Page 18 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Özellikle katı atıklar içerisinde önemli yer tutan plastik atıkların yönetimiyle ilgili sözleşmeler ve
politikalar Tablo 6’da detaylı olarak açıklanmıştır. Kalıcı organik kirleticilere ilişkin Stockholm sözleşmesi,
plastik atık yönetimiyle ilgili değişikler içeren Basel sözleşmesi, plastik atıklarla ilgili uluslararası bağlayıcılığı
olan bir Nairobi toplantısı ve Türkiye’nin de 2021 yılında uygulamaya koyduğu yeşil mutabakat eylem planı,
plastik atık yönetimiyle ilgili önemli sözleşmelerdir.

Tablo 6. Atıklarla İlgili Sözleşme ve Yönetmelikler

2004 BM Çevre Programı (UNEP) “Kalıcı Tehlikeli kimyasalın üretimini, kullanımını, ithalatını ve
Organik Kirleticilere İlişkin ihracatını yasaklamasını, ortadan kaldırmasını,
2019 Stockholm Sözleşmesi” kısıtlamasını, plastiklerin kapsadığı tehlikeli katkı
2022 maddelerinin azaltılmasını, plastiklerin üretimini,
Basel Sözleşmesi (Plastik atık kullanımını ve geri dönüşümüyle ilgili düzenlemeleri
2021 yönetimiyle ilgili değişikler) içermektedir. Türkiye 2010 yılında taraf olduğunu
2021 Birleşmiş Milletler Çevre Meclisinin açıklamıştır.
(UNEA), 2022 Nairobi toplantısı. Plastik atıklarla ilgili ticari düzenlemeler daha şeffaf
hâle getirilmiş ve plastik atıkların çevreye duyarlı
Türkiye’nin plastik atık ithalatı kararı üretilmeleri düzenlemeleri yönünde adımlar atılmıştır
Yeşil Mutabakat Eylem Planı Plastik atıklarla ilgili uluslararası bağlayıcılığı olan bir
anlaşma toplantısı. Hükümetler arası Plastik Müzakere
Komitesi’nin (INC) 2024 sonu itibarı ile kurulmasını
kararlaştırmıştır. Bu komitenin 2024’te imzaya açılacak
olması, Paris İklim Sözleşmesi’nden sonra plastik
kirliliğin ortadan kaldırılmasına yönelik uluslararası
bağlayıcılığı olacak en iddialı çevre projesi olarak yerini
alacak olmasıdır.
Plastik atıkların ithalatı 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren
Ticaret Bakanlığı tarafından yasaklanmıştır.
Avrupa Birliği yeşil mutabakatını 2019 yılında
açıklamıştır. Türkiye ise yeşil mutabakat eylem planını
2021 yılında açıklamıştır. Bu kapsamda mutabakat
iklim değişikliğiyle mücadele politikalarına uyum
sağlama ve yeşil dönüşümü destekleme, emisyon
azaltma ve iklim değişikliği uyumuna katkı sağlama
gibi konu başlıklarını içermektedir.

Kaynak: Dışişleri Bakanlığı, 2023, Euronews, 2020.

17