Page 90 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Ertesi gün, Mustafa Kemal de belli başlı içinde yeniden batı Anadolu'nun zengin bir
komutanları ile birlikte bir otomobille İzmir'e deposu haline gelmiştir.
girdi. İki gün içinde bu büyük limanın ele
Ancak artık, vakti zamanında Yunanlılar
geçirilmesi tamamlandı. Fransızların
tarafından mal ve mülkleri alınmış olan Türkler
Çukurova'dan ayrılmalarından sonra yapılan
ve Yahudiler şehre hakimdi ve bu insanlar o
kutlamalar, İzmir'in kurtarılmasından sonra
tarihten itibaren şehir yaşamına damgalarını
İzmir, İstanbul, Ankara ve bütün ülkede yapılan
vurmuşlardır.
şenliklerin yanında bir hiç kalır. Neşe içindeki
kalabalıklar bu zaferi her yerde kutlamaktaydı.
Camilerde şükür namazları kılınmakta, Atina'da Darbe ve Buna Tepkiler
caddelerde toplanılmakta ve çok kısa bir süre
Türklerin İzmir'i yeniden almaları savaşın
önce yabancıların Türk topraklarını tamamen
tam olarak bittiği anlamına gelmiyordu.
boşaltması talebiyle ve protesto amacıyla
Güçlerini Anadolu'dan çekmede Fransız ve
toplandıkları ana meydanlarda toplanılmaktaydı.
İtalyanlara Yunan ordusunun da katılmasına
Sadece işgalcilerle işbirliği yapmış olanlar
rağmen, Mondros Mütarekesi'nin
cezalandırılmaktan korktukları için ortalıkta
imzalanmasından beri Türkiye'de olup biten
gözükmediler ve gerçekten de yapmış
olayların temel saiki ve lideri olan İngiltere hala
olduklarından dolayı cezalandırıldılar. Türk
İstanbul'u işgali altında tutmaktaydı, aynı
ordusu İzmir'e doğru ilerlerken, Yunanlılar
zamanda Yunan ordusu da Trakya'daki
tarafından yakılmış, yıkılmış şehirler, kasabalar
Yunanlılar üzerinde olduğu kadar Türk nüfusu
ve köylerden geçmişler, bu manzara karşısında
üzerindeki sıkı kontrolünü sürdürmekteydi.
derhal İstiklal Mahkemeleri kurarak bu
İngilizleri koruması altındaki Yunanlıların
vahşetten suçlu buldukları herkesi ve işgal
tamamen ülkeden atılmasından sonra,
orduları ile işbirliği yapmış olan Türkler kadar
İngilizlerin de Yunan orduları ile birlikte son
Türk olmayanları da yargılamışlardır. Büyük
askerlerini çekmek için düzenlemeler yapmış
şehirlerdeki Ermeni ve Rum mahalleleri,
olacağı düşünülebilir. Fakat, Londra'da hala
Yunanlıların hızla geri çekilirken Türklere
başbakan olan David Lloyd George ile bunun
saldırdıkları kadar şiddetli ve canavarca olmasa
olması o kadar da açık değildi. Ayrıca
da saldırıların hedefi haline gelmişti. İzmir'de
Yunanlılar da Megali İdea'yı gerçekleştirmek
uzun Kordon ve çevresi kaçmanın yollarını
üzere harcadıkları büyük gayreti bırakmaya
arayan mültecilerle doluydu. Kordon'da
hazır değillerdi. Bu beklentinin tam tersi
bekleşen binlerce Yunanlı, limanda
gerçekleşti. Anadolu'dan Çeşme adasına kaçan
kalabalıklaşan Yunan, İngiliz ve diğer Müttefik
Yunan ordusundan geriye kalan son birlikler,
gemilerine üşüşmüşlerdir.
burada bulundukları kısa süre içinde bu adanın
Büyük Taarruz'un muzaffer lideri tüm Türk nüfusunu katlettiler ve Çanakkale
Nureddin Paşa'nın liderliğindeki geçici yönetimi boğazını geçerek Yunanlıların işgali altında
altında hayat normalleşmiş ve İzmir kısa süre bulunan Trakya'ya ulaştılar. Bunların bu

88