Page 98 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 98

tarih çevresi                                                                                               tarih çevresi



            müslüman nüfusun yoğun olduğu mahallelerde     zamanda  Osmanlı  hanedanın  da  mensubu                     verilen  ulusun  bir  oymağı  olan  Dodurga    teşekküllerinden  birisi  olan  Eymir/Eymür

            iskân halindeydiler. Bu konar-göçer zümrenin   olduğu Kayı boyundan bir cemaat de Kasaba                    teşekkülü ,  incelediğimiz  defterlerde  iki  küçük  cemaatinin bu teşekkül içerisinde kaydedildiği
                                                                                                                                95
                                                                                                                                                                                 99
            şehre   yerleşmelerinin   sebebi   hakkında    Yörükleri  içerisinde  bulunmaktaydı .  Bu                   şubeye ayrılmış bir şekilde, kendi adlarını taşıyan  görülmektedir .  Üçoklar’dan   Dulkadırlü
                                                                                               86
                                                                                                                                                                                    100
            defterlerde herhangi bir veri olmasa da konar-  cemaat, 1523 tahririnde Yalıncak köyünde sakin              bir köyde oturmaktaydılar .                    ulusuna tabi olan Eymirler, çoğunlukla Maraş,
                                                                                                                                             96
            göçerlerin  şehre  yerleşmelerinin  olağan  bir  idi .                                                                                                     Kars  (Kadirli)  ve  Bozok  mıntıkalarında
                                                              87
            durum olduğunu ve şehir hayatının canlılığının                                                                   Ulu Yörük taifeleri içerisinde 24 Oğuz
                                                                 Kasaba Yörükleri içerisinde olduğu gibi                boyundan sadece Kınık boyu bulunmaktaydı.      yaşamaktaydılar . Tespit ettiğimiz bu Eymür
                                                                                                                                                                                      101
            konar-göçer halkı şehre çektiğini biliyoruz .
                                                 80
                                                           Haymana taifesi içerisinde de 24 Oğuz boyuna                 Kınık  cemaati,    Seferihisar  toprağında     cemaatinin bu mıntıkalardan göç ederek Aydın
                   Ankara şehrinde ikâmet eden yörükler    mensup cemaatlere tesadüf edilmektedir. Daha                 yaşamakta  ve  1523/30  tahririnde  123  vergi  Beylü cemaatinin bulunduğu sahaya yerleşmiş
            arasında zanaat sahibi kişiler de bulunmaktaydı.  önce  de  ifade  ettiğimiz  gibi  Üçoklu  boyuna          nüfusuna sahip bulunmakta idi . Oymağın vergi  olması kuvvetle muhtemeldir .
                                                                                                                                                                                                 102
                                                                                                                                                  97
            1573 tarihli bir hükme göre, şehirde ikâmet eden  mensup   olan   Salur   boyunun   önemli                  nüfusu  1571  tahririnde  97  nefere  düşmüştür.
            yörük tâifesinden Piri’nin, “kasablığa yarar”  teşekküllerinden birisi olan Ramazanlı ulusunun                                                                   Demografik Yapıları
            olmasından  dolayı  ailesi  ile  birlikte  kasablık  kabileleri arasında yer alan Hacılu, Haymana           Bugün  Sivrihisar’da  bulunan  Kınık  köyü,          Ankara Yörükleri’nin demografik yapılarına
                                                                                                                                                       98
            hizmetinde  istihdâm  edilmek  üzere  Dergâh-ı  taifesi içerisinde yer almakta idi. Bu cemaat,              şüphesiz bu oymağa ait bir hatıradır .         gelince; bu husustaki veriler aşağıdaki tabloda özet
            Mu’allâ’ya  gönderilmesi  Ankara  kadısı’na    hem  1523 hem  de  1571  tahririnde Yakub                            Aydın  Beylü  teşekkülünü  oluşturan   halinde sunulmuştur. (Bkz. Tablo.1).
                                                                     88
                                                                                             89
            emredilmişti .                                 Viranı ve Yenice Köy’de sâkin idi. Kezâ Orta ve              cemaatlere göz attığımızda, en tanınmış Oğuz
                       81
                 Ankara  Yörükleri’nde  “Oğuz  Boy         Batı Anadolu’da yaşayan bir diğer mühim yörük                           Tablo 1.Ankara Yörükleri’nin Tahrirlere Göre Nüfus Durumu 103
            Adları”                                        topluluğu olan Alayundlu oymağı da Haymana
                                                           taifeleri içerisindeydi. Bunlar Konya’nın kuzeyi
                 Ankara  Yörükleri  arasında  24  Oğuz
                                                           ile doğu taraflarındaki bir kısım araziyi ihtiva
            boyuna    mensup    olan   cemaatler    de
                                                           eden  Turgud  kazâsında  oturmakta  idiler .
                                                                                                   90
            bulunmaktaydı.  Kasaba  Yörükleri,  24  Oğuz
                                                           Alayundlu  adındaki  iki  cemaatden  biri  1571
            boyunun iki kolundan biri olan Üçoklu Oğuz
                                                           tahririnde Kureyş özünü , bir diğeri ise Musa
                                                                                 91
            boyuna  mensup  teşekkülleri  bünyesinde
                                                           Çalı     mezraasını 92  ekinlik    olarak
            barındırmaktaydı.  Bu  teşekküllerden  biri,
                                                           kullanmaktaydılar.
            Bozulus’un  büyük  cemaatlerinden  biri  olan
            Oğulbeylü  cemaati  idi .  Oğulbeylü  cemaati,       Haymana  taifeleri  içerisinde  bulunan  bir
                                 82
                     83
            hem 1523 hem de 1571 tahririnde Beş Ağaç       diğer  Oğuz  boyu  İğdir’di.  Bu  cemaat,  1571
                                           84
            mezraasında  sâkin  idi.  Yine  Üçoklu  koluna  tahririnde Emzük, ya da İğdir adıyla kayıtlı olup,
                                                                                        93
            mensup    olup,   Salur   boyunun   önemli     Koçhisar toprağında oturmaktaydı . Bozok koluna
            teşekküllerinden birisi olan Ramazanlı ulusunun  mensup teşekküllerden biri olan Avşar boyu da
            kabileleri arasında yer alan Kara İsalu ve Hacılu  1571  tahririnde  Sivrihisar’da  bulunmaktaydı .
                                                                                                   94
            cemaatleri 85  de  bu  teşekkül  içerisinde    Defterlerde Dodurga veya Todurga gibi muhtelif
            bulunmaktaydı.  Bunun  yanı  sıra  Osmanlı     imlâlarda yazılan Oğuz boyu ise Haymana taifeleri

            vakanüvisleri tarafından Bozoklu Oğuz boyunun  içerisinde  tesadüf  edilmektedir.  Esasen  Sivas
            en  şerefli  boyu  olarak  nitelendirilen  ve  aynı  bölgesinde yaşayan ve defterlerde Ulu Yörük adı



                                                       96                                                                                                         97
   93   94   95   96   97   98   99   100   101   102   103