Page 52 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Aritmetik tarihinde bilgi kaynakları nedir?
Bu sorunun yanıtı olarak:
a) Mağara ve kaya duvarlarına yazılan yazı, resim ve semboller.
b) Papirüsler (M.Ö. 3000 yıllarında kullanılmaya başlandı).
c) Kil tabletler (M.Ö. 2500 yıllarına ait belgeler).
d) Tahta tabletler (M.Ö. 300 yıllarına ait belgeler).
e) Deri kağıtlar (M.S. 200 üncü yüzyıla ait özel hazırlanmış deriler).
f) Anıtlar, anıt kitabeler.
diyebiliriz.

1.4. SAYILARI KULLANARAK ARİTMETİKTEKİ İLK TEMEL İŞLEMLER:
9. yüzyılda yalnız 8 işleme yer verildiği görülmektedir. Bunlar: kare alma, karekök, küp, küp kök,
toplama, çıkarma, çarpma bölmedir. 9. yüzyılın sonlarında Araplar günlük işlerinde ölçme, para
değişimi ve ticari amaçlı aritmetiği kullanmaya başladılar. Sıfır sayısını ilk bulanın Hintliler olduğu,
bu kavramın oradan Araplara ve Avrupa’ya yayıldığı düşünülüyor. Yazının icadından 4800 yıl sonra
800 yıllarında sıfırı hesap yapmak için ilk kullanan kişi El Harizmi (MS 780-850) dir. Hindistan’da
geliştirilen 10 tabanlı sistemi ve Arap rakamları ile “0” sıfır kavramını kitaplarıyla Avrupa’ya öğretti.

1.5. MATEMATİĞİN VE MATEMATİKSEL BİLİMLERİN ÖNEMİ
Matematiğin, insanlığın bugünkü uygarlık düzeyine ulaşmasında ve toplumların zenginleşmesinde
çok önemli bir yere sahip olduğu bilinen ve bu çağda artık kanıtlanması gerekmeyen bir gerçektir.
Her türlü ileri teknoloji ürününde matematiğin ve ma¬tematiksel araştırmaların “olmazsa olmaz” bir
rol oy¬nadığı açıktır. Bilgisayar, büyük veri ve istatistikte yaşanan devrimlerin matematiksel bilim-
lerin önemini daha da arttıracağını öngörmek zor değildir.
Matematiksel bilimler alanındaki en önemli ve en güncel araştırmaların, ABD, Kanada, Japonya,
Rusya, AB ülkeleri ve İsrail gibi gelişmiş ülkelerde yapılıyor olması bir rastlantı değildir. 21. yüzyıl-
da gelişmişliğin bilgi ve teknoloji ithali ile değil; üretimi ile elde edildiği açık bir gerçektir.

Matematiksel araştırmaların, birey¬leri ve toplumları yakından ilgilendiren teknoloji, finans,
ekonomi, tıp, savunma gibi alanlarda çok önemli katkılarda bulunuyor olması¬na yapılan vurgu,
insanlık kültürü¬nün bir parçası olarak matematiğin değerinin gözden kaçırılmasına neden ol-
mamalıdır. Matematiğin sanatsal yanının en az uygulama yanı kadar değerli olduğunun ayrımına
varan gelişmiş ülkeler, matematiğin iç güzelliği ve insanlığa felsefi katkısı için de çok ciddi destekler
sağ¬lamaktadırlar. Matematiksel araştırmaların uygulama ve kuramsal yanları arasındaki etkileşim
ve iç içelik nedeniyle, matematik alanında sağlanacak gerçek bir niteliksel ve niceliksel gelişme an-
cak matematiğin bir bütün olarak desteklenmesiyle olasıdır. Matematiksel araştırmaların, yürütülme
şekli açısın¬dan da diğer bilim dallarındaki araştırmalardan oldukça farklı ve kendine özgü nitelikleri
vardır. Giderek daha çok matematikçi bilgisayar kullansa da, matematik esas olarak sadece kalem,
kâğıt ve kitap gerektiren zihinsel bir faaliyettir.

52