Page 73 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi tarih çevresi

kullanımı konusunda eğitecek kişilere ihtiyaç deniyordu. 33 yüksekliği ticarete engel oluşturuyordu. 37 hayat, kaza gibi diğer sigorta branşları da

olacak”tı. Özellikle hafif ve ucuz tarımsal Demiryolundan sonra 1893’te Osmanlı Bankası devreye girdi (Tablo 4).
Tarımda modernleşme konusunda devlet
makineler için önemli bir piyasa fırsatı söz politikaları da mevcuttu. XIX. yüzyıl sonlarında (Bank-ı Osmanî) Ankara’da bir şube açtı. 38 5) Zanaatlar, Meslekler
konusuydu. 28 Demiryolu Ankara’ya doğru Ancak bu bir mevduat ve kredi bankasından
Ankara’da bir “örnek tarla” kurulması Osmanlı Anadolu’sunda XIX. yüzyıl
ilerledikçe basit demir sabandan savuruculara ve planlanıyordu. Projenin amacı köylülere en iyi ziyade Duyun-u Umumiye’nin alacaklarını

tane ayırıcılara kadar geniş bir yelpazedeki tarım yöntemlerinin öğretilmesi, faydalı ithal toplama rolünde olduğu için küçük üreticilerin sonlarına doğru iyice belirginleşmeye başlayan
tarımsal makinelere talep artmaya başladı. bitkilerin ekiminin genişletilmesi, çeşitli tarım ve ticari hayatın kredi gereksinimlerini şekilde ticari ve iktisadi hayatta bir işbölümü
Ayrıca orak makinesi, balyalama için gereken endüstrilerinin teşvik edilmesi, hayvan karşılamaktan uzaktı. görülüyordu. Kapitülasyon genel başlığı
portatif el presleri, buharlı harman makineleri da soylarının ıslahı (ki, tiftik keçisinin ıslahı için bir h) Demiryolunun bir başka etkisi bölgede altındaki iktisadî, malî, adlî ayrıcalıklar özellikle
kullanıma giriyordu. 29 ağıl oluşturulması planlanıyordu), sulama, ağaç sigortacılık faaliyetlerinin başlaması oldu. yerli gayrimüslim tebaa ve ülkedeki yabancılar
lehine çok önemli imkânlar sağlamıştı.
Tarımda modern teknik ve aletlerin dikilmesi ve suni çayırlar oluşturulması idi. 1890’lardan itibaren çeşitli sigorta şirketleri Müslüman-Türk tebaa daha çok tarım ve
yaygınlaşmasında demiryolu güzergâhında Tarla 1895’te, ağıl 1898’de Numune Çiftliği ve Ankara’da acenteler açtı. Bunlar başlangıçta hayvancılık ve bazı zanaatlar ile ilgilenirken,

yerleştirilen Bulgaristan, Yunanistan ve Balkan buna bağlı Çoban Mektebi bünyesinde faaliyete demiryolu ile taşınan malların (nakliye) gayrimüslim tebaa ticaret, temsilcilik,
göçmenlerinin etkisi görüldü. Bu göçmen nüfus geçti. Burada keçi yetiştirme ve bakımı, sürü ve sigortacılığıyla ilgilenirken kısa sürede yangın, aracılık/komisyonculuk, teknik zanaatlar, ithal
çalışkan ve yetenekli olup “Anadolu yün kalitesinin ıslahı yöntemleri öğretilecekti. 34
köylülüğününkinden daha gelişmiş tarım Örnek tarlada deneysel işler ve kullanım Tablo 4: XIX. Yüzyıl sonu ve XX. yüzyıl başında Ankara’daki Sigorta
metodları kullanıyor”, demir saban, orak gibi gösterimleri yapıldı, 1903-1905 döneminde Şirketleri ve Çalışma Alanları

basit tarımsal aletler kullanımında bu konudaki tarım makineleri denendi, 1907’de buğday
“bilgisiz yerli halka” öncülük ediyordu. 30 yetiştiriciliğinin iyileştirilmesi çabalarında
Göçmenlerin yanı sıra Anadolu Demiryolu kullanılmak üzere bir harman makinesi
Şirketi’nin çabaları da tarımsal üretim artışına ve getirildi. 35 Tarımda modernleşme ve
modern tarımsal teknikler kullanımına yardımcı mekanizasyon girişimleri sonucu XX. yy.

oldu. Şirket, “özel görevleri” köylüleri tarımsal başlarında Ankara’da sahibi Dimitri Eugenidis
aletleri kullanma konusunda eğitmek ve bu olan ve modern pulluk imal eden bir tesis
aletleri taksitle satmak olan personel istihdam faaliyetteydi. 36
ediyordu. 31 1910’da Anadolu-Bağdat g) Ankara’daki konsolos vekili 1891’de
demiryolları genel müdürü “şimendüfer yıllık neredeyse bir milyon sterline yaklaşan
güzergâh ve civarı köylerinin istihsalâtı ticaret (ithalat + ihracat) hacmine rağmen

arziyesinin tezyidi [toprak mahsüllerinin vilayette tek bir bankacılık kuruluşu
arttırılması] maksadile, istasyon müdür ve bulunmadığını ifade ediyordu. Modern kredi
memurlarına komisyon vererek taksit ile pulluk kurumlarına Osmanlı topraklarında 1840’lardan
sattırmış”tı. Şirket ayrıca hat boyunca kurduğu beri ihtiyaç duyuluyordu ve bunların yokluğunda
32
model çiftliklerde ücretsiz tohum dağıtıyor ve Ankara’daki tefeciler iyi kazanç sağlıyordu; faiz
yeni toprakları tarıma açmak için çeşitli teşvikler hadleri %12-50 arasında değişiyor ancak

70 71