Page 13 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 13
tarih çevresi
Tablo 2’de detaylandırıldığı gibi çevre sorunlarını dünya gündemine taşıyan kitaplar, çevre farkındalığı
oluşturma da ve ulusal ve uluslararası platformlarda konunun tartışılmasına ve eyleme geçilmesine zemin
hazırlayan aktiviteler olarak değerlendirilmektedir. Özellikle sessiz bahar, nüfus bombası, büyümenin sınırları
ve küçük güzeldir kitapları çevre farkındalığının dünya gündemine taşınmasında önemli etkileri olmuştur.
Tablo 2. Çevresel Sorunları Dünya Gündemine Taşıyan İlk Aktiviteler
1962 Rachel Carson’ın “Sessiz Bahar” kitabı Kimyasalların insan-çevre dengesi üzerinde
negatif etkilerini dünya gündemine taşımak
1968 Paul Ehrlich’in “Nüfus Bombası” kitabı Hızlı nüfus artışının doğal kaynaklar üzerinde
oluşturacağı negatif etkileri gündeme taşımak
1968 İtalyan sanayici Aurelio Peccei ve İskoç bilim Gezegenin ve insanlığın geleceği, nüfus artışı ve
insanı Alexander King tarafından çevresel bozulmaların geleceğini tartışmak
Roma kulübünün kuruluşu
1972 Donella H. Meadows “Büyümenin Sınırları” Sınırsız ekonomik büyüme ve tükenen
doğal kaynaklar
1972 Stockholm Konferansı Birleşmiş Milletler Çevre ve İnsan Konferansı,
Birleşmiş Milletler Çevre Programının (UNEP)
kuruluşu, bugünkü toplumların çevreye zarar
vermeden gelecek nesillerin yaşam kalitelerini
yükseltmek
1973 E.F.Schumacher’in “Küçük Güzeldir” kitabı Önceliği insana veren bir ekonomi anlayışıyla
ekonomik büyümenin sürdürülebilirliğini
tartışmak
Kaynak: Rojas-Fernández vd., 2017; Bruvoll ve Medin, 2003: 27; Paul, 2008.
Diğer taraftan Akdeniz’in kimyasallar ve plastiklerden korunmasını önceliklendirmek için, deniz ortamı
ve kıyı bölgesinin korunması, Akdeniz’de gemi ve uçaklardan boşaltmanın önlenmesi, Akdeniz’de tehlikeli
atıkların sınır ötesi hareketleri ve bertarafı, kara kökenli kaynaklardan ve faaliyetlerinden kaynaklı kirliliğin
önlemesi, petrol ve diğer zararlı maddelerle kirlenmesinin önlemesi, özel koruma alanlarının oluşturulması ve
biyolojik çeşitliliğin korunması, bütünleşik kıyı alanları yönetimi, kıta sahanlığı ve deniz dibinin keşfi ve
işletilmesinin yönetimi, deniz çöpleri, mavi ekonomi, iklim değişikliği plastik atıklardan temizlemesi gibi
alanları kapsayan sözleşmeler Akdeniz ve kıyılarının korunması bağlamında sürdürülebilir su ve karasal yaşam
alanları açısından önemli adımlardır (Tablo 3).
12
