Page 51 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi tarih çevresi

düşünerek sevinirdim. Diğer taraftan akşam kendi açısından çok cömert davranarak Türkleri ! çalışmalarından büyük memnuniyet duyardım.
Ankara’ya gitmek üzere Haydarpaşa’dan trene oyuna getirdi. Türkiye’ye Almanya’dan satın Sonraları bu okulun bazı mezunlarıyla tenis
binerken de, ertesi günü Eskişehir ve Ankara alınacak mallar için yüksek bir kredi açtı, bu oynama zevkini de tattım ve kısa zamanda
arasında uyanacağım için, Porsuk Nehri’nin suretle Türkiye’yi, ithalatının yaklaşık yüzde kendilerine layık olan mevkilere gelen ve bu
geniş vadisini ve yanındaki çorak ama çok 60’ını Almanya’dan almaya zorladı. Ayrıca mevkileri de hakkıyla dolduran bu yeni kuşağı
renkli, havanın ve suyun etkisiyle aşınmış çıplak yedek parça siparişleri de devamlı Almanya’ya görerek mutlu oldum. Öte yandan, yıllar sonra
dağları seyredeceğim için ve nihayet tekrar verilecekti. Evet, Ankara’da daima yeni bir şey ! İsviçre’de kadınların siyasal eşitliğine, yine bazı
Ankara’da olacağım için, kaydedilen görmek, duymak, konuşmak mümkündü. kadınların şiddetle karşı çıkan konuşmalarını
ilerlemeleri, arkadaşlarımı göreceğim ve en yeni İki okul ! duyduğumda ise afallayacak, şaşkına
havadisleri öğreneceğim için sevinirdim. dönecektim.
Bu arada Yenişehir’e giden ana cadde
Ankara manzaraları üzerindeki İsmet Paşa Kız Enstitüsü’nün

Ankara’da o zamanlar olaylar hızla inşaatına başlamıştım. Bu okulda genç Türk Ernst Egli’nin 1930-1931’de inşa ettiği
birbirini takip ederdi. kızları fevkalade iyi öğretmenlerden, ev idaresi, Ankara Kız Lisesi’nin genel görünüşü.
dikiş, nakış, şapka yapımı gibi derslerin yanında,
Bir keresinde, Atatürk Rus misafirleri için dil, edebiyat, tarih ve benzeri genel kültür
bir davet vermişti. Ben Atatürk’ün yanında dersleri de alacaklardı. Tabii ki moda ve çocuk
duruyordum pala bıyıklı süvari generali bakımı da müfredatın içindeydi. Kısacası
Budyonnıy, sonradan Sovyetler Birliği başkanlık okulun, çoktan beri siyasi açıdan eşitliğe
konseyi üyesi olan General Voroşilov ile daha kavuşmuş olan Türk kadınının eşitlik hakkını
sonra hakkında bir şey duymadığım ve ismini taçlandıracak modern bir programı vardı. Benim
hatırlamadığım bir Ermeni-Rus generaliydi. kanım da daha sonra bu okulda biçki derslerine
Başka bir sefer de Birinci Dünya Savaşı’nda girdi. Bu bina uzun süre Ankara’nın en güzel Ernst Egli’nin Atatürk’ün hediyesi olarak
Mezopotamya’da komutanlık yapmış Alman binası olarak kabul edildi, bütün dünyada Fuat Bulca için 1935-1936’da inşa ettiği villa.
generaller vardı. Kemal Paşa (o günlerde artık hakkında yayınlar yapıldı ve beğenildi. Sahibi 1953’te binayı satmış, ev
Atatürk adını almıştı) bu generaller hakkında hiç ! yıkılmıştır ve yerine bir otel yapılmıştır.
iyi konuşmamıştır. O gün de Atatürk onların
askeri performanslarını beğenmediğini, Fuat Bulca evi
neredeyse onları rencide edici bir şekilde Benim için çok özel, çok önemli bir görev
göstermişti. Bir defa da, Alman finans dâhisi de, Atatürk’ün Fuat Bulca için bir ev yapmamı
olarak tanınan Hjalmar Schacht’ın onuruna İsmet Paşa Kız Enstitüsü’nde öğrenciler. istemesidir. Fuat Bulca o zamanlar Türk Tayyare
verilen bir yemekte bulunmuştum. Çok uzun Sonra bu okul, yanında inşa edilen, Cemiyeti’nin başkanıydı.
boylu olan Schacht, pek boylu olmayan İsmet fakat biraz daha yüksekte, tepede kalan kız Yapısı itibariyle bir devlet kuruluşu olan
Paşa’nın yanında oturuyordu. Her ikisi de ağır lisesiyle tamamlandı. Bu okulda da Türk kızları ve daha sonra Türk Hava Kurumu adını alan bu
işitiyorlardı. Schacht, İsmet Paşa’yı eğilerek yükseköğrenim öncesinde lise olgunluğunu cemiyetin görevi Türk ordusunun uçak
dinliyor, İsmet Paşa da hep yukarıya doğru kazanacaktı. Bu binayı öncekine uyumlu olarak donatımını temin etmekti. Atatürk’ün en eski
konuşuyordu. Bu durumda ikisi de gittikçe yaptım, onu bir halka gibi tepeye oturttum ve mücadele arkadaşlarından biriydi Fuat Bulca.
birbirlerine yaklaşmak zorunda kaldılar. Öyle ki, sınıfları öne çıkararak binayı düzenli bir biçimde Atatürk’ün doğum yeri olan Selanik’te
sonunda sanki İsmet Paşa Hjalmar Schacht’ın bölümlere ayırdım. Hem okul olarak hem de ilkokuldan sınıf arkadaşıydılar ve o zamandan
kucağında oturuyormuş gibi bir görüntü ortaya Ernst Egli’nin tasarladığı ve 1930-1934 mimari yapı olarak bu bina da çok beğenildi, çok beri de hep yakın arkadaş olarak kalmışlardı.
çıktı. “İsmet Paşa Schacht’ın devlet arasında inşa edilen dost kazandı. Zaman zaman okulu ziyaret Sultana ve sultanın despot yönetimine karşı Jön
finansmanındaki sırrını öğrenmeye çalışıyor” ederdim ve burada yeni bir geleceğe hazırlanan Türklerden beri hiç ara vermeden yürütülen
fısıltısı kulaktan kulağa dolaştı. Fakat Schacht İsmet Paşa Kız Enstitüsü. genç kızların canlı, neşeli koşuşturmalarından,

48 49