Page 59 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi tarih çevresi

!
Ernest Mamboury görüşlerinden güç alan ve iyi niyetli bir halk !
1878-1953 tarafından desteklenen Hükümet iradesinin neler
yapabileceğini kanıtlamaktadır.
!
Galatasaray Lisesi Fransızca ve Geometri
hatta bazı yazarlara göre Felsefe öğretmenliği
yaparken Anadolu’da yürütülen arkeolojik
çalışmaların gönüllü işçisidir. Fransızca olarak
hazırladığı İstanbul ve Ankara Gezi Rehberleri
gelmiş geçmiş en iyi rehberler olarak kabul
edilmektedir. 1933 yılında Fransızca olarak
basılan Ankara Gezi Rehberi 2015 yılında
Ankara Üniversitesi tarafından günümüz Ankara, 1933 Sağlık Bakanlığı
Türkçesi ile dilimize kazandırılmıştır.
Mamboury’nin Ankara Gezi Rehberinden bazı Gazi Bulvarı. Fotoğraf: Sébah & Joailler.
seçmeleri aktarıyoruz sizlere. 1931. Bir sihirli görünmez değnek her !
Haziran ayında Ankara, gölgede 34-35 şeyi değiştirdi. Gardaki 40.000 m2lik bataklık
derece sıcaklık ile çoktan yaz mevsimine alan kurutuldu ve sıtma hastalığı yok oldu, bir
girmiştir; meclis kısa bir süre sonra tatile çıkacak genişleme planı oluşturuldu, eski şehrin bir
ve milletvekilleri civardaki evlerine çekilecek, ucundan diğerine Hausmann’ınkilere benzeyen
yabancı diplomatlar ile hali vakti yerinde olanlar çalışmalar başlatıldı. 4000 ev inşa edildi ve 4000
İstanbul Boğazı’na taşınacaklardır; Ankara tane daha inşa edilecek.
halkı, “bağlara” yani şehrin yakınlarında, biraz Bir zamanlar ölülerin yattığı yerlerde
yüksekte bulunan ve harika üzümlerin yetiştiği
köylere gidecektir.1 gerçek kamu binaları yükseldi; tüm bakanlıklar
geniş alanlara yerleştirildi, görkemli bir
“GÜNÜMÜZDE ANKARA Cumhurbaşkanlığı Köşkü inşa edildi; bankalar Merkez Bankası
Ankara’ya gelen bir yabancı, sarp Ankara, 1923 ise hakiki hizmet binaları inşa ettirdi; çok sayıda Mimar Prof. Holzt Mayster.
kanyonların ve kıraç, bakımsız ovaların Eski şehirde bir sokak. Fotoğraf: E. otel, konaklama sektörüne, bir başkentten !
arasından geçen uzun bir güzergâhın pekiştirdiği Mamboury. beklenen rahatlığı sunan iyileştirmeleri yerine
pek çok karamsar düşünceyle sınırlandırılır ve getirerek kapılarını hizmete açtı, büyük okullar
bu düşünceler yabancıyı, Ankara’yı çok sınırlı 1923. Ankara yeni Cumhuriyet’in inşa edildi, Yenişehir, Cebeci, Çankaya, Çankırı
yaşam koşullarına sahip zavallı bir kasaba olarak başkenti olur; yeterli bina yoktur, bakanlıklar Kapı, Gar vs. yakınlarında birçok semt
görmeye yöneltir. Bu yabancı belki de derme çatma binalarda hizmet vermektedir, oluştu. Yanan semtler yeni yapılarla
Ankara’da hiç bulunmamış üstelik kendisine: “ genel idareler, bankalar ve diğer yönetimler donatılıyor, bu coşkulu yeni yaşam biçimi sınır
-Ankara’ya mı gidiyorsunuz? Ah! Şehrin çoğunlukla kerpiç evlere yerleşmiştir, üst düzey tanımayan faaliyetlerini her yerde sürdürüyor.
görevliler yıkık dökük konutlarda görev
zorluklarını göreceksiniz. Ankara’da iyi otel ve yaparlar, Cumhurbaşkanı ise mütevazı bir Yoğun siyasi döneminden sonra Ankara,
su yok, üstelik sıtma var, hiçbir şey bulunmuyor, konutta oturur. Tesadüfen Ankara’ya gelen hummalı bir yapılaşma dönemi yaşıyor, çok
her şeyi İstanbul’dan getirtmek gerekiyor.” vs. yabancılar temiz olmayan hanlarda kalırlar, yakında üçüncü büyük dönüşümünü yaşayacak:
diyecek birkaç adamcağıza rastlayacaktır. Bu sıtma tüm nüfusu inletmektedir, yanmış kül Bu, düşünsel yaratılara, büyük iktisadi ve
kötü niyetli eleştirmenler, haksız yere, yeni olmuş semtler ise sonsuza dek ölü kalacakmış endüstriyel girişimlere ve ulusal refaha elverişli
başkente karşı, oldukça muhalif bir anlayış gibi görünür. olağan bir dönem olacak. Çankaya’da bir köşk
yaratırlar. Ankara, büyük bir adamın

56 57