Page 92 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 92
tarih çevresi
düzenlenen suikasta kurban giden İmparatorluk canlandırmasına karşı yaptığı muhalefeti
Genelkurmay Başkanı Sir Henry Wilson gibi bırakarak, Türk ordusunun Boğazlara ulaşmadan
bakanları kabineden başarılı bir şekilde ve İstanbul'u ele geçirmeden önce
temizlemiştir. durdurulmasında ısrar eden Başbakan ile aynı
noktaya gelmiştir. Şimdi Türkler bölgede önemli
Ayrıca, bu bakanların
bir askeri üstünlüğe sahip olduklarından,
uzaklaştırılmasından daha önemli olarak, Lloyd
İngilizlerin İstanbul'daki komutanı General
George, Türklerin İzmir'e girmesinden önce
Charles Tim Harrington, adamlarını Türk ordusu
Yunan politikasına güçlü eleştiriler getiren
Winston Churchill'in desteğini almıştı. Artık tarafından yok edilme tehlikesi içine sokacak
Koloniler Bakanı olarak yeni bir pozisyona herhangi bir adım atma konusunda müterredit
gelmiş olan Churchill, Irak ve Filistin'de İngiliz idi. Buna rağmen, Churchill ve Lloyd George,
yönetimini devam ettirmekten doğrudan Türklerin asla Boğazların kontrolünü ele
sorumluydu ve Türklerin başarısından aşırı geçirmemesi ya da İstanbul'u işgal etmemesi için
derecede korkmuştu. Eğer ipin ucunu bir kaçırsa Trakya'daki hakimiyetlerini devam ettirmeleri
idi oradaki insanlar kadar Hindistan'daki insanlar için Yunanlılara yardım etmek üzere, tamamen
da İngiliz hakimiyetine karşı isyan edecekti. yeni bir sefer başlatmak doğrultusunda ihtiyaç
Bunun da ötesinde, Mustafa Kemal'in, İstanbul'u duydukları halk desteğini sağlayacak olan açık
boşaltmaları yönündeki çağrısına İngilizlerin bir çatışmaya yol açabilecek bir adım atılması
tepki vermekte başarısız olması üzerine, Türk konusunda kabineyi ikna etmeyi başardılar.
Millî Ordusu, işgal ordusunu arkadan kuşatmak Böylece, Harrington'a Boğazların ve Marmara
için Gelibolu yarımadası üzerinden geçerek Denizi'nin her iki yakasında, Ege'ye giriş
İstanbul'a ve Trakya'nın içlerine doğru bölgesinden Çanakkale Boğazı'na ve buradan da
yürümenin ilk aşaması olarak İzmir'den hareket daha kuzeye, Karadeniz'in Boğaziçi'yle birleştiği
ederek Çanakkale'ye ve Boğazlara doğru ilerledi. yere kadar uzanan bölgede sözde bir "tarafsız
Hayal gücü yüksek ama çok çabuk tahrik olan bölge" yaratılarak Çanakkale'den Gelibolu'ya
Churchill'i tahrik ya da teşvik eden bir şey varsa geçiş yapacak Türkleri durdurma emri verildi.
o da Çanakkale boğazını etkileyecek herhangi Harrington başka bir seçim yapma hakkı yoktu
bir hareketti. Çünkü savaşın başında Osmanlı ve 11 ve 12 Eylül 1922 gecesi bu emri
İmparatorluğu'nu savaşın dışında bırakmak için uygulamaya soktu. Bir taraftan İngiliz
Gelibolu ile Çanakkale Boğazı'nı ele geçirmek kabinesinin yanı sıra üslerine bir dizi uyarı
üzere göndermiş olduğu orduların, şimdi bu göndererek, Türklerin kendilerinin yeni
yöne doğru askerlerini süren aynı kişi, yani mevzilerine saldırması durumunda onları
Mustafa Kemal tarafından ağır ve yıkıcı bir yenebilecek gerekli insan gücünden tamamen
yenilgiye uğratılmaları neticesinde hayatında yoksun olduklarını bildirirken, aynı zamanda da
görmediği bir aşağılanma ve itibar kaybına Mustafa Kemal ve onun mahallî kumandanlarını
maruz kalmıştı. Bu yüzden Churchill, Lloyd uyararak, Türklerin "tarafsız bölge"ye girmeye
George'un Yunan politikasını yeniden teşebbüs etmeleri durumunda bu girişime
90