Page 98 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Refet Paşa buradaki meclise işgalcilere karşı geçirildiğinin açık bir şekilde göstermesiyle,
verilen mücadelede Mustafa Kemal ve Türk Kemalistler için çok büyük bir diplomatik başarı
milliyetçilerine yardım edip destek verenleri teşkil etmektedir. Müttefikler Türklere önemli
görmek ve onların hepsi ile tanışmak için ne bazı tavizler vermeye, Misak-ı Milli'de
kadar yol kat ettiğini anlattı. Milletin bir daha tanımlandığı haliyle Türklerin tam birliğini ve
asla 1908 Anayasası'na geri dönmeyeceğini egemenliğini kabule zorlanmaktadırlar. Ankara
söylemek suretiyle ve Sultan'ın egemenliğinin hükümetinin şimdi kendisine olan güveni çok
milleti bir felakete sürüklediğini ve zaferi onlar daha artmıştı ve savaşı 15 Ekim 1922 tarihinde
kazandığı için egemenliğin kayıtsız şartsız halihazırda bitmiş olarak kabul etmekteydiler.
millete ait olması gerektiğini ifade ederek Hükümet, Sakarya Savaşı'ndan hemen önce
neredeyse milliyetçilerin bir Cumhuriyet konmuş olan savaş dönemi ağır vergileri ve
kurmayı planladıklarını ilan edecekti. Böyle bir kısıtlamalarını gevşetmeye başlamış ve
hareket halihazırda bir planlama aşamasındaydı ordusundaki seferberlik uygulamasına son
ve bunu da sadece iki ay sonra Meclisin vermiştir. En çok kaybedenler Yunanlılardı.
yurtdışındaki temsilcilerine sessizce bir talimat Başka bir halkın topraklarını işgal etme arzuları
göndererek, temsil ettikleri devlete Türkiye geri tepmiş, binlerce çaresiz Yunan köylüsü
Cumhuriyeti diye atıfta bulunmaları istendi. Anadolu ve Doğu Trakya'daki evlerini barklarını
terk ederek, çoğunun hiçbir zaman görmek
Buna rağmen bu karar aynı yılın Ekim
istemediği ve yine çoğunun görülmek
ayına kadar resmen yürürlüğe girmeyecek ve
istenmediği anavatanlarına göç etmek zorunda
kamuoyuna açıklanmayacaktı. Bir sonraki hafta,
kalmışlardı. Kendilerinde Türklerin anavatanını
Refet basın toplantıları düzenledi, okulları
alarak başkalarına verme hakkını gören ve
ziyaret etti, Trakya'dan Türk mültecilerle görüştü
savaştaki galibiyetleri neticesinde Osmanlı
ve Trakya'da iktidar değişikliğini düzenli bir
İmparatorluğu sırasında kazandıkları her şeyi
şekilde yapabilmek için Sultan'ın temsilcileri ve
teslim etmeye zorlanan, başta İngiltere olmak
Müttefik generalleriyle birkaç konferans yaptı,
üzere Avrupa'nın bütün büyük güçleri de
bütün bunlar yaparken de hep coşkun bir
kaybedenler arasındadır. 19 Ekim 1922 tarihinde
kutlamanın odağını teşkil etti. Müttefik işgali
Muhafazakar Parti Lloyd George'un
devam etmekte olsa bile, halk sadece muzaffer
koalisyonunu bırakma konusunda oylama yaptı.
Türk milliyetçilerini alkışlamakla kalmıyor aynı
Aynı gün Lloyd George, Başbakanlıktan
zamanda baskıcı müttefik işgalinin kısa bir süre
istifasını Krala sundu ve siyasi kariyerine son
içinde son bulacağının bilinci içerisinde hareket
verdi. Böylece, İngiltere ile Türkiye arasında
ediyordu.
yeni bir savaş başlatmak için elinden geleni
Mudanya Mütarekesi, özellikle ciddi bir yapan, taassubu ve kör edici emelleri yüzünden
askeri harekata girişmeden Doğu Trakya'nın binlerce insanın ölümüne yol açmış bir kişi

yeniden kazanılması ve bütün Anadolu'nun ve olarak tarihe geçti. Bonar Law tarafından
bağımsız Türk milleti tarafından yeniden ele başkanlık edilen yeni bir muhafazakar hükümet

96