Page 16 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

1997 Kyoto’da düzenlenen BMİDÇS 3. Birinci taahhüt (2008-2012): Toplam sera gazı
Taraflar Konferansında (COP3) kabul salımlarını 1990 düzeyinin %5 altına düşürülmesi,
1998 edilmiş, 2005 yılında yürürlüğe girmiş, ikinci taahhüt (2013-20209: Emisyonları 2020 yılında
2015- Türkiye Protokol’e 2009 yılında taraf 1990 yılına göre en az %18 azaltmak, Türkiye,
2016 olmuş Protokol kabul edildiğinde BMİDÇS taraf değildi,
Kyoto protokolü yükümlülükleri hiçbir ülke tarafından
Hükümetler arası İklim Değişikliği yerine getirilmediğinden 2020 sonrası için Paris
Paneli (IPCC) Anlaşması kabul edilmiştir.
BM Çevre Programı (UNEP) ile Dünya Meteoroloji
Paris anlaşması Örgütü (WMO), insan kaynaklı faaliyetlerin neden
olduğu küresel ısınmanın iklim üzerindeki etkileri
tartışılmıştır.
2015’te kabul ve 2016’da onaylanmıştır. 2020 sonrası
endüstriyelleşme öncesi döneme kıyasen küresel
sıcaklık artışının 2°C’nin olabildiğince altında
(mümkünse 1,5 derece seviyesinde) tutmak, fosil yakıt
(petrol, kömür) kullanımının tedricen azaltılarak,
yenilenebilir enerjiye yönelmek, Küresel iklim
değişikliği ile mücadelede yeni dönem başlamış,
Türkiye, finans ve teknoloji desteği şartıyla 2015
yılında Paris Anlaşmasını kabul etmiş ve 2016 yılında
onaylamış, 2021 yılında 2053 net sıfır emisyon
hedefini açıklamıştır.

Kaynak: İklim Değişikliği Başkanlığı, 2023; Dışişleri Bakanlığı, 2023.

Ekosistemin geleceği ile ilgili oluşan tehditlerin dünya gündemine taşınmasının ilk adımı olarak 1962
yılında Rachel Carson’ın “Sessiz Bahar” kitabıyla başladığını kabul edersek, 30 Kasım-1 Aralık 2023
tarihlerinde Dubai’de gerçekleştirilen “Dünya İklim Eylemi Zirvesi” Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği
Çerçeve Sözleşmesi 28’inci Taraflar Konferansı (COP28)’na kadar, 61 yıldır bu alanda ulusal ve uluslararası
düzlemde çok önemli sözleşmeler, anlaşmalar ve taahhütler kayıt altına alınmış bulunmaktadır. Özellikle 1976
yılında sürdürülebilir yaşam alanları konferansıyla başlayan süreç, sürdürülebilir kalkınmanın kavramsallaştığı
ve ortak geleceğimiz hedeflerini sistematize eden 1987 Brundtland raporu, 2000 yılında BM BKH ve 2015
yılında BM SKA ile ekonomik, sosyal ve çevresel sürdürebilirlik amaç ve hedefleri tüm ülkelerin
sorumluluklarıyla gerçekleştirilebileceği gündeme getirilmiştir (Tablo 5). Bu çalışmanın da odak noktası, plastik
üretim ve plastik atık yönetiminin tüm ülkelerin ortak sorunu olduğu ve yönetilemediği takdirde, sonuçlarına

15