ve  çoğunlukla  da
            istedikleri savaş, savaşın anlamının ne olduğunu  Bulgaristan'daki üslerden olan ve Trakya Paşaeli
            bilen  ve  gerekli  görmedikleri  bir  savaşta  Cemiyeti adı altında faaliyet gösteren Trakya'nın
            adamlarını daha fazla kurban vermek istemeyen  Türk  milliyetçi  teşkilâtının  delegesi  olan
            her  iki  taraftaki  ihtiyatlı  askeri  kişilikler  Şakir'dir(Kesebir)
            tarafından engellenmişti.                            Müttefikler   ise   mevcut   Yüksek
                                                           Komiserler  ve  askeri  şefler  tarafından  temsil
                                                           edilmekteydi: İngiltere'yi Harrington, İtalya'yı
                 Mudanya Mütarekesi
                                                           Mombelli,  Fransa'yı  General  Charpy  temsil
                 Mütareke görüşmeleri 3 Ekim 1922 günü     ederken, Yunanistan'ı Anadolu hezimetinden sağ
            başladı ve gece boyunca devam etti. Dört yıl   olarak kurtulan iki komutan temsil etmiştir. Bu
            önce yapılan Mondros Mütarekesi'nin aksine,    komutanlar pek çok Türk kasabasını yaktığını
            tarafların konumu tamamen değişmişti. Türkiye  kendisi söyleyen Alezander Mazarakis ve Albay
            galip,  İngiltere  mağluptu.  Hem  konferansın  Sarianis'dir.  İngilizlerin  müzakerelere  temel
            yerini belirleyen, hem konferansa başkanlık eden  olarak   Sevr   Antlaşması'nın   alınması
            ve  hem  de  gündemin  ne  olacağını  ve  bu   konusundaki ısrarları, başarılı bir Türk girişimi
            gündemin nasıl tartışılacağını belirleyen bir Türk  ile bertaraf edilmiş ve müzakerelere temel olarak
            Komutanıydı, yani İsmet (İnönü) idi. Anadolu'da  Misak-ı Milli ikame edilmiştir. Bu anlaşmaya
            barış  halihazırda  Büyük  Taarruzun  sonuçları  göre,  Türklerin  çoğu  Doğu  Trakya'da
            tarafından  belirlenmiş  olduğundan  ve  Yunan  yoğunlaşmış olduğu için Trakya Türkiye'ye iade
            ordusu  da  kaçmak  zorunda  kaldığından,      edilecekti.  Kavala  ve  Dedeağaç  limanları  da

            konferans  sadece,  İngilizlerin  dolambaçlı  bir  dahil  olmak  üzere  Türklerin  Yunan  yönetimi
            şekilde "tarafsız bölge" olarak isimlendirdikleri  altında  nispeten  küçük  bir  azınlık  halinde



                                                      92
   89   90   91   92   93   94   95   96   97   98   99