Page 162 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 162

tarih çevresi                                                                                               tarih çevresi



                 —Meclis-i  Mebusan  binasının  sureti             Kasım Nuri Efendi’nin mecliste çok faal              kongre  falan  yapılmayacaktır.  Ya  cümleten  casus olup, ahaliyi ızrar kastında bulunanlara

            muhafaza ve inzibatı hakkında beyanatı.        ve konuşan bir mebus olduğunu söyleyemeyiz.                  mahvolacak ya da muzaffer olacağız. Siyaset    hiçbir şey verilmeyecek; varsın, o başka yerden

                 — 1328 senesi Adliye Nezareti bütçesi     Toplamda mecliste sekiz kez söz almıştır. Söz                büyük bir kuvvettir. Ben de harbe gidip şehit  rızkını alsın. Yok, eğer ki öyle kendinin kimseye
            münasebetiyle.                                 aldığı konulardan biri aynı seçim bölgesinden                olmayı  isterim  dedikten  sonra  alkışlarla   fenalık   ettiği   olmayıp,   kendine   hacet
                                                           olan  “Ankara Mebusu Mehmet Talat Bey ve                     karşılanmıştır. 104  “Vakanüvis’liğe tayin olunan  olmadığından ve kendisinin istihdam edileceği
                 — 1328 senesi Defter-i Hakanı bütçesi
                                                           rüfekasının  Anadolu  Demiryollarının  tesrii               Maarif Nazırı sabıkı Abdurrahman ve Müneccim    yer  kalmadığından  ise,  o  misilli  bîçâregânı
            münasebetiyle.
                                                           harekâtı ve muakevlesinin ilanına dair istizah              Başılığa  tayin  olunan  Naşit  Beyler  için  1325  meyus kılmamak için onlara verilecek birtakım
                 — 1328 senesi Posta ve Telgraf Nezareti   takriri münasebetiyle”dir. Kasım Nuri Efendi,               senesi  bütçesine  tahsisat  vazına  dair  Maliye  maaşat; böyle zannediyordum. Şimdi anlaşıldı
            bütçesi münasebetiyle.                         “Ankara  Vilâyeti  ziraat  makamdır.  Başlıca               Nezareti  tezkiresi  münasebetiyle.”  Konuşma   ki,  kadro  haricinde  kalacak  kim  olursa  olsun
                 —  Draç  Mebusu  Esat  Paşanın  Taraf-ı   ihracatımız hububat, dakik, tiftik, yapağı, meyve           yapan Kasım Nuri Efendi, vakanüvisliğin şimdi   maaş  verilecek.  Ben  bu  fikri  tasvip

            Hazret-i  Padişahîden  Meclis-i  Mebus  an     ve  mevaşi  vesaire  olup,  bunlardan  lâyıkıyla             eskisi gibi olmadığını söylemektedir. Her yerde  etmiyorum.” 106  Diye karşı çıktığı konu da kimi
            Riyasetine tahsis edilen Saraya ne sebeple teşrif  intifa,  ihracatın  teksirine  vabestedir.  Teksiri      şimdi  ileri  gelenler,  ulema  bölgelerinin   mebuslar    takrirler   vermiştir.   Yapılan
            buyrulmadığı ve bu Saraya ait demirbaşlardan   ihracat,  serveti  dâhiliyenin  tezyidini  mucip             durumlarını yazıyorlar. Vakanüvistiler taşradaki  tartışmaların  ardından,  mesele  bir  neticeye
            bir kısmının aşırıldığı hakkındaki şayiaya dair  olacağı gibi, Kumpanyanın da fevaidini istilzam            olayları ne kadar tetkik ederse etsin mahallinden  bağlanmadan,  ilgili  Bakanlıktan  açıklama
            Makam-ı Riyasetten sual takriri münasebetiyle.  edeceği tabiidir. Bu noktai nazardan, ücra’tının            yazılan   kadar   gerçekçi   olmayacaktır.     istenmesine karar verilmiştir.

                 —  Harp  Vergisi  Kanunu  Lâyihası        tenzilini ve Kumpanya, şimendiferin Ankara’ya                Müneccimbaşılığa  gelince  farklı  mahallerde        Kastamonu Mebusu İsmail Mahir Efendi
            münasebetiyle.                                 bidayeti  vürudundan  beri  vesaiti  nakliyeye               güneşin doğması ve batması arasında fark vardır.  ile birlikte Meclise bir önerge vermiştir. Önerge,
                                                           ehemmiyet verilmiyordu. Adî, köhne vagonlar                  Buradaki takvim ve çıkarılan imsak da taşrada
                   Hacı Mustafa Bey’in Mecliste üzerinde                                                                                                               “Ankara Mebusu Kasım ve Kastamonu Mebusu
            konuştuğu ana konuları özetlersek;             sevk  etmekte  olduğundan,  badema  Rumeli                   ihtilafa  neden  oluyor.  Müneccimbaşılığı  sair  İsmail   Mahir   Efendilerin   müstahsili
                                                           hututu  hadîdiyesinde  işletilen  ve  istirahata             yerde yürümüyor. Bu yüzden ona da hacet yok    mültezimlerden  ve  Hazineyi  zarardan  vikaye
                 Bütçe Konuları                            beşeriye  yi  temine  kâfi  olan  etrafı  gezintin           diyerek  bu  konunun  Encümene  havale
                                                                                                                                                                       için  Aşar  Nizamnamesinin  süratle  tertip  ve
                 Kanun Layihaları                          mükemmel vagonların isalını ve haftada 1 veya                olunmasına sebep oluyor. 105                   tanzim edilmesi hakkındaki takriri.” başlıklıdır.

                 Sosyal Meseleler                          2  sürat  katarı  işletilmesini  veyahut  trenin                  Kasım Nuri Efendi, “Kadro harici kalan    Bir taraftan milletin mültezimlerden çekmiş ve
                                                           Ankara’dan akşam hareket ettirilmesiyle ertesi
                 Askeri Konular                                                                                         ve Nisandan beri maaş alamayan Mülga Meclisi   çekmekte  olduğu  mezalim  ve  diğer  taraftan
                                                           akşam Haydarpaşa’da bulundurulmasını talep                   Maarif  azasından  Halil  Kemal  Bey  hakkında  birçok mütegallibenin Aşar Vergisi vermemekte
                 Ankara ile ilgili yöresel sorunlar (Frengi  ederim.”  103  Talat Bey’e destek amaçlı ve seçim          Arzuhal Encümeni mazbatası münasebetiyle.”     bulunmasından dolayı Hazine-i Devletin duçar
            hastalığı ve tiftik keçilerinin ihracının meni)  bölgesinin sorununu dile getiren bir konuşma
                                                                                                                        De  mecliste  konuşması  olmuştur. “Bu  kadro  olduğu zarar ve ziyan herkesin malumudur. Bir
                 KASIM NURİ EFENDİ                         yapmıştır.                                                   haricini, ben zannediyordum ki iki sınıftır. Bir  an   evvel   hem   milleti   mültezimlerin

                 Kasım Nuri Efendi, 1858’de Ankara’da              “Girit meselesi münasebetiyle muhtelif               kimseye  fenalığı  olmayıp,  teşkilatta  fazla  mezaliminden  kurtarmak  ve  hem  de  ziya
            dünyaya gelmiştir. Rüştiyeyi bitirmiştir. Ankara  vilâyet  ve  livalarla  teşekküllerden  mevrut            görünüp  mademki  ihtiyarsın  çık  denilenler.  uğramakta  olan  Hazine-i  Devleti  telâfi-i  ve
            mektebi  mümeyyizliğinde  bulunmuştur.  17     telgraflar  münasebetiyle.”  Söz  aldığında  tüm             İhtiyaç yok sana denecek. Gaddar imiş. Meselâ  sıyanet eylemek elzem bulunduğundan, bu sene

            Kasım 1908’de 76 oy alarak Ankara mebusu       Avrupa devletleri bize karşı ittifak halinde olup            her ne kadar zahiren hizmet ediyorsa da gözü   behemehal Meclisçe tasdik edilmek üzere Aşar
            seçilmiştir.  Aynı  görevi  Üçüncü  Devrede    karşı  da  gelseler  ortadan  kaldıramazlar.  Biz            sirkatte,  sürrak  imiş,  sarık  imiş.  Cümlesi  Nizamnamesinin  tertip  ve  tanzimiyle  serian
            Yozgat’tan seçilerek sürdürmüştür.             şeraiti İslamiyet dairesinde harp edeceğiz. Öyle             sürrâkînden  imiş  veyahut  casus  imiş.  Böyle  Meclisi  Mebusana  irsali  zımnında  Maliye



                                                      160                                                                                                         161
   157   158   159   160   161   162   163   164   165   166   167