Page 190 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

belli edecektir.157 ticari ve kültürel faaliyette bulunan
kimselerdir.160
CHP grubunda ve TBMM'de yasa
tasarısı ile ilgili görüşmeler henüz sürerken, Varlık Vergisi Kanunu, temelde belirli
Maliye Bakanlığı azınlıklar hakkında ön bir modele göre ya da bir komisyon aracılığı

bilgileri defterdarlıklardan istemektedir. ile oluşturulmamış, Başbakan Şükrü Saraçoğlu
Bakanlık "Harp ve ihtikar dolayısı ile ve çevresince ortaya atılmıştır. Fakat işin asıl
kazanılan fevkalade kazançları kanunlarımız ilginç yanı, Varlık Vergisi ile ilgili
vergilendirememekte olduğu ve bu sebeple çalışmaların, "Mihver" devletlerinin
bilhassa ekalliyetlerin büyük servetler iktisap Avrupa'daki üstünlüklerinin doruk noktasına
ettiği158 görüşündedir. Varlık Vergisi ulaşmalarının ve Türk-Alman Dostluk ve
Kanunu'nun TBMM'de kabul edilmesi Saldırmazlık Antlaşması'nın hemen ardından
öncesinde Maliye Bakanlığı'nın böyle bir başlatılmış olmasıdır.

çalışma içine girmesi, ülkedeki azınlıklara B. Verginin Uygulanış Biçimi ve
yönelik uygulamaların önceden belirlenmiş HükümetinAldığı Sert Önlemler
kurallara göre düzenlenmiş olması, "Tek Parti
Varlık Vergisi'ni mükelleflere
Yönetimi"nin bilinçli bir siyaset izlediğinin de
uygulamak üzere, Bakanlık ilgili yasanın 7.
göstergesidir.
maddesi uyarınca, her il ve ilçede mülki
Maliye Bakanlığı'nın 12 Eylül 1942 amirlerin başkanlığında komisyonlar
günü defterdarlara gönderilen ve azınlıkların kurdurmuştur. İl merkezlerinin büyüklüğüne
mal varlıklarının belirlenerek bir cetvelde göre birden fazla komisyon kurmak mümkün
gösterilmesini isteyen genelgesi doğrultusunda olmaktadır. Örneğin İstanbul ve İzmir'de üçer
yapılan çalışmalarda "harp zamanında komisyon oluşturulmuştur.161 Bu
fevkalade kazanç sahibi" olanlar dört grupta komisyonlarda, Gayrimüslimlerden,
toplanmıştır. Bunlar M (Müslüman), G Müslümanlara oranla en az iki en çok üç kat

(Gayrimüslüm), D (Dönme), E (Ecnebi) fazla vergi alınacağı belirlenmiştir. Müslüman
biçiminde gösterilmiştir. (M) grubu yalnızca grup içinde yer alanların kazanç vergilerinin
Müslüman tüccarları kapsamaktadır. (G) bir ile üç katı vergi ödemesi kararlaştırılırken,
grubu ise, ülkede yaşayan azınlıklardan etnik Ankara'dan gelen bir emirle, Gayrimüslim
özelliğini koruyan ve Türkiye Cumhuriyeti gruptan olanların vergisi 5-10 kat artırılmış,
vatandaşı olan, Rum, Ermeni ve Yahudiler'i Dönmelerin ise, Müslümanların vergisine
göstermektedir. (D) grubu, geçmişte azınlıklar oranla iki kat fazla ödemeleri istenmiştir.162
Bu değerlendirme komisyonları çoğunlukla
ya da başka ulusun vatandaşları arasında
CHP üyeleri tarafından oluşturulmaktadır.163
Müslümanlığı kabul etmiş Türk
vatandaşlarıdır.159 (E) grubu, Türkiye Ayrıca komisyon üyelerinin tamamının
dışındaki bir ülkenin uyruğu olan ve ülkede Müslüman Türklerden oluşturulması, dikkat

188