Page 94 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 94
tarih çevresi
30 Eylül'de, İngiliz Kabinesi Harrington'a, yerler ile üç yıl önce Yunanlılar tarafından işgal
Mustafa Kemal'in uzun zamandır arayış içinde edilen ve hala onların sert işgali altında bulunan
olduğu ve savaşın kıvılcımı neticede çaktığında Trakya'yı da kapsayacak şekilde, Türk
daha ileri hareket edeceği varsayımıyla, teklifi topraklarının hala yabancı askerlerin işgali
reddetmesi ve kararlı bir şekilde tavır koyması altında bulunan kısımları üzerindeki çatışmaları
talimatı verdi. Ancak, Harrington bu emri sona erdirmek üzerinde yoğunlaşmıştır. Bu
görmezden gelmeyi tercih ederek Mustafa nedenle, İsmet Bey'e bu bölgelerin temsilcileri
Kemal'in önerisini kabul etti. Savaştan kaçınmak de eşlik etmişti. Bunlar savaş boyunca
ve bir mütareke düzenlemek için "tarafsız İstanbul'da milliyetçileri temsil etmiş olan
bölge"deki adamlarını çekti ve Türk Kızılay Başkanı Hamid (Hasancan) bey, Yunan
temsilcileriyle Marmara Denizi kıyısındaki ordusunun Trakya'daki Türklere nasıl eziyet
Bursa'ya bağlı bir liman olan ve aslında da sözde ettiği konusunda önemli bilgilere sahip olan ve
"tarafsız bölge"nin bir parçası durumunda olan bu bilgileri müzakerelere taşıyan İstanbul Polis
Mudanya'da buluşmayı kabul etti. Churchill ve Müdürü Esad Bey, Yunanlılara karşı gerilla
Lloyd George küplere binmişti. Yapılmasını çok savaşı vermiş olan ve çoğunlukla da
istedikleri savaş, savaşın anlamının ne olduğunu Bulgaristan'daki üslerden olan ve Trakya Paşaeli
bilen ve gerekli görmedikleri bir savaşta Cemiyeti adı altında faaliyet gösteren Trakya'nın
adamlarını daha fazla kurban vermek istemeyen Türk milliyetçi teşkilâtının delegesi olan
her iki taraftaki ihtiyatlı askeri kişilikler Şakir'dir(Kesebir)
tarafından engellenmişti. Müttefikler ise mevcut Yüksek
Komiserler ve askeri şefler tarafından temsil
edilmekteydi: İngiltere'yi Harrington, İtalya'yı
Mudanya Mütarekesi
Mombelli, Fransa'yı General Charpy temsil
Mütareke görüşmeleri 3 Ekim 1922 günü ederken, Yunanistan'ı Anadolu hezimetinden sağ
başladı ve gece boyunca devam etti. Dört yıl olarak kurtulan iki komutan temsil etmiştir. Bu
önce yapılan Mondros Mütarekesi'nin aksine, komutanlar pek çok Türk kasabasını yaktığını
tarafların konumu tamamen değişmişti. Türkiye kendisi söyleyen Alezander Mazarakis ve Albay
galip, İngiltere mağluptu. Hem konferansın Sarianis'dir. İngilizlerin müzakerelere temel
yerini belirleyen, hem konferansa başkanlık eden olarak Sevr Antlaşması'nın alınması
ve hem de gündemin ne olacağını ve bu konusundaki ısrarları, başarılı bir Türk girişimi
gündemin nasıl tartışılacağını belirleyen bir Türk ile bertaraf edilmiş ve müzakerelere temel olarak
Komutanıydı, yani İsmet (İnönü) idi. Anadolu'da Misak-ı Milli ikame edilmiştir. Bu anlaşmaya
barış halihazırda Büyük Taarruzun sonuçları göre, Türklerin çoğu Doğu Trakya'da
tarafından belirlenmiş olduğundan ve Yunan yoğunlaşmış olduğu için Trakya Türkiye'ye iade
ordusu da kaçmak zorunda kaldığından, edilecekti. Kavala ve Dedeağaç limanları da
konferans sadece, İngilizlerin dolambaçlı bir dahil olmak üzere Türklerin Yunan yönetimi
şekilde "tarafsız bölge" olarak isimlendirdikleri altında nispeten küçük bir azınlık halinde
92