Page 68 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi tarih çevresi

Tablo 2: Ankara’nın tarımsal ürünleri (yaklaşık 1880)
gerekir; katır sırtında sağa sola savrularak geçilebilir bir araba yolu yapılmış olsa bunlar ya

Avrupa’ya ulaşması için ambalaj açısından o da diğer pek çok yaş ve kuru meyvenin ticareti
kadar özen gerektirir ki çaresizlik içinde bundan gelişecektir ve çok geçmeden yetiştiren için

10
da vazgeçilmiştir.” “Bir demiryolu ya da hatta kârlı, tüketici için ise tatminkâr olacaktır.” 11
Tablo 1: Ankara Vilayeti’nin Başlıca İhracat ve İthalat Kalemleri

Ankara’da “ulaştırma imkânı olsaydı tahıl fazlası İngiliz pamukluları köylüler arasında
da ihraç edilebilirdi.” Bazı ürünlerde ise imalat kolayca satılıyor ve onlara göre daha kaba
12
tekniklerinin geliştirilmesi öneriliyordu. Örneğin dokunmuş olsa da ucuz ve dayanıklı olan yerli
Ankara bölgesi üzümleri kalite olarak iyi idi ürünlerle rekabet ediyordu. Sanayi Devriminin
14
ancak şarabının başka pazarlara (kitle üretiminin) ve İngiltere’nin dünya
gönderilebilmesi için öncelikle imalat pazarlarına yayılmasının temel ürünü olan
13
tekniklerinin geliştirilmesi gerekiyordu. Yüzyıl pamuklu mamüller Ankara’da olduğu gibi
sonlarında Ankara Vilayetinde yetiştirilen dönemin diğer pek çok Anadolu merkezinde de

tarımsal ürünler Tablo 2’de yer almaktadır. başlıca ithalat kalemiydi. Ankara’da ayrıca
15
Ankara’nın ithalatında öne çıkan kalemler züccaciye, çanak-çömlek, çatal-bıçak (sofra)
de yine Tablo 1’de yer almaktadır. Pamuklu takımları, şeker, tütün, kahve, çivi ve demir

mamüller 1890’ların başında Ankara ithalatının ithalatı en fazla artan kalemler olarak
% 65’inden fazlasını oluşturuyordu. Yaklaşık % belirtiliyordu. Bu ürünler esas olarak Almanya
17’lik payla şeker, tütün ve kahve (koloni ve Fransa’dan geliyor, böylece bölgede ticaretin
malları) ikinci sıradaydı. Daha sonra petrol, genel olarak İngiliz girişimciliği aleyhine
demir, çivi, zücaciye, boya ve ecza geliyordu. gelişmesini sağlıyordu. Konsolos vekili
Önemli bir sanayi tesisinin bulunmadığı Newton’a göre Alman tacirlerin ve imalatçıların
Ankara’da petrol ve petrol ürünleri (ör. gazyağı) enerjisi ve dürtüsünü İngiliz imalatçılarında

ise muhtemelen aydınlatma faaliyetlerinde görememek üzüntü vericiydi. Oysa bahsedilen
kullanılıyordu. bu kalemlerde (daha kaliteli ürünleri ile) İngiliz

66 67